|
“Bu halda sülh sazişinin bağlanması mümkün deyil“ - Prezident nöqtəni qoydu
Mərkəzi Bank 5 ayda 3 milyard dollar satıb – Devalvasiya ola bilərmi?
Bu kəndlər Azərbaycanın nəzarətinə keçdi - Sərhədçilərimiz daxil oldu (RƏSMİ)
“Təhməzli üçün ölkənin qida təhlükəsizliyi də biznesdir” - AQTA rəhbərinin tikinti biznesini kim idarə edir?
Sumqayıtın oliqarx məmuru Gündüz Əliyev - Bu qədər var dövlət hardandır?
“Gəlir gəlsin, gəlmir, heç lazım da deyil” - Prezidentdən xəbərdarlıq
Emin Əmrullayevin qardaşına sərt ittiham var: “Dedi, al bu 100 mini, get və...“ (VİDEO)
“3 milyonluq MMC-ni “1 qara qəpiksiz almışam“ - Sabiq deputatdan etiraf
Qeyri-neft sektorunun inkşafı və Dövlət İnvestisiya Şirkətinin batırdığı sərmayələr... - I yazı
Azərbaycanla Ermənistan razılaşdı: Qazaxın 4 kəndi qaytarılır
“Express Bank” iflas ərəfəsində - Şirkətlər bankdan 25 milyondan çox depoziti geri çəkiblər
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb - VİDEO
Deputat Ülvi Quliyev Nəsimi rayonunda torpaq zəbt edib? - FOTOLAR
Digərlərinin ağlı ilə hərəkət edən Ermənistan - VİDEO
İki Şeyxülislam bir fotoda – 45 il əvvəl çəkilmiş nadir şəkil
Tarix 29.05.24, 18:06 |
|
Azərbaycanın dini rəhbər statusunu daşımış Şeyxulislamlar hər biri yaşadığı dövrün bütün çətinliklərinə baxmayaraq, xalqın özünü tanıması və milli yaddaşının itməməsi üçün zəhmət sərf etmiş hörmətli şəxsiyyətlərdir.
Bu 200 ildə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə 12 Şeyxülislam rəhbərlik edib. Onlardan 5-i SSRİ zamanında bu postu tutub.
Azpost.info “FOTOXRONİKA” layihəsində bu maraqlı fotonu təqdim edir.
Şəkildə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinə 1978-80-ci illərdə rəhbərlik etmiş Şeyxülislam Mirqəzənfər İbrahimov və o vaxt onun müavini işləyən, Təzəpir məscinin axundu Allahşükür Paşazadə əks olunub.
Qafqaz müsəlmanlarının XI Şeyxülislamı olan Mirqəzənfər İbrahimov ali dini təhsil almayan yeganə şeyxülislamdır.
Şeyxülislam Mirqəzənfər İbrahimovun çox maraqlı həyat yolu olub.
Mirqəzənfər İbrahimov 1909-cu ildə anadan olub. Gəncliyində daha çox dünyəvi elmlərə meyli ilə seçilən M.İbrahimov gənc yaşlarında bir müddət daxili işlər orqanlarında çalışıb. Daha sonra dünyəvi işlərdən uzaqlaşaraq, dini həyat tərzini seçib. Səkkizinci Şeyxülislam Əliağa Süleymanzadənin qəbuluna gələn M.İbrahimov onun yoxlamasından və imtahanlarından uğurla çıxaraq, bir müddət Quba məscidində axundluq edib. Sonralar isə Gəncə məscidinə axund göndərilib.
Axund Mirqəzənfər İbrahimov daha sonra Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədr müavini vəzifəsində çalışıb. Şeyxülislam Əliağa Süleymanzadənin vəfatından sonra 1976-ci ildə Zaqafqaziya müsəlmanlarının 2 il sədri olmayıb.
Yalnız 2 ildən sonra -1978-ildə çağırılmış Zaqafqaziya müsəlmanlarının 7-ci qurultayında Göyçay məscidinin axundu olan Mirqəzənfər İbrahimov Zaqafqaziya Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin yeni sədri – Şeyxülislam seçilim, Allahşükür Paşazadə isə sədr müavini təyin edilib.
Mirqəzənfər İbrahimov marksizim-leninizm nəzəriyyəsinin İslamın mövqeyinə tamamilə uyğun gəldiyini iddia edir, SSRİ dövlətinin milli məsələ haqqında siyasətini İslam dininin “İslam təlimi qarşısında vahid olan beynəlxalq islamiyyət vardır, İslam bayrağı altında bütün millətlərin birliyi və qardaşlığı mövcuddur” prinsipi ilə eyniləşdirirdi.
Onun düşüncələrinə görə, yalnız İslam dini insanlar arasında milli mənsubiyyəti saxlamaqla milli firqələri inkar edir və bu xüsusda milli ədavətə son qoyur.
Şeyxülislam Axund Mirqəzənfər İbrahimov 1980-ci ildə vəfat edib və Bakı şəhərində dəfn edilib.
Həmin il Allahşükür Paşazadə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri seçilərək, Şeyxülislam rütbəsi alıb. 1980-ci ilə qədər qapalı və ictimai həyatdan uzaq olan Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi Allahşükür Paşazadənin şeyxülislam seçilməsi ilə özünün aktiv dövrünə qədəm qoyub.
1982-ci ildə aparılmış rəsmi qeydiyyata əsasən, ölkədə cəmi 123 molla olub. Onlardan yalnız 16 nəfərinin dini təhsili vari idi. 1985-ci ildə Azərbaycanda qeydiyyatdan keçmiş cəmi 18 məscid və 53 dini icma fəaliyyət göstərirdi. Buxaradakı “Mir Ərəb” mədrəsəsinin və Daşkənd İslam Universitetinin məzunları olan bu ruhanilərin hamısı Qafqaz Müsəlmanlar İdarəsində və Bakı şəhərinin məscidlərində işləyirdilər.
Allahşükür Paşazadə SSRİ zamanında Daşkənd İslam İnstitutunda ali təhsil almış azsaylı azərbaycanlı savadlı dindar kəsiminin ilk pionerlərindən olub. Ateist sovet rejimi üçün savadlı din xadimi arzuolunan sayılmırdı.
QMİ sədri həmçinin elmi dərəcəsi olan ilk Şeyxülislamdır.
Tarix elmləri doktoru Allahşükür Paşazadənin 1990-cı ildə yazdığı, elmi redaktoru akademik Ziya Bünyadovun olduğu “Qafqazda İslam” əsəri Azərbaycan elmi tarixində öz layiqli yerini tutur. Sanballı elmi fikirlərlə ehtiva olunmuş bu kitab şərqşünas – tarixçilərin, dinşünasların elmi mənbə kimi istinad etdikləri dəyərli əsərdir. Bu əsər onun elmi fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. 1991-ci ildə nəşr olunmuş kitab fundamental nəşrlərdən sayılır. Burada elmi mübahisə mövqeyindən maraqlı nəzəri mülahizələr təqdim olunur.
Bu elmi araşdırmada islamın Qafqazda yayılma tarixi, onun bu arealda yaşayan xalqlara təsiri araşdırılıb.
Kitab həmin dövrə qədər Azərbaycanda islam və onun tarixinə dair sovet ideoloji platformasından kənar yazılan ilk araşdırmadır. Allahşükür Paşazadə 1991-ci ildə bu elmi əsərini Azərbaycanın görkəmli alimi, akademik Azad Mirzəcanzadənin rəhbərlik etdiyi Ali Attestasiya Komitəsində uğurla müdafiə edərək professor elmi dərəcini alıb.
Xalqın özünün yetişdirdiyi din xadimləri cəmiyyətdə birliyi təmin etməkdə xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Özünün belə “sələfələr və xələfələr” zəncirinə malik olan Azərbaycan xalqının öz milli dini liderlərinə istinadı ölkəmiz üçün vacib məqamlardandır.
Xəbərin oxunma sayı : 1039
Maraqlı
Xəbərlər
-
Türkiyəli məşhurların milyonluq gəlirləri - “Forbes“in siyahısı
-
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
-
Azərbaycanda ən çox nələri reklam edirlər? – Siyahı
-
Məhkəmə-Hüquq Şurasının növbəti iclası keçirilib - Nələr müzakirə edilib? (FOTO)
-
Bakıda qıza görə başından güllələnən Turalın sevgilisi danışdı - “Məni şantaj edirdi“ + VİDEO
-
Qızılın qiyməti kəskin ucuzlaşdı - Bazarda son vəziyyət + VİDEO
-
MSK seçki qrafikini elan edəcək – Seçki dövrü qanunla necə tənzimlənir?
-
Su xətlərinə necə qoşulmaq olacaq? - Yeni qaydalar təsdiqləndi
-
Məhərrəm ayı yaxınlaşır, toy etməyə tələsənlərin sayı artır - Sahibkarların fürsətə çevirdiyi dövr
-
Azərbaycan və ABŞ enerji sahəsində güclü əməkdaşlıq qurub - Samir Şərifov
-
“Qafqazda sülhün təmin olunmasına dəstək verməyə davam edəcəyik“ - Yaşar Gülər
-
Naxçıvan Ali Məclisi buraxıldı - Yeni seçkinin tarixi açıqlandı
-
Şuşada daşınmaz əmlak əldə etmək istəyənlərə ŞAD XƏBƏR
-
Azərbaycanda hamama gedənlərin sayı azalıb? – Rəsmi statsitika
-
Pirsaat çayı daşdı, Qubalıbaloğlan 1 metr su içində qaldı - VİDEO
-
Ceyhun Bayramov Blinkenin köməkçisi ilə bir arada: “Biz bölgədə sabitlikdə maraqlıyıq“
-
“Azərişıq“ sədri vətəndaşları qəbul etdi - Ağcabədidə
-
Leysan yağacaq, şimşək çaxacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı
-
Birinci Qarabağ müharibəsinin şəhidi Tərtərdə dəfn olundu – Fotolar
-
Siyavuş Novruzov Türkiyə bələdiyyəsini nümunə göstərdi - “Vergi toplaya bilmir, polisə verir“
-
Tramp-Bayden debatının ABŞ seçicilərinə ciddi təsiri olmayıb - CNN
-
Polis əməliyyat keçirdi: 25 əcnəbi saxlanıldı - VİDEO
-
SOCAR 85 milyardlıq gəliri haradan və hansı məhsullardan qazanıb? – SİYAHI
-
İrandan külli miqdarda narkotiki ölkəmizə gətirən dəstə üzvləri HƏBS EDİLDİLƏR
-
Gələn ay havalar daha isti olacaq - PROQNOZ
-
Milli Məclis buraxıldı, növbədənkənar seçkilər təyin olundu- SƏRƏNCAM
-
Bu yollar 30 iyuna qədər bağlı olacaq - Xəbərdarlıq
-
Xəzərin Azərbaycana mənsub sularında aşkar olunan qaçaqmal götürülüb - VİDEO
-
“Sürət həddini aşmağa görə sizi postda saxlaya bilməzlər” - VİDEO
-
Bakıda mağaza yandırıldı - Saxlanılan var
-
İranda hakimiyyət keçidi baş verəcəkmi? - “Nezavisimaya qazeta”
-
Azərbaycanda yeni cərimələr təsdiqləndi - MƏBLƏĞLƏR
-
Zakir Fərəcovun 3 milyonluq borcu – Şöbə müdiri iş adamlarına hədə-qorxu gəlir
-
“Neftçi“dən Roman Qriqorçukun tələbi: 30 milyon, 18 yeni futbolçu, işinə qarışmamaq...
-
Milli Məclisin növbədənkənar sessiyası başa çatıb - 15 məsələ müzakirə olunub
-
Parklanma qaydalarının pozulmasına görə yeni cərimələr qəbul edildi - Bu cərimələr artırıldı
-
Aqrar təyinatlı torpaqlarda tikililərlə bağlı yeni qayda qəbul edildi - Nələr olacaq?
-
Yaxın qohum evliliyini qadağan edən layihə təsdiqləndi - DETALLAR
-
Prezident Ceyms O’Braynı qəbul edib - Nələr müzakirə olunub? (FOTO)
-
Maşın bazarında qiymətlər kəskin ucuzlaşdı - VİDEO
-
Biləsuvarın sabiq icra başçısının cəzası azaldıldı - QƏRAR
-
VI çağırış Milli Məclisin sonuncu plenar iclası başlayıb - Gündəlikdə 15 məsələ var
-
Hacıqabulda kəndi su basdı, sakinlər təxliyə edildi - VİDEO
-
Azərbaycanda yenə güclü zəlzələ olacaq? - RƏSMİ
-
Yasamalda ağacların kökündən qopması ilə bağlı MÜƏMMA... - Külək, yoxsa MTK?
-
Azərbaycanda bir gecədə üç polisin qətlə yetirilməsi ilə bağlı YENİ FAKTLAR
-
Rafil Hüseynovun müavini olmaq istədi - Aldadıb 111 minini aldılar
-
Azərbaycanda kərə yağının qiyməti bahalaşdı - VİDEO
-
Bakının bu rayonunda qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Zəlzələ nəticəsində dağıntı və tələfat barədə məlumat daxil olmayıb” – FHN
-
Laçın şəhərinə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
Çimərliklərdə daha çox harada boğulma olur? - VİDEO
-
Azərbaycanda güclü zəlzələ oldu - RƏSMİ
-
Bu tarixdən taksilərdə qiymətlər bahalaşacaq - AÇIQLAMA/VİDEO
-
Günay bunun üçün dəniz kənarında dekor qurdu - Fotolar
-
Sayı 7000-ə qədər azalan taksilərdə qiymətlər artacaq - VİDEO
-
Azərbaycan daha fəal rol oynamağa davam edəcək” – Hikmət Hacıyev
-
“Bu da təcavüzün bir formasıdır...“ – “Bakı COP-29-a qədər müşahidə edəcək, sonra isə...”
-
“III Dünya Müharibəsi də daxil olmaqla istənilən ssenariyə hazırıq“ - Türkiyə MN
-
Plastik butulkalarda satılan sular təhlükəli ola bilər: DİQQƏTLİ OLUN
-
Bakıda bu məşhur lisey bağlandı - RƏSMİ - FOTO
-
“KTMT qarşısında heç bir maliyyə öhdəliyimiz yoxdur“ - Ermənistan XİN
-
Dünyanın ən uzun dəmir yolu: 13 ölkədən keçir
-
Marketlərdə satılan “xəstəlik”: Onlara pul xərcləməyin
-
Prezidentin köməkçiləri, şöbə müdirləri... - Onların gələn ay üzrə qəbul CƏDVƏLİ
-
Ceyhun Bayramov Gürcüstanın Baş naziri ilə görüşüb - FOTOLAR
-
“Tibbi xidmət müqabilində əlavə ödənişlərin tələb edilməsi cinayət tərkibi daşıyır“ - TƏBİB-in icraçı direktoru
-
Sabahdan bəzi bölgələrdə hava şəraiti dəyişəcək - Xəbərdarlıq
-
Azərbaycan məktəblərində yenilik: rəqəmsal dərsliklər hazırlanacaq
-
“Pullar Asəf Məmmədov və Səhhət Həbibbəyliyə çatdırılıb“ - Naxçıvanın keçmiş maliyyə nazirinin məhkəməsi
-
Dövlət Xidməti cərimə yazdı, direktor müavini narazı qaldı
-
Müəllimləri ən aşağı nəticə göstərən rayonlar açıqlanıb - SİYAHI
-
Natiq Qasımovun anasına Prezident təqaüdü təyin edilib - 1800 manat
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Xaricdən gətirilən yağı bölüb Azərbaycan adı altında satırlar - Açıqlama
-
Bu seçki dairələrinin adı dəyişdirildi - SİYAHI
-
Şadlıq saraylarına toy sifarişləri artdı - Qiymətlər bahalaşdı
-
Atasının başına butulka vurub öldürdü - Məhkəməsi başlayır
-
Prezident İlham Əliyev BMT rəsmisini qəbul edib - FOTO
-
Qadın geyimində yolda qışqırdı - Həbs edildi
-
4000-dən çox ibtidai sinif müəllimi keçid balını toplaya bilməyib - Emin Əmrullayev açıqladı
-
Taksilər azalacaq, qiymət kəskin BAHALAŞACAQ
-
“Növbəti müsbət addımların şahidi olacağıq“ - Nazir
-
“Veysəloğlu” süni bahalaşmanı və ajiotajı belə yaradır - Araşdırma
-
Azərbaycan daşıyıcıları ilk dəfə birbaşa Çindən avtomobillərlə yük gətirdi - FOTO
-
“Nə qədər yeni plastik əməliyyat çıxır, hamısını elətdirirəm” - Aytac Tovuzlu
-
General Salahov təqaüdə göndərildi - Vəzifəsi Vətən Müharibəsi Qəhrəmanına həvalə edildi
-
Azərbaycanda bu şəxslərin maaşı ARTIRILDI
-
Konstitusiya Məhkəməsi Prezidentin sorğusuna müsbət cavab verdi
-
“SOCAR universal enerji korporasiyasına çevrilmək üçün fəal işləyir” - Rövşən Nəcəf
-
Nazir müavini Zərdabda qəbul keçirdi - Fotolar
-
Könül Cəfərova vəzifəsindən azad edildi - FOTO
-
“Gəncləri işaxtaran yox, iş verən tərəf kimi görmək istəyirik“ - Nazir
-
Japarov bacısı qızının bu davranışına görə üzr istədi - VİDEO
-
Kərə yağı BAHALAŞDI - Açıqlama
-
Vahid Ələkbərov 177,4 milyardla ilk yerdədir - Siyahı
-
Lənkəran və Astarada evləri su basdı, vətəndaşlar təxliyə edildi – VİDEO
-
Türkiyəni 1/8 finala aparan dramatik matç - VİDEO
-
Ali Məhkəməyə Aparat rəhbəri təyin olunub - Cavid Hüseynov kimdir?
-
Yay aylarında zeytun yağından istifadəni artırmaq lazımdır – SƏBƏB
-
“Onu tərksilah edən mülki şəxs rütbəli polisdir” - DİN
-
Bu gün Konstitusiya Məhkəməsi Milli Məclisin buraxılmasını təsdiqləyəcək
-
Şimali Koreya Donbasa qoşun göndərir - Hər il 115 milyon dollar alacaq
-
“Ya sən öləcəksən, ya mən“ - Bakıdakı hadisənin detalları
-
Boliviyada çevriliş cəhdi olub - General saxlanılıb
-
Toylarda zəhərlənmələr əsasən paytaxt salatından olur - AÇIQLAMA
-
AVRO-2024: 1/8 final cütləri bəlli oldu
-
Çimnaz çılpaq şəkillərini satışa çıxardı - FOTO
-
Binəqədidə zibil qutularının qoyulması kecikdi, ətraf üfunətə çevirildi - VİDEO
-
Parklanma yerini ödəniş etmədən tərk edənlər inzibati məsuliyyətə cəlb ediləcəklər? - VİDEO
-
Azərbaycanda hansı mənbələrdən nə qədər elektrik enerjisi istehsal edilir? – CƏDVƏL
-
Bakıda küçədə atəş açıldı: Ölən var (VİDEO)
-
Mövsümü meyvələrin qiymətinin artmasına səbəb nədir? - VİDEO
-
İqtisad Universitetinin müəllimi Vüsal Quliyev 200 min borca görə 1 milyonluq evi ələ keçirib- VİDEO
-
Prezidentin Milli Qəhrəman adı verdiyi Natiq Qasımov haqda bilinməyən faktlar - VİDEO
-
Gəncədə bıçaqlanan şəxs məhkəmə hakiminin köməkçisidir - Detallar
-
Tarixi Muzeyində Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə tədbir keçirilib - FOTOLAR
-
Əksər rayonlarda leysan yağıb, Gədəbəyə dolu düşüb - FAKTİKİ HAVA
-
Azərbaycana gələn yüklərin qiyməti arta bilər - VİDEO
TOP 10
ARXİV