![]() |
|














Rusiyada hazırki sistem çökəndən sonra nə baş verəcək? - “Rusiyada mütləqiyyət həmişə uğursuzluğa düçar olur“
Tarix 10.03.21, 23:36 |
|

Uinston Çörçil Rusiya barəsində deyirdi: “Rusiya sirr pərdəsinə bükülmüş müəmmadır”. Ancaq o, düz söyləməyib. Rusiya nə müəmmadır, nə də sirr.
Ruslar öz ölkələrinin nailiyyətlərini yüksəyə qaldırmaq, onu şöhrətləndirmək və həmçinin də çoxsaylı tarixi fəlakətlərinin və cinayətlərinin səviyyəsini minimuma etdirmək üçün xeyli sayda hadisələr uydururlar.
Digər ölkələrə nisbətən Rusiyanı anlamaq bir qədər çətindir. Lakin həqiqətin aşkarlanması üçün faktları əfsanələrdən ayırmaq lazımıdr. Məsələn, britaniyalı politoloq Mark Qaleotti özünün “Rusiyanın qısa tarixi” (A Short History of Russia) adlı informasiyalı, cəlbedici və maraqlı kitabında 1000 illik həyəcanlı və narahat tarixi qısa şərh edib. O, iki əsas hadisənin nəqlindən başlayır. Həmin hadisələrin hər biri faktlar və əfsanələrin qarışığından ibarətdir.
IX əsrdə əfsanəvi vikinq-avantürist Ryurik Kiyev Rusu adlı dövlətin əsasını qoyub. Bu dövlətin ərazisi Rusiyanın şimalındakı Novqoroddan başlayaraq, cənubdakı Kiyevə qədər uzanırdı. Rus dövləti həmişə dağılma və mövcudluq həddi arasında tarazlığını saxlamağa çalışıb, çünki daxili çəkişmələr ölkənin yadellilər tərəfindən qarət edilməsinin qarşısını almağa imkan vermirdi. Ona görə də, rusiyalıların əksəriyyəti indiyədək hesab edir ki, dövlətin dayanıqlığını və vahidliyini yalnız güclü rəhbər qoruya bilər.
İkinci müəyyənedici hadisə isə Ryurikin nəvəsi Vladimirin xristian dininin pravoslavlıq inancını xalqa məcburən qəbul etdirməsidir. Həmin dövrdə pravoslavlıq Bizans İmperiyasında əsas cərəyan idi. Ümumi nəticədə Rus dövlətiylə pravoslav olmayan Qərb arasında əbədi ayrılma baş verdi.
Rusların bir qismi belə hesab edir ki, onların eretik (kafir) katolik qonşularının əsil niyyəti pravoslavlığın özülünü dağıtmaq və Rusiyanı işğal etməkdən ibarətdir. Prezident Putinlə onun müttəfiqi patriarx Kiril də əhalinin bu fikrlərini bölüşürlər və həmçinin də yeri gələndə bundan istifadə edirlər.
Kiyev Rus dövləti 13-cü əsrdə monqollar tərəfindən dağıdılıb. Bundan sonra Moskva onun yerini tutdu, ancaq Ryurikin nəslindən olanlar hökmdarlıqlarını yenə də sürdürdülər.
Avropalıların fikrinə görə, rusların “barbarlığının” izahı “monqol əsarətinə” bağlıdır. Lakin bunun əksini düşünən bir çox rusiyalı hesab edir ki, onların Avropa intibahından ayrı düşmələrinin və inkişafdan geri qalmalarının başlıca səbəbi monqol istilası ilə əlaqədardır. Qaleotti isə irəli sürülən hər iki arqumentə çox skeptik yanaşır.
17-ci əsrdə polyakların işğalı və İvan Qroznunun qanlı rejiminin törətdikləri Rusiyanı məhvolma həddinə gətirib çıxarmışdı. Uzun sürən qarmaqarışıqlığın ardından hakimiyyət başına keçən Romanovlar sülaləsi təhlükəsiz sərhədlər axtarışına çıxmaqla ölkə ərazisini genişləndirməyə başladılar və bu da yeni imperiyanın meydana gəlməsi ilə nəticələndi.
Buna baxmayaraq, yadellilər ölkəyə soxulmaqda davam edirdilər, lakin xaricdən idxal olunmuş hərbi texnologiyalar sayəsində onların qarşısı alına bildi. Böyük Pyotrun Rusiya İmperiyası Avropada gedən böyük siyasətə müdaxilə etməyə girişdi. Amma dilemma mövcudluğunu saxlayırdı: ölkədəki sabitliyi pozmadan, onu hansı yollarla modernləşdirmək olardı? Çar II Aleksandr təhkimçi kəndililəri azadlığa buraxdı və cəmiyyətdə mühüm islahatlara cəhd göstərdi. Ancaq o, buna görə fanatik inqilabçılar tərəfinfən sui-qəsd nəticəsində öldürüldü.
20-ci əsr Rusiya tarixinin ən qanlı səhifəsi kimi yadda qalıb. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Rusiya 3 milyon insan itirdi. Həm vətəndaş müharibəsi zamanı və həm də ondan sonra ölkəni bürümüş dəhşətli aclıq nəticəsində 12 milyon insan öldü. Sonradan Stalinin qaba formada həyata keçirdiyi sənayeləşmə və aqrar inqilab zamanı terrordan istifadəyə əl atıldı. Müxtəlif dəyərləndirmələrə görə həmin dövrdə tüğyan etmiş aclıq, məcburi əmək, represiya və kütləvi güllələnmələr nəticəsində 6 milyon insan həlak olub (Bəzi mənbələr 20 milyon insanın öldüyünü bildirir).
İosif Stalini vəsf edənlər deyirlər ki, o, 1941-ci ildə Almaniya təcavüzünün qabağını aldı, Avropada çar imperiyasını bərpa etdi və ölkəni fövqəldövlətə çevirdi. Bunun nəticəsində İkinci Dünya Müharibəsində 27 milyon insan həlak olub. Yazıçı disidentlərdən biri demişkən: hər halda bu, rusiyalıların qürür hissi duyacaqları yeganə qələbədir.
Sovet diktaturasının qalıqları üzərində Putin tərəfindən qurulmuş korrupsiyalaşmış və yırtıcı sistem əvvəlki hakimiyyətlər kimi modernləşdirmə və sabitliyin qorunmasını özündə birləşdirə bilmədi. İndi bu sistem də öz sonluğuna yaxınlaşır.
Bəs hazırkı sistem çökəndən sonra nə baş verəcək?
Bu suala cavab vermək çox müşküldür. Əksər rusiyalı sabit və rahat həyat sürmək üçün hələ də Avropa ilə əməkdaşlıq etməyə və onun bir parçası olmağa can atır. Qaleotti deyir ki, ola bilər növbəti dəfə onlar uğur qaza bilsinlər.
Ümid edək ki, o, haqlı çıxacaq.
(“The Spectator”-Böyük Britaniya)
Tərcümə “AzPolitika.info-nundır
Xəbərin oxunma sayı : 646
Analiz
Xəbərlər
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Arvadını öldürmək istəmişdi - 15 il həbs verildi
-
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
-
Trampdan daha bir qalmaqallı qərar - Braziliyaya 50% rüsum tətbiq etdi
-
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələri bağlanır? - Rəsmi cavab
-
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Bağ evi almaq müşkülə çevrilib: Hansı ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır?
-
Yol polisindən yağışlı hava ilə bağlı - Müraciət
-
Bakıda iş adamının 2 villasını soydular - Yarım milyon manat oğurlandı
-
Kredit borcu olanların NƏZƏRİNƏ - Manatın məzənnəsi dəyişərsə...
-
Ağdərədə mina partladı - Xəsarət alan var
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü başladı - FOTO/VİDEO
-
Fahreddin Altun vəzifəsindən azad edildi - Yeni TƏYİNAT
-
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
-
Əhali Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir - SORĞU
-
Böyük Britaniya və Fransa bəyannamə imzalayacaq - Nüvə sahəsində
-
Klublararası Dünya Çempionatı: PSJ "Real"ı darmadağın edərək finala çıxdı
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
TOP 10
ARXİV