|
Paşinyan yenə imtina etdi... - Bakı və İrəvan arasında sülh danışıqları dalana dirənib
“Ermənistan təhlükəli oyunlara qoşulub“ - Prezidentdən sərt xəbərdarlıq
Beynəlxalq Bankın 1,3 milyonluq tenderini olmayan şirkət necə udub? – Təfərrüat
Türkiyənin HERİKKS HHM sistemləri Azərbaycanda - Kəlbəcərdə quraşdırılıb
Hərbi güc təhlükəsizliyin əsas qarantıdır - Prezidentin mesajlarının pərdəarxası
Üçtərəfli Bəyannamənin ilk səkkiz bəndini kim pozub? - VİDEO
Şirkət rəhbəri 20 məmurla əlbir olub pulları mənimsədi - Korrupsiyaya bulaşmış rəsmilər kimlərdir? + ADLAR
Deputatın istirahət mərkəzi əl dəyişir... - Təhvil-təslim işlərinə hazırlıq gedir
Azərbaycan Ermənistanın silahlanmasına necə reaksiya verməlidir? - ARAŞDIRMA
Qlobal qarşıdurma kəskinləşir - Azərbaycan nə etməlidir?
ABŞ ordusunun əsgərləri Zəngəzura yerləşir - Nə baş verir? + VİDEO
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
Ankara uyğurlara diqqəti artırıb – Çin türk kəndlərinin adlarını dəyişdirir
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
İki Şeyxülislam bir fotoda – 45 il əvvəl çəkilmiş nadir şəkil
Tarix 29.05.24, 18:06 |
|
Azərbaycanın dini rəhbər statusunu daşımış Şeyxulislamlar hər biri yaşadığı dövrün bütün çətinliklərinə baxmayaraq, xalqın özünü tanıması və milli yaddaşının itməməsi üçün zəhmət sərf etmiş hörmətli şəxsiyyətlərdir.
Bu 200 ildə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə 12 Şeyxülislam rəhbərlik edib. Onlardan 5-i SSRİ zamanında bu postu tutub.
Azpost.info “FOTOXRONİKA” layihəsində bu maraqlı fotonu təqdim edir.
Şəkildə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinə 1978-80-ci illərdə rəhbərlik etmiş Şeyxülislam Mirqəzənfər İbrahimov və o vaxt onun müavini işləyən, Təzəpir məscinin axundu Allahşükür Paşazadə əks olunub.
Qafqaz müsəlmanlarının XI Şeyxülislamı olan Mirqəzənfər İbrahimov ali dini təhsil almayan yeganə şeyxülislamdır.
Şeyxülislam Mirqəzənfər İbrahimovun çox maraqlı həyat yolu olub.
Mirqəzənfər İbrahimov 1909-cu ildə anadan olub. Gəncliyində daha çox dünyəvi elmlərə meyli ilə seçilən M.İbrahimov gənc yaşlarında bir müddət daxili işlər orqanlarında çalışıb. Daha sonra dünyəvi işlərdən uzaqlaşaraq, dini həyat tərzini seçib. Səkkizinci Şeyxülislam Əliağa Süleymanzadənin qəbuluna gələn M.İbrahimov onun yoxlamasından və imtahanlarından uğurla çıxaraq, bir müddət Quba məscidində axundluq edib. Sonralar isə Gəncə məscidinə axund göndərilib.
Axund Mirqəzənfər İbrahimov daha sonra Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədr müavini vəzifəsində çalışıb. Şeyxülislam Əliağa Süleymanzadənin vəfatından sonra 1976-ci ildə Zaqafqaziya müsəlmanlarının 2 il sədri olmayıb.
Yalnız 2 ildən sonra -1978-ildə çağırılmış Zaqafqaziya müsəlmanlarının 7-ci qurultayında Göyçay məscidinin axundu olan Mirqəzənfər İbrahimov Zaqafqaziya Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin yeni sədri – Şeyxülislam seçilim, Allahşükür Paşazadə isə sədr müavini təyin edilib.
Mirqəzənfər İbrahimov marksizim-leninizm nəzəriyyəsinin İslamın mövqeyinə tamamilə uyğun gəldiyini iddia edir, SSRİ dövlətinin milli məsələ haqqında siyasətini İslam dininin “İslam təlimi qarşısında vahid olan beynəlxalq islamiyyət vardır, İslam bayrağı altında bütün millətlərin birliyi və qardaşlığı mövcuddur” prinsipi ilə eyniləşdirirdi.
Onun düşüncələrinə görə, yalnız İslam dini insanlar arasında milli mənsubiyyəti saxlamaqla milli firqələri inkar edir və bu xüsusda milli ədavətə son qoyur.
Şeyxülislam Axund Mirqəzənfər İbrahimov 1980-ci ildə vəfat edib və Bakı şəhərində dəfn edilib.
Həmin il Allahşükür Paşazadə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri seçilərək, Şeyxülislam rütbəsi alıb. 1980-ci ilə qədər qapalı və ictimai həyatdan uzaq olan Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsi Allahşükür Paşazadənin şeyxülislam seçilməsi ilə özünün aktiv dövrünə qədəm qoyub.
1982-ci ildə aparılmış rəsmi qeydiyyata əsasən, ölkədə cəmi 123 molla olub. Onlardan yalnız 16 nəfərinin dini təhsili vari idi. 1985-ci ildə Azərbaycanda qeydiyyatdan keçmiş cəmi 18 məscid və 53 dini icma fəaliyyət göstərirdi. Buxaradakı “Mir Ərəb” mədrəsəsinin və Daşkənd İslam Universitetinin məzunları olan bu ruhanilərin hamısı Qafqaz Müsəlmanlar İdarəsində və Bakı şəhərinin məscidlərində işləyirdilər.
Allahşükür Paşazadə SSRİ zamanında Daşkənd İslam İnstitutunda ali təhsil almış azsaylı azərbaycanlı savadlı dindar kəsiminin ilk pionerlərindən olub. Ateist sovet rejimi üçün savadlı din xadimi arzuolunan sayılmırdı.
QMİ sədri həmçinin elmi dərəcəsi olan ilk Şeyxülislamdır.
Tarix elmləri doktoru Allahşükür Paşazadənin 1990-cı ildə yazdığı, elmi redaktoru akademik Ziya Bünyadovun olduğu “Qafqazda İslam” əsəri Azərbaycan elmi tarixində öz layiqli yerini tutur. Sanballı elmi fikirlərlə ehtiva olunmuş bu kitab şərqşünas – tarixçilərin, dinşünasların elmi mənbə kimi istinad etdikləri dəyərli əsərdir. Bu əsər onun elmi fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. 1991-ci ildə nəşr olunmuş kitab fundamental nəşrlərdən sayılır. Burada elmi mübahisə mövqeyindən maraqlı nəzəri mülahizələr təqdim olunur.
Bu elmi araşdırmada islamın Qafqazda yayılma tarixi, onun bu arealda yaşayan xalqlara təsiri araşdırılıb.
Kitab həmin dövrə qədər Azərbaycanda islam və onun tarixinə dair sovet ideoloji platformasından kənar yazılan ilk araşdırmadır. Allahşükür Paşazadə 1991-ci ildə bu elmi əsərini Azərbaycanın görkəmli alimi, akademik Azad Mirzəcanzadənin rəhbərlik etdiyi Ali Attestasiya Komitəsində uğurla müdafiə edərək professor elmi dərəcini alıb.
Xalqın özünün yetişdirdiyi din xadimləri cəmiyyətdə birliyi təmin etməkdə xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Özünün belə “sələfələr və xələfələr” zəncirinə malik olan Azərbaycan xalqının öz milli dini liderlərinə istinadı ölkəmiz üçün vacib məqamlardandır.
Xəbərin oxunma sayı : 1039
Maraqlı
Xəbərlər
-
Dollar neçəyə olacaq? - 3 günlük rəsmi məzənnə açıqlandı
-
Beyləqanda toxum sərgi-satış yarmarkası keçirildi - Fotolar
-
Otellərdə gecələyən azərbaycanlıların sayı 23% artıb - Rəsmi
-
Türkiyədə qaz qovşağı çox zəruri layihədir - Peskov
-
“Umico“dan məhsul alarkən yaxşı düşünün - ŞİKAYƏT
-
Bakıda şirkət ofisində qadınlar arasında dava - Ərinin sevgilisini döydü
-
Azərbaycan Ordusunda silah və texnika payız-qış mövsümündə istismar rejiminə keçirilir - VİDEO
-
Masazırda zibilliklərin üstündə tikilən evlər - Abşeron RİH maklerlə necə “anlaşıb“?
-
Bakıda şirkət rəhbəri həbs edildi - Yarım milyonluq fırıldaq
-
“Fransanın cavabı repressiv xarakter daşıyıb” - BMT İnsan Haqları Komitəsi
-
Neft Fondunun ən çox yatırım etdiyi İT nəhəngləri - “Apple“ və “NVIDIA”ya yatırımlar kəskin artıb
-
Prezident delimitasiya ilə bağlı əsasnaməni təsdiqlədi
-
Maskın sərvəti 33,5 milyard dollar da artdı - “Bloomberg”
-
“Hüseynoglu Residence“ MTK cərimələndi - Yaşıllıqları məhv etdiyi üçün
-
Bakıda məşhur “AVVA“ mağazalar şəbəkəsinin rəhbərinə cinayət işi açılıb - SƏBƏB
-
Ermənistan Prezidenti delimitasiya ilə bağlı sənədi imzaladı
-
Yağış və qar yağacaq, şimşək çaxacaq - SABAHIN HAVASI
-
COP29 Azərbaycanın daşınmaz əmlak bazarına müsbət təsir edəcək - AQC-nin sədri
-
“FAB Boya” şirkətini yenidən cərimələndi - Gömrük qaydalarını pozuğuna görə
-
BCM Monqolustanı cəzalandırmaq istəyir - Putini həbs etmədiyi üçün
-
“Terrorçular Türkiyənin sülh və təhlükəsizliyini hədəfə alıblar“ - Ərdoğan
-
İçərişəhərə avtomobillərlə giriş qadağan olunur - RƏSMİ
-
Zamanın şahidi və mədəniyyətlərin birləşdiyi Ayasofya - FOTOLAR
-
Xaricdən alınan bu kürünün bir kiloqramı 22 manatdan çox bahalaşıb - QİYMƏTLƏR
-
Kərə yağının qiymətində kəskin artım - 27 AZN-ə qədər...
-
Neft Fondu səhmlərdən nə qədər gəlir əldə edib? - RƏQƏMLƏR
-
Bakıda yeni asfaltlanan yol çökdü - VİDEO
-
Separatçıların “şeytan yuvası“ndan eksklüziv görüntülər - VİDEO
-
“Ölkənin silahlı qüvvələri müharibəyə hazır deyil“ - Britaniyanın müdafiə naziri
-
Nazirlik özəl bağçalarla bağlı qərar verdi: Proses necə həyata keçiriləcək?
-
“Seçkidən sonra məni həbs edəcəklər” - Gürcüstan Prezidenti
-
“Referans Medical Group“ MMC-ni cərimə gözləyir - Fərdi məlumatlar haqqında qanunvericilik pozulub
-
Azərbaycanda dönərin qiyməti bahalaşa bilər - SƏBƏB
-
O binanı hələ də alan yoxdur - Qiyməti 25% endirildi
-
Azərbaycanda sosial şəbəkədə açıq-aşkar silahabənzər oyuncaq SATIŞI
-
Müğənni Günel cazibədar fiqurası ilə heyran etdi - VİDEO
-
Bakıda iki azyaşlı körpəsi olan qadın ərini öldürdü - DETALLAR
-
Avropa ölkələrinə işləməyə getmək istəyən 130 nəfərin pulları mənimsənildi - MƏHKƏMƏ
-
“Rusiyanı təhdid etməyin mənası yoxdur” - Putin
-
Leyla Əliyeva internat məktəbində - Fotolar
-
Qubadlı şəhərinin işğaldan azad olunmasından 4 il ötür
-
Zəfər tarixinin 25 Oktyabr səhifəsi
-
Abadlıq şəhəri Qubadlıda geniş vüsət alıb
-
Beyonsun bu obrazı çox bəyənildi - Çılpaq bədənə pencək
-
“Futbolçularımın cəsarətinə heyran qaldım“ - Qurban Qurbanov
-
Antibiotik preparatları reseptsiz satanları hansı cəza gözləyir? - VİDEO
-
Biznes kreditlərinin 61%-i 4 bankın payına düşüb - Tam siyahı
-
"Yaxın Şərqdə heç kim münaqişənin genişlənməsini istəmir" - Putin
-
UEFA Avropa Liqası: “Qarabağ“ “Ayaks“a məğlub olub
-
Bakıda xanım sürücünün izinə düşən “Galenwagen“ sürücüsü kimdir? - 90-BN-500 - VİDEO
-
TUSAŞ-dakı hücumu həyata keçirən terrorçuların kimliyi müəyyənləşdi - FOTO
-
Ermənistanın işğal ərazilərindəki ekoloji terroru
-
Şimali Koreya hərbçiləri Kurskda döyüşə başlayıb – Ukrayna kəşfiyyatı
-
“BakıKart”la bağlı xəbərdarlıq - Saxta səhifələr açılır
-
İki nəfərin boğulduğu tuneli tikən şəxsin oğlu Almaniyada 40 milyona hotel alıb - FOTOLAR
-
Hərbi vəzifəlilərin növbəti təlim toplanışı davam edir - VİDEO
-
Azərbaycan işğala son qoymaqla torpaqlarındakı terror yuvasını dağıtdı
-
Rusiya gərginliyə hazırdır: Putindən Qərbə xəbərdarlıq
-
Sabah Bakının 4 rayonunda qaz təchizatı dayandırılacaq - Xəbərdarlıq
-
Əmək Müfəttişliyi GUYS-dan armudu stəkan alır - Təfərrüat
-
“Nar” abunəçiləri üçün “NarKredit”dən data kredit xidməti
-
“Bu, Tehran üçün çox ciddi nəticələrə gətirib çıxara bilər” - Blinken
-
Səfər Mehdiyev DGK əməkdaşlarının pensiya hüququnu necə pozub?
-
Tələbələrin problemi: dərslər axşam, imtahanlar səhər saatlarında...
-
Maşının qiymətinə görə cərimə dəyişə bilər? - MARAQLI TƏKLİF
-
Kredit borcu olanların diqqətinə - Güzəşt ediləcək?
-
Daha bir qrup ifşa edildi: 578 milyon manat pul ölkəyə qaytarılmayıb
-
“Son sutka ərzində Suriya və İraqda terrorçuların 47 hədəfi vurulub“ - Yaşar Gülər
-
Gözətçi ilə xadimənin nakam sevgisi ölümlə bitdi: əvvəl qızını istədi, daha sonra ...
-
"Embawood" "ASAN Xidmət"i suvayacaq - 1,2 milyona
-
Həftəsonu güclü külək əsəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Kazanda İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü keçirildi - FOTO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Tibb kurslarını bitirən şəxslərin sertifikatları nə dərəcədə etibarlıdır? - VİDEO
-
Bu rayonun da hərbi komissarı saxlanıldı - Külli miqdarda rüşvətə görə
-
Prezident XVI BRICS Sammitinin ilk plenar iclasında çıxış etdi - ÇIXIŞIN TAM MƏTNİ
-
“Direktor tapmaqda çətinlik çəkirik“ - Emin Əmrullayev
-
Bakıda kişi öldürüldü - Arvadı saxlanıldı
-
“Azərbaycanın tranzit dəhlizlər baxımından əhəmiyyəti çox böyükdür“ - Putin
-
Temperatur 4-6 dərəcə enəcək - XƏBƏRDARLIQ
-
Bakıda kran obyektin üzərinə aşdı – VİDEO
-
Azərbaycanın ən çox ticarət apardığı 10 ölkə - SİYAHI
-
“Yaxın Şərq tammiqyaslı müharibənin astanasındadır“ - Putin
-
Paşinyan İlham Əliyevlə söhbət edib - VİDEO
-
Bakıda kirayə qiymətləri artacaq - SƏBƏB
-
Vətəndaşla tikinti şirkəti arasında yarım milyonluq qalmaqal - VİDEO
-
Xaricdə qiyabi təhslil: “Diplom tannmayacaq“ - Bu vədi verən şirkətlərə inanmayın!
-
Öcalanla 43 ay sonra ilk görüş olub - Nə danışılıb?
-
Sumqayıtda müəssisədə partlayış - Xəsarət alanlar var
-
Bakıda rektor prorektoru niyə öldürtdü? - Polkovnikin 12 il sonrakı etirafı + FOTOLAR
-
“Kontakt Home”un müəllif hüquqlarını pozduğu iddia olunur – Məhkəməyə verilib
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Prezident BRICS sammitində iştirak edir - FOTO
-
Taksi sürücüləri üçün növbəti imtahan keçiriləcək - Bu tarixdə
-
Gömrükdən dövlət büdcəsinə daxil olan vəsait artıb, yoxsa azalıb? - Statistika
-
MİT qisas əməliyyatına başlayıb - Terror yuvaları məhv edilir + VİDEO
-
Baba Rzayevin qardaşı da ölkədən valyuta çıxarıb - Məhkəməsi olacaq
-
Tikinti maqnatının ağılgəlməz “oyunu“... - “EuroHome”-nin sahibi kompensasiya verməmək üçün hansı yola əl atıb?
-
Evlər hansı standartlara uyğun tikilməlidir? - VİDEO
-
ABŞ Ukraynaya 20 milyard kredit ayırdı - Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən
-
Polis Akademiyasında təhsil 4 ildir, 2 rütbə verilir - VİDEO
-
Bakıda bu ərazidə böyük söküntü başladı – VİDEO
-
Ölkəmizdə diplomları tanınmayan universitetlər - SİYAHI
-
Səhər yeməyi niyə vacibdir? - Bu 5 qidadan imtina edin
-
Bu günlərdə iş və dərs olmayacaq - SİYAHI
-
Ev işlərinə görə hoteldə qalır - Mourinyonun dəbdəbəli həyatı
-
Putinə BRICS-in simvolik əskinası hədiyyə edildi - FOTO
-
Bakıda evləri və küçələri su basan ərazilər... - VİDEO
-
Bu gün instaqramda önə çıxanlar - FOTOLAR
-
Prezidentlərə təqdim olunan yemək menyusu - FOTO
-
“ABŞ Zelenskinin “qələbə planını” uğursuz hesab etdi” – “The Economist”
-
Ərdoğan Kazana səfərini yarımçıq qoyub ölkəyə qayıdacaq - Ankaradakı terror aktına görə
-
Hansı özəl bağçalarda təhsil haqqının yarısının ödəniləcəyi məlum olub - SİYAHI
-
Pulu Elman Rüstəmov “yeyib”, vətəndaşın mülkü əlindən alınır - NONSENS MƏHKƏMƏ İŞİ
-
Bakının daha bir neçə ərazisindəki evlərin söküntüsünə başlanıldı - VİDEO
-
Dilbər Həsənəliyeva azadlığa çıxmaq istəyir - 333 min mənimsəmədə ittiham olunub
-
İlham Əliyev Kazanda rəsmi ziyafətdə iştirak etdi - FOTO
-
“BRICS sammitində iştirak Ermənistan üçün vacibdir“ - Paşinyan
-
“Türkiyədəki terror aktını pisləyir, hadisələri yaxından izləyirik“ - NATO Baş katibi
-
Prezident Si Cinpinlə ayaqüstü görüşüb - Fotolar
TOP 10
ARXİV