![]() |
|














Zərərli qatqı maddələri ən çox bu qidaların tərkibində olur - SİYAHI
Tarix 27.02.24, 10:20 |
|

İstehsal, emal, saxlama və ya qablaşdırma kimi mərhələlərdə qidalara əlavə edilən qatqı maddələri E kodu ilə işarələnir.
Qablaşdırılmış məhsul aldığımız zaman inqrediyentlər bölməsində qida əlavələri və onların kodları ilə qarşılaşırıq.
Medicina.az xəbər verir ki, bütün qida məhsulları paketlərində qida əlavələrinin E hərfi ilə işarələnməsinə 1996-cı ildən başlanılıb. Bunlar Avropa İttifaqı tərəfindən müəyyən olunan və qida əlavələrini müəyyən etmək, hər hansı qarışıqlığın qarşısını almaq üçün istifadə edilən kodlardır. Bu kodlar hər bir əlavə üçün Avropa İttifaqının "Qida Elmi Komitəsi" tərəfindən müəyyən edilir. Təbii və ya süni (sintetik) olmasından asılı olmayaraq qidalarda istifadə olunan əlavələr və maddələr bu kodlaşdırma sisteminə daxil edilir.
Ancaq mütəxəssislər bildirirlər ki, paketlərin üzərində yazılan “Avropa İttifaqının standartlarına uyğun olan təhlükəsiz qida əlavəsidir ” sözləri bunların sağlamlığa zərərli olmadığına təminat vermir.
Qida mühəndisi Ezgi Eryiğit Arslan E kodların mənalarını və hansı qatqı maddələrinin nəyə zərərli olduğunu izah edib.
Hansı E kod nəyə işarə edir?
Rəngləndiricilər: E 100 – 180
Konservantlar: E 200 – 297
Antioksidanlar: E 300 – 321
Emulqatorlar və stabilizatorlar: E 322 – 500
Turşu/əsas təminatçıları: E 500 – 578
Şirinləşdiricilər, ətirlər: E 620 – 637
Digər məqsədlər üçün: E 900 – 927
Qida əlavələrinin zərərləri
"Qida əlavələrinin dozaları çox vacibdir. Əlavələr minimum dozalarda istifadə edilməlidir. Bunlar tövsiyə olunan dozalardan yüksək miqdarda istifadə edildikdə zəhərli təsirlərə malik olurlar.
Buna görə əlavələrin istifadəsi ilə bağlı qərar qəbul etməzdən əvvəl Beynəlxalq Qida Kodeksi Komissiyası tərəfindən illərlə toksikoloji tədqiqatlar aparılır. İstifadə limitləri bu araşdırmalara görə müəyyən edilir. Bu araşdırmalar nəticəsində istifadəsi təhlükəsiz olduğu müəyyən edilən maddələrin siyahısı hazırlanır.
İstifadəsi təsdiqlənəcək maddələrin gündəlik miqdarları (ADI) və ömür boyu bədənə gündəlik qəbul edilə biləcək miqdarlar, eləcə də müxtəlif qidalarda istifadə limitləri (maksimum limit = ML) ilə bağlı siyahılar hazırlanır. Bu təşkilatlara üzv olan ölkələrdə həmin siyahılardakı maddələrin müəyyən edilmiş maksimum həddə qida məhsullarına daxil edilməsinə icazə verilir. Buna baxmayaraq, hansı qida maddəsinin hansı problemlərə səbəb ola biləcəyini bilmək faydalıdır. Çünki bütün istehsalçıların qaydalara əməl etdiyindən əmin ola bilmərik. Qida əlavələrinin bir neçəsi bəzi inkişaf etmiş ölkələrdə tamamilə qadağan edilib. Zərərləri sübut olunsa da, hələ də istifadə edilən qida əlavələri də var", - deyə Ezgi Eryiğit Arslan bildirib.
Onun sözlərinə görə, qatqı maddələrinin qısa zamanda üzə çıxan ən mənfi təsirlərini belə sadalamaq olar: qidaya qarşı allergiyalara səbəb olurlar; qalxanvarı vəz xəstəliklərinin əmələ gəlməsində rol oynayırlar; iltihabi reaksiyalara, baş ağrılarına, öd sancılarına, qıcıqlanma və yorğunluğa səbəb olduqlarına dair araşdırmalar mövcuddur; dəri üçün zərərlidirlər; immun sisteminə pis təsir edirlər; bağırsağın təbii mikroflorasını pozurlar; onkoloji və ürək-damar patologiyalarına səbəb olurlar; qaraciyərin funksiyaları və maddələr mübadiləsi pozulur; bədxassəli şişlərin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilirlər; astmaya gətirib çıxarırlar; uşaqlarda hiperaktivliyin əsas səbəbləri arasında göstərilirlər.
Ən təhlükəli qatqı maddələri
- E102 Tartrazin/Tartrazine
- E110 Gün batımı sarısı FCF
- E122 Azorubin
- E124-Ponso 4R
- E211-Natrium benzoat
E102 Tartrazin/Tartrazine - Süni rəngləndiricidir. Əsasən bu qidalarda olur:
Alkaqolsuz içkilərdə,
Taxıl lopalarında,
Hazır keks qarışıqlarında,
Hazır souslarda,
Toz halındakı içki qarışıqlarında,
Ədviyyatlarda,
Hazır əriştələrdə,
Qarğıdalı çipslərində,
Popkornda
Tartrazin Avstriya və Norveçdə tamamilə qadağandır.
E110 - Bu da süni rəngləndiricidir. Aşağıdakı qidaların tərkibində olur:
Qənnadı məmulatlarında,
Jeledə,
Meyvə ətirli içkilərdə,
Saqqızlarda,
Hazır şorbalarda,
Toz halındakı toz içkilərdə,
Souslarda,
Biskvitlərdə,
Hazır kekslərdə.
Bu qatqı maddəsi də Norveçdə qadağandır.
E122 Azorubin - Qırmızı qida boyasıdır.
Əsasən Qablaşdırılmış jeledə,
Qənnadı məmulatlarında,
Dondurmalarda,
Meyvəli yoğurtlarda,
Hazır mürəbbələrdə,
Hazır keks və tortlarda,
Hazır şorbalarda istifadə olunur.
Bu qatqı maddəsi isə Kanada, Yaponiya, Norveç, İsveç və ABŞ-da qadağandır.
E124 - Süni qırmızı qida boyasıdır.
Meyvə əsaslı konfetlərdə,
Hazır tortlarda,
Tort üçün bəzək məmulatlarında,
Kosmetik məhsullarda ( xüsusən də dodaq boyalarında) istifadə olunur.
Bu qatqı maddəsi ABŞ, Norveç və Finlandiyada qadağandır.
E211 - Natrium benzoate
Qidalarda kif və maya əmələ gəlməsinin qarşısını almaq üçün istifadə edilən qoruyucu əlavədir.
Portağal tərkibli içkilərdə,
Meyvə şirələrində,
Süd məhsullarında,
Ət məhsullarında (sucuk, köftə)
Çörək məmulatlarında,
Turşularda,
Soya sousunda,
Hazır souslarda,
Hazır konservlərdə,
Şirniyyatlarda,
Diş pastalarında və
Ağız yaxalama sularında istifadə edilir.
Xəbərin oxunma sayı : 478
Sosial
Xəbərlər
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Naxçıvanda Memar Əcəminin abidəsi ucaldılacaq - SƏRƏNCAM
-
Mehdiabadda qanunsuz tikintiyə hansı məmur icazə verib? - VİDEO
-
Bakıda xanım alimin yaşı 9 il kiçildildi - Məhkəmə qərarı
-
Azərbaycan elektrik sayğaclarını hansı ölkələrdən və neçəyə alır? - Siyahı
-
Yeni təmayül tədris modelinin pilot qaydada tətbiqinə başlanılıb - SİYAHI
-
Dilqəm Məhərrəmovun adı siyahıda olmadı - Bu yola əl atdı
-
“Sumqayıt“a uduzduğu oyunda üç xal verildi - 8700 manatlıq cərimə
-
“Uçuşdan 2 saat əvvəl aeroportda olun” - “Formula 1”lə bağlı müraciət
-
Gecə 3-də maşınını “ştrafnoy“dan qaçırmaq istədi - Həbs olundu
-
“Aİ ABŞ-dan asılılığını azaltmalıdır“ - Von der Leyen
-
“Bunu Türkiyə ilə müzakirə etməmişik“ - Paşinyan
-
Əli Əsədov Qırğızıstan Prezidenti ilə görüşdü - FOTO
-
““JOY TOUR” və “JOY TRAVEL” şirkəti ilə bağlı əlavə şikayətlər də var“ - Prokurorluq
-
Evə kişi geyimində girib 45 min oğurladı - FOTO
-
Zaur Axundov “Silk Vey Vest“dən nə qədər qazanır? - RƏQƏMLƏR
-
Azərbaycan millisi daha iki pillə geriləyib - FIFA reytinqi
-
Qanunda yeni maddə: Yeni tikilən binalarda bu məcburi olacaq
-
Türkiyədə “Sakit şəhərlər“in sayı artdı: Çameli də siyahıya qoşuldu (FOTO)
-
Yağış yağacaq, bəzi yerlərdə leysan olacaq - Sabahın havası
-
BƏƏ Prezidenti Azərbaycana səfərindən görüntülər paylaşdı - VİDEO
-
“Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə tranzit ticarət artacaq“ - Türkiyəli nazir
-
Sabunçu 22 saylı orta məktəbdə valideynlərdən pul yığılır? - İDDİA/VİDEO
-
Beyləqanda Milli Musiqi Günü qeyd olundu - FOTOLAR
-
Məzahir Pənahovun oğlu keçmiş arvadına uduzdu - 300 minlik əmlakı qaytaracaq
-
Gürcüstanda SOCAR-ın avtomobilinə silahlı hücum olub – Fotolar
-
Övladını yaxın qohumla evləndirmək üçün valideynlikdən imtina etməyi düşünənlər var - VİDEO
-
Bakıda qənd sexində döşəmə çöküb - Ölən var
-
Ələt qəsəbəsinin sakinləri yollardan şikayətçidir - VİDEO
-
Aeroportdan şəhərin mərkəzinə neçəyə gedə bilərik? - Qiymətlər
-
Bakıda əyri bitən ağaclar piyadalara təhlükədir - VİDEO
-
“Tramp özünü dünyanın imperatoru hesab etməkdən əl çəkməlidir“ - Braziliya prezidenti
-
Azərbaycanda hər kəs maaşından gəlir vergisi ödəyəcək? - VİDEO
-
Dövlət Bayrağımız suverenliyimizin bərqərar olduğu bütün ərazilərdə əzəmətlə dalğalanmaqdadır
-
Azərbaycan xalqının mətanətini və mərdliyini əks etdirən gün
-
“Qarabağ”ın rəqiblərindən məğlubiyyət - ÇL-də gecənin nəticələri
-
20 Sentyabr - Dövlət Suverenliyi Günü xalqımızın azadlıq və müstəqillik uğrunda apardığı mübarizənin simvoludur
-
20 sentyabr - Azərbaycanın Dövlət Suverenliyi Günü
-
Avropa İttifaqı İsrailə qarşı sanksiya paketi təklif edir - Ticarət qadağası da gündəmdədir
-
Məcnun Məmmədov Yaponiya səfiri ilə görüşdü - Fotolar
-
Fətəli xan Xoyskinin 150 illik yubileyi keçiriləcək - SƏRƏNCAM
-
Qarabağ Universitetinin yeni tələbə yataqxanası istifadəyə verildi - Fotolar
-
Nifrət səfirləri olmayın - İrakli Kobaxidze Aİ səfirlərinə çağırış etdi
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Selçuk Bayraktardan daha bir möhtəşəm layihənin anonsu: Yeni sosial platforma yaradılır
-
Bacısından şikayət edən qadını məhkəmə önündə sürüdü - “Səni öldürəcəyəm”
-
Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsində əsas ölkələr - Birinciliyi bu ölkə qoruyur
-
“İsrailə sanksiyalarla bağlı yekun qərara gəlməmişik“ - Rəsmi Berlin
-
Dələduzluğa məruz qalan vətəndaşdan Vilayət Eyvazova - MÜRACİƏT
-
“Zümrüd Residence“dən 3 otaq ev aldı, 2 otaq çıxdı - “Kupça“ da ala bilmirik“
-
Azərbaycandan ən çox hansı ölkələrə pul köçürülür? - SİYAHI
-
Lənkəranskinin qardaşının 700 minlik villası ilə bağlı fırıldağın - Təfərrüatı
-
“Putini şirnikləndirməklə razılaşma cəhdi nəticə verməyəcək“ - Lavrov
-
Beyləqanda Dövlət Suverenliyi Günü ilə bağlı tədbir keçirildi - Fotolar
-
Mərhum generalın cinayət işi üzrə məhkəmə yekunlaşdı - İş adamlarına hökm oxundu
-
Fransadan Azərbaycana pul köçürmələri 5 dəfəyə yaxın artıb - Tam siyahı
-
Rayonlara leysan və dolu yağacaq - Sabahın havası
-
Gədəbəy rayonunda maye qazdoldurma məntəqəsi bağlandı - VİDEO
-
Vəkil Cavidan Osmanlıya cinayət işi başlanılıb - Dələduzluğa görə
-
Əvvəl arvadını öldürdü, sonra özünü bıçaqladı - Sumqayıtda cinayət
-
Türkiyə mediasında “Qarabağ”ın zəfəri bu cür təqdim edildi - FOTO
-
“Sədərək” və “Binə”də valyuta köçürmə sistemi - 1,5 milyonluq dələduzluq və müəmmalı Həmzə…
-
Bank borclarına görə qərarların 50%-i icra olunmur - Deputat
-
Zelenski Qərbə çağırış etdi: “Daha çox Ukraynanı düşünün”
-
“Villa İnşaat``dan ev almaq istəyən şəxsin 30 min manatı mənimsənilib - VİDEO
-
Bu zəfər futbolçulara stimul verəcək - Qurban Qurbanov
-
Trampın səfəri zamanı dron uçurdular - Həbs edildilər
-
Masazır və Xırdalanda qiymətlər Bakıdan niyə bahadır? - Açıqlama
-
İsrail və Suriya rəsmiləri Bakıda görüşəcək - Bu tarixdə
-
Xırdalanda “Albus“ MMC-nin tikinti işləri sakinlərdə narazılıq yaradıb - VİDEO
-
“Heç bir şərt olmadan Tramp və Putinlə görüşə hazıram“ - Zelenski
-
Babək prospektində yerləşən təkər bazarında yanğın olub - VİDEO
-
Əhalinin dərman xərcləri xeyli artıb - VİDEO
-
Xarici diplomlar hansı hallarda tanınır? - VİDEO
-
Separatizmə son qoyan əməliyyat
-
Azərbaycanın suveren hüququ - lokal antiterror tədbirləri
-
“Futbolçularımdakı inam qələbə qazanmağa kömək etdi“ - Qurban Qurbanov
-
“Qarabağ“dan möhtəşəm geridönüş - “Benfika”nı da devirdi! + VİDEO
-
Tramp Azərbaycanla bağlı növbəti paylaşım edib: Bu mənim üçün əbədi dostluq olacaq
-
“BMT Təhlükəsizlik Şurasının tərkibində islahatlara ehtiyac var“ - Quterreş
-
Vardanyan Paşinyanın və ATƏT-in Minsk qrupunun üzvlərinin dindirilməsini istəyir - MƏHKƏMƏ
-
İlham Əliyev BƏƏ Prezidenti ilə görüşünə dair paylaşım edib - VİDEO
-
Bu binalarda satılan mənzillərin qiyməti artıb - VİDEO
-
Azadlıqda olan həmin vəzifəlilərin həbsi tələb edildi - VİDEO
-
Sumqayıtda yaşayış binasında yanğın baş verib - VİDEO
-
“MFX-Trading İnvestisiya Şirkəti”ndə eniş davam edir - Dövriyyəsi 207 milyona yaxın azalıb
-
Azərbaycan xüsusi təyinatlılarının da iştirak etdiyi çoxmillətli təlim başa çatıb - VİDEO
-
Vacib və labüd əhəmiyyət daşıyan antiterror tədbirləri
-
Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
İpoteka ilə ev almaq istəyənləri sevindirəcək xəbər - Bu ərazidə...
-
“Zelenski Rusiya ilə razılığa gəlməli olacaq“ - Tramp
-
Qəbristanlıqlarla bağlı xaos: İdarəetmə bələdiyyələrə verilə bilərmi?
-
“İtaliya Rusiyanın hücumuna hazır deyil“ - Müdafiə naziri
-
Azərbaycandan 4 ölkəyə məhdudiyyət - Mallar geri qaytarıldı
-
Şanlı Qələbələr ayı
-
BƏƏ Prezidentinin Azərbaycana rəsmi səfəri başa çatdı - FOTO
-
Leysan olacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Ali Məhkəmənin hakimi təqaüdə yola salındı - FOTO
-
İlham Əliyevin adından BƏƏ Prezidentinin şərəfinə rəsmi nahar verildi - FOTO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Prezidentlər Cıdır düzündə Qarabağ atlarının şousunu izləyiblər - FOTOLAR
-
Nazirlik Nigar Köçərlinin kitablarını müsadirə edib? - Rəsmi açıqlama
-
“Veysəloğlu-Distribusiya“ ucqar kəndlərdə məktəblilərə dəstəyini davam etdirir - FOTOLAR
-
Prezidentlər Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialında olublar - FOTOLAR
-
“Qarabağ”ın gəncləri “Benfika”ya uduzdu - 1:7
-
Azərbaycanda az iş saatı ilə yüksək maaş alan sahələr - CƏDVƏL
-
Tramp bu nəşri məhkəməyə verdi - 15 milyard dollar tələb edir
-
Güllələnmiş heykəllərə baxdılar - FOTOLAR
-
Məktəbli bıçaqlanaraq öldürüldü - Sinif yoldaşı saxlanıldı
-
DOST işçiləri arasında dava: Süpürkəçi həmkarını vurdu
-
“Vaxt olur, Səmiyyəyə yemək almağa imkanım çatmır, kömək edin” - MÜRACİƏT
-
Prezidentlərin Şuşada geniş tərkibdə görüşü oldu - FOTOLAR
-
Leysan yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
BƏƏ Prezidentinin Şuşada rəsmi qarşılanma mərasimi oldu - FOTOLAR
-
Azərbaycan gələn il nə qədər borc alacaq və nə qədər qaytaracaq? - MƏBLƏĞ
-
Vəkil olmaq istəyənlərin nəzərinə - Qanun dəyişir
-
Maliyyə Nazirliyinin işçiləri “gecələr niyə yatmırlar?” - Təfərrüat
-
Bir evdən məktəbə yola düşən 6 uşaq... - FOTO
-
İlham Əliyev BƏƏ Prezidentini Füzulidə qarşıladı - Fotolar
-
“Buraxılış imtahanında yeni test modeli tətbiq ediləcək“ - Məleykə Abbaszadə
TOP 10
ARXİV