![]() |
|














Baydenin uyğurlarla görüşündə nə baş verib? – “Vaşinqton Post”
Tarix 17.05.22, 16:35 |
|

“Vaşinqton Post” qəzeti Amerikada yaşayan uyğurların Ağ evdə prezident Cozef Baydenlə iftar mərasimindəki görüşü barədə məqalə dərc edib. “Baydenin Çinin təqib etdiyi amerikalı uyğurlarla görüşündə nə baş verib?” başlıqlı məqələnin müəllifi qəzetin icmalçısı Coş Roqindir.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirib oxucuların diqqətinə çatdırır.
Bu ay müsəlmanların Ramazan bayramı münasibətilə Ağ evdə düzənlənən iftar mərasimində nitq söyləyəndən sonra qonaqları şəxsən salamlamaq üçün tribunadan enən prezident Cozef Bayden yəqin ki, Çində ailələri təqib olunan iki amerikalı uyğurla qarşılaşacağını gözləmirdi.
Çin hökuməti ABŞ-dakı tənqidçilərini susdurmaq məqsədilə həmin tənqidçilərin Çində yaşayan ailə üzvlərini təqib altında saxlayır. Ağ evdəki iftar mərasiminə qatılan amerikalı uyğurların ailələri də o sıradadır.
Bu, Baydenin prezident postuna oturandan bəri Amerikadakı uyğur icmasının nümayəndələri ilə ilk görüşü idi. Görüşdə əl sıxmaqdan savayı başqa bir jest gözlənmirdi.
Baydenlə görüşünün təəssüratlarını “Vaşinqton Post”la bölüşən Ziba Murad deyir ki, problemini danışmağa başlayanda ABŞ prezidenti ayaq saxlayıb və qonaqlarla salamlaşmanı yarıda qoyaraq onu dinləyib.
Ziba Murad Baydenə danışıb ki, dörd il əvvəl xalası Vaşinqtonda Çin hökumətini açıq şəkildə tənqid edəndən beş gün sonra anası yoxa çıxıb. Sonradan Pekinin səlahiyyətli nümayəndələrinin onun anasını terrorçuluq ittihamı ilə həbs etdiyi bəlli olub.
Ziba başına gələnləri danışanda Baydenin çox pərişan olduğunu müşahidə edib: “Mən dedim ki, özüm Amerika vətəndaşıyam, anam isə Çində əsir düşərgəsindədir. Bu sözləri eşidəndə Bayden ayaq saxladı, diqqətlə mənə baxdı. Mən onun necə təsirləndiyini gördüm. ABŞ prezidenti mənə “Səni qucaqlaya bilərrəmi?” deyə sual verdi”.
İftar mərasimində iştirak edən digər amerikalı uyğurun – vəkil Nuri Türkelin “Vaşinqton Posta”a bildirdiyinə görə, Cozef Bayden onun başına gələnləri də səbirlə dinləyib.
Nuri Türkel Mao Tzsedunun “mədəni inqilab”ı dövründə Sincanda “təlim-tərbiyə düşərgəsi”ndə anadan olub. İndi o, ABŞ vətəndaşıdır, özü də Amerika hökumətinin rəsmi təmsilçisidir, Beynəlxalq Dini Azadlıq Komissiyasında çalışır.
Türkel insan hüquqlarını müdafiə etdiyi üçün Pekin rejimi onun ailəsinə qarşı cavab tədbirlərinə əl atıb. Çin hökuməti onun anasının ölkəni tərk etməsinə imkan vermir. Nuri Türkel 2004-cü ildən anasını görməyib. Atası ötən ay Türkelə qovuşmadan dünyadan köçüb. Üstəlik, ötən il Çin hökuməti Nuri Türkelə və onun çalışdığı komissiyanın digər üzvlərinə sanksiyalar tətbiq edib.
Nuri Türkel prezident Baydenlə bağlı bunları söyləyir: “Mən onun necə kədələndiyini gördüm və bundan təsirləndim. Həm Pekin rejimi, həm də Putin Rusiyası tənqidçiləri onların yaxınlarını qorxutmaqla, alçaltmaqla susdurmağa çalışır”.
Cozef Baydenin anlayış göstərməsi, həssaslığı sələfinin davranışından çox fərqlənir. Məlumatlara görə, Donald Tramp ABŞ prezidenti olanda Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpinə deyibmiş ki, müsəlman uyğurların kütləvi həbs olunması tamamilə düzgün addımdır.
Əzab-əziyyətin bir sonu olmalıdır. Pekinin qol-budaq atmış transmilli repressiyasına qurban gedən amerikalıların problemlərinin həlli üçün Bayden administrasiyası daha çox səy göstərməlidir.
ABŞ hökumətinin maliyyələşdirdiyi media qurumunun – “Azad Asiya” radiosunun (Radio Free Asia) uyğur, o cümlədən amerikalı uyğur müxbirlərinin onlarca ailə üzvü Çində düşərgələrə salınıb.
Mart ayında ABŞ-ın Ədliyyə Nazirliyi Amerika uyğurlarını, Tibet, Honqkonq və Tayvandan olan digər çinli dissidentləri təqib etməkdə, hətta onlara hücum çəkməkdə təqsirli bilinən beş nəfəri həbs edib. Ədliyyə Nazirliyi o adamların Çinin Dövlət Təhlükəsizliyi Nazirliyinə işlədiyini açıqlayıb.
Yaxşı başlanğıcdır. Ancaq siyasətçilərin öz sərhədlərindən kənarda insanları sıxışdıran avtoritar dövlətlərin getdikcə güclənən dalğasına reaksiya verməyə tələsmədiyini də qeyd etməliyik.
Çin qanunsuz əməllər törədən yeganə diktatura rejimi deyil. “Freedom House” təşkilatının ötən il dərc etdiyi hesabata görə, 2014-cü ildən bəri 31 hökumət digər 79 ölkənin vətəndaşlarına qarşı 608 dəfə transmilli repressiya aktı həyata keçirib.
Hesabata əsasən, dünyada ən sərt, ən geniş miqyasda transmilli repressiya aparan ölkə Çindir. Pekin çindilli mediaya, sosial mediaya, yerli diaspor qruplarına, habelə yerli cinayətkar qruplaşmalara iqtisadi və siyasi təzyiq göstərməklə çoxşaxəli transmilli repressiya aparatına çevrilib.
ABŞ hökuməti vaxtaşırı bu və ya digər sui-istifadə hallarını pisləyən bəyanatlar yayır. Elə hadisələr var ki, bəzən ABŞ rəsmiləri onu çinli həmkarları ilə müzakirə də edirlər. Ancaq biz bu məsələyə ciddi köklənə bilməsək, Pekinin cəzasız qalmasına şərait yaratmış olarıq. ABŞ vətəndaşlarının və onların ailələrinin əziyyət çəkməkdə olduğunu da unutmamalıyıq.
Mənimlə söhbətində Ziba Murad bu sözləri dilə gətirdi: “Biz bu sonsuz kabusun içində yaşayırıq. Biz bu kabusun adamı, bu dəhşətin canlı, nəfəs alan nümunəsiyik”.
Amerikalıları repressiyaya məruz qoyan avtoritar rejimlərə qarşı mübarizə elə evin içindən başlanmalıdır. ABŞ-ın texnologiya şirkətləri diktaturaların onlardan, onların platformalarından günahsız insanları təqib etmək üçün sui-istifadə etməsinə imkan verməməlidir.
Konqres casus proqramlarından yararlanıb xaricdə tənqidçilərini təqib edən rejimlərə proqram satışını, xəfiyyə xidmətləri göstərilməsini Amerika şirkətlərinə yasaq etməlidir.
ABŞ-da “WeChat” və “TikTok” kimi xarici texnologiya platformaları fəaliyyət göstərir. Bu cür platformaların proqram təminatı vasitəsilə Pekindən Amerikaya repressiya ixrac etməsinə son qoyulmalıdır.
Qərb hökumətləri real təhlükəni nəzərə almayana və onunla mübarizəni prioritetə çevirməyənə qədər avtokratlar Qərb cəmiyyətlərində öz məkrli əməllərini genişləndirməkdə davam edəcəklər.
ABŞ-ın təhlükəsiz yer olduğuna inanıb diktaturaya qarşı çıxmaq üçün qətiyyət göstərənlərin müdafiəsini hər cəhətdən gücləndirmək – bu istiqamətdə həm hüquq mühafizə orqanlarının səylərini, həm də diplomatik təzyiqləri artırmaq gərəkdir.
Bayden administrasiyası baş verənlərdən xəbərdardır, amma görülən işlər kifayət etmir. İndi prezident Baydenin iki amerikalı qurbanın hekayətini dinləməsi hökumətin daha fəal hərəkətə keçəcəyinə güman yaradır. Artıq Bayden bununla bağlı ona heç nə deyilmədiyini əsas gətirə bilməz.
Xəbərin oxunma sayı : 814
Dünya
Xəbərlər
-
İnstaqramda kimlər nələr paylaşdı? - FOTOLAR
-
“Azərbaycan xalqına bir daha təşəkkürümü bildirmək istəyirəm“ - Ərdoğan
-
Mədəniyyət sektorunda yeni vergi güzəştlərinin tətbiqinə başlanılır - VİDEO
-
Uitkoff İranla müzakirələri davam etdirir - Ağ Ev
-
“NATO sammiti Ankarada keçiriləcək” - Ərdoğan
-
Arkadi Qukasyandan yeni ETİRAFLAR
-
İyulun 1-dən artırılan bəzi sosial müavinətlər nə qədər olacaq? - VİDEO
-
Hacı Zeynalabdin Tağıyev qəsəbəsində kanalizasiya problemi - VİDEO
-
Bu şəxslərə yeni mənzillər veriləcək - RƏSMİ
-
ABŞ və İsrailin İrana qarşı addımları bütün regionu təhlükəyə atıb - Pakistan XİN
-
Gömrükdə rüşvət qalmaqalı - Sabiq rəis 834 maşını ölkəyə necə keçirib?
-
Yekaterinburqda öldürülən azərbaycanlıların nəşi Vətənə gətirilib - VİDEO
-
Tələbələr üçün xoş xəbər: Müraciət vaxtı artırıldı
-
Deputatlar bu qanunlara dəyişiklik edəcək - SİYAHI
-
Nəsimi rayonunda mənzil qanunsuz olaraq obyektə çevrilib - FOTOLAR
-
Fransanın radioaktiv tullantıları Azərbaycan sərhədində? - Xəzər üçün təhlükə
-
Azərbaycanda şok OLAY: 5 aylıq hamilə ola-ola başqasına ərə getdi - VİDEO
-
“Sputnik Azərbaycan”ın ofisində saxlanılanlar kimdir? - ADLAR
-
“Excelsior Hotel”də baş direktorla menecer arasında nə baş verir?
-
Bəylər Eyyubovun yerinə gələn Fərid Əsgərov kimdir? - DOSYE
-
“Kremlin yeni strateji hədəfi Odessadır“ - “Financial Times”
-
DİN-dən “Sputnik-Azərbaycan“dakı əməliyyatla bağlı açıqlama
-
Ərdoğan və Ersin Tatar Bakıya gəlir - Bu tarixdə
-
Bəylər Eyyubov vəzifədən azad edildi - Yerinə təyinat oldu
-
İyul ayında hava necə olacaq? - Aylıq proqnoz
-
Rusiya agentləri “Sputnik Azərbaycan“dan belə çıxarıldı - VİDEO
-
Elariz Məmmədoğlunun qızı məhkəmədə ifadə verdi - Milyonluq qalmaqallı iş üzrə
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“İran komandirləri yoxa çıxıblar” - “Washington Post“
-
Salyanda dəhşətli cinayət: gecəyarısı arvadını xəyanətdə günahlandırdı, sonra isə...
-
Həbs edilən şəxs Namiq Abdullayevin adından necə istifadə edib? - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Cəlal Harutyunyana general-leytenant rütbəsini Sarkisyan verib“ - Arayik Harutyunyan
-
“Veysəloğlu”nun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı” çərçivəsində növbəti məhsuldar görüş AQİSA ilə keçirildi - FOTOLAR
-
“Türk vətəndaşı olmağı çox istərdim” - Montello ilə yeni müqavilə bağlanılıb
-
Qohum nikahların qarşısı necə alınacaq? - Nazirlikdən açıqlama
-
İran “Starlink“ə qadağa qoydu: İstifadə edənləri həbs gözləyir
-
Bakıda 400 nəfərin gizlənə biləcəyi yeraltı bunker: Harda yerləşir?
-
"QayMaq Premium Qida" şirkətinin kərə yağından sellofan çıxıb - Video
-
Sabahdan məktəbli formalarının qiyməti aşağı düşür - CƏDVƏL
-
Prezidentdən Fikrət Məmmədovla bağlı - Sərəncam
-
“TikTok” üçün çox varlı alıcılarımız var” - Tramp
-
Hərbi prokuror bayram günləri sərhədlərdə - FOTOLAR
-
Şuşa və Xankəndiyə səfərlər müvəqqəti dayandırılır - Səbəb açıqlandı
-
Vilayət Eyvazov Astarada vətəndaş qəbulu keçirəcək - Bu tarixdə
-
Cümşüdün batdığı kanal bu qurumun balansında olub - Baş Prokurorluğun məlumatı
-
“Sputnik-Azərbaycan” agentliyinin ofisində əməliyyat keçirilir
-
Azərbaycan İsrailə neft satışını dayandırıb - İxracın 95 faizi Avropa bazarlarına yönəldilib
-
Bakıda orta aylıq əməkhaqqı 1386 manatdır - Rəsmi
-
Çimərliklərdəki istirahət məkanlarında qiymətlə - VİDEO
-
“Ermənistanda kilsəyə yönələn hücumlar narahatlıq doğurur“ - Lavrov
-
Həyət evlərində qalanlar həşəratlara qarşı bu dərmanlardan istifadə etsinlər - VİDEO
-
Şamaxıda kişi qətlə yetirildi - 31 yaşlı kürəkəni tutuldu
-
Rusiya bu istiqamətdə 50 min hərbçi toplayıb - Ukraynanın işi çətindir
-
“Dedilər işə düzəlmək üçün 5 min manat pul lazımdır“ - Məhkəmə işi
-
Sabahdan bu sosial müavinətlər və Prezident təqaüdləri artırılacaq - SİYAHI
-
“İranın gizli nüvə obyekti ola bilər” – Tramp
-
Azərbaycanda bu şəxslərin nikahı qadağan ediləcək - Sabahdan
-
Qeyri-iş günü bir də dörd aydan sonra olacaq - TARİX
-
Maştağada kanalda antisanitar vəziyyət - VİDEO
-
Az maaş, çox tələb: Gənclər niyə iş tapa bilmirlər?
-
Qızıl bazarında vəziyyət necədir? - VİDEO
-
Polisə müqavimət göstərən narkotacir zərərsizləşdirilib - DİN
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
“Bu halda sanksiyaları ləğv edəcəyəm” - Tramp
-
Ağdamda mina partladı - Polis əməkdaşı xəsarət aldı
-
Ölkəmizin enerji ixrac potensialının artırılması baxımından əhəmiyyətli olan layihə
-
“8 Noyabr“ Elektrik Stansiyasının açılışı ölkəmizin enerji tarixinə mühüm səhifə kimi yazıldı
-
Saxta teleqram kanalının məlumatı təxribatdır - RƏSMİ
-
8 ildir yeni bina sakinlərə nə təhvil verilir, nə də kirayə haqqı ödənilir - ŞİKAYƏT
-
“Əhliman Gənciyevi dubinka ilə döyüb, elektroşokla işgəncə veriblər“ - Vəkilin AÇIQLAMALARI
-
Ov tüfəngi ilə qaynanası, arvadı və baldızını vurdu... - Hadisənin DETALLARI
-
Yekaterinburqda 2 qardaşı öldürülən Seyfəddin Hüseynlidən yeni açıqlama - VİDEO
-
Bakı-Qəbələ qatarlarından istifadə edənlərin NƏZƏRİNƏ
-
Azərbaycan regional və qlobal enerji təhlükəsizliyində mühüm rola malikdir
-
Trampdan Maskla bağlı yeni açıqlama: “O, əla oğlandır”
-
Yekaterinburqda məhkəmə şousu başa çatdı - Kimlər həbs edildi? + FOTOLAR
-
Bir ildə 64 məktəb bağlanıb - Ekspertlərdən HƏYƏCAN TƏBİLİ
-
Çinə viza rejimi ləğv ediləndən sonra aviabiletlər bahalaşıb? - VİDEO
-
Ukrayna müharibəsi 2026-cı ilə qədər davam edə bilər - CNN
-
Özünü vəkil kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - “Bir dur deyən yoxdur“
-
“Emerald” hotelində şok olay: Otağına çağırdığı qadın kişi çıxdı….
-
“Faşist Putin hakimiyyətini pisləyirik“ - Aygün Attar
-
Ölkənin enerji siyasətində yeni mərhələnin başlanğıcı
-
İcra başçısı-qadın sahibkar qalmaqalı: mülk dağıdanların milyonluq mülkləri - VİDEO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Azərbaycan parlamentinin nümayəndə heyətinin Rusiyaya səfəri ləğv edildi - RƏSMİ
-
“Vətən Bağı“ İB Naxçıvanda “Narkotikə yox“ layihəsinə start verdi - FOTOLAR
-
Mehrab Xəlilovun rəhbəri olduğu “Jobs” MMC vətəndaşları aldadıb - VİDEO
-
“Rusiyanın yay hücumu uğursuzluğa düçar olur“ - The Telegraph
-
Unudulmuş Nobel laureatı və sovet Rusiyası - Siqrid Unsetin acı müşahidələri
-
Füzulidə kanalda batan şəxsin axtarışları davam edir - VİDEO
-
Yekaterinburq məhkəməsi Akif Səfərovu həbs etdi - 22 günlük
-
Azərbaycanda Rusiya ilə bağlı mədəni tədbirlər ləğv edilir - Rəsmi
-
Lənkəranda hadisə: İş adamı xəstəxanalıq oldu, saxlanılan var
-
FTX-nin əməliyyatı quduz itin hərəkəti kimi qiymətləndirilməlidir - DEPUTAT
-
Bəzi yerlərdə yağış yağacaq, şimşək çaxacaq - Sabahın havası
-
Naxçıvanda ağır qəza: Məmur və ər-arvad öldü (FOTO)
-
“Makron və Merts sağlam düşüncələrini tamamilə itiriblər” - Lavrov
-
Eyni məhsul, kəskin qiymət fərqi: “Bahadırsa, almayın“
-
İran aylar ərzində uranın zənginləşdirilməsini bərpa edə bilər - Qrossi
-
Mərkəzi Bankdan yeni QAYDALAR: Kredit əldə etmək sosial şəbəkə aktivliyinizdən asılı ola bilər
-
Bakıda bərbad vəziyyətdə olan bəzi yolların “bəxt“i niyə açılmır? - VİDEO
-
Yekaterinburqda saxlanılan azərbaycanlıların məhkəməsi başladı - Fotolar
-
Azərbaycanda gəlinliklərin baha olmasının səbəbi nədir? - VİDEO
-
Qayınanasını öldürdü, arvadı ilə baldızını yaraladı - Masallıda dəhşətli hadisə
-
Biləcəridə yol problemi - Səkilər yoxdur, maşınlar küçəyə park olunur
-
Eyni Rusiya, eyni ssenari: Şovinizm və qəddarlıq
-
“Ziraat Bank Azərbaycan“ geriləyir - Əhali pullarını geri götürür
-
Bakıda gənc “lyuk“a düşməyib, yol çöküb - VİDEO
-
35 nəfərin zəhərləndiyi “Dönər evi“ yenidən açıldı - Jurnalistlərə hücum etdilər (VİDEO)
-
Rusiyada azərbaycanlılara qanlı OMON hucumunun şahidləri danışdı - VİDEO
-
Göygöldə sərxoş şəxs polisin silahını götürmək istəyib - TƏFƏRRÜAT
-
Azərbaycanda hansı bölgədə nə qədər bankomat var? - Siyahı
-
İsrailin raket zərbələri nəticəsində öldüyü deyilən Əli Şamxani üzə çıxıb - FOTO
-
“QAZel”in içindəki palçığı bizə yedizdirmək istəyirdilər - Vüqar Səfərov
-
675 min manat vergi borcu olan hospitalda qanuni təmsilçi “oyunu” - Üçüncü dəyişiklik
-
Rusiyada iki qardaşı öldürülən Seyfəddin Hüseynli: Digər yaxınlarımız hazırda təzyiq altındadır
-
Hansısa bir şirkət viza ilə bağlı qarantiya verirsə, bu, cəfəngiyatdır - AÇIQLAMA
-
Ən çox sosial yardım bu rayona verilir - STATİSTİKA
-
Rusiyalı diplomat Azərbaycan XİN-ə çağırıldı - Kəskin etiraz bildirildi
TOP 10
ARXİV