|
Paşinyan yenə imtina etdi... - Bakı və İrəvan arasında sülh danışıqları dalana dirənib
“Ermənistan təhlükəli oyunlara qoşulub“ - Prezidentdən sərt xəbərdarlıq
Beynəlxalq Bankın 1,3 milyonluq tenderini olmayan şirkət necə udub? – Təfərrüat
Türkiyənin HERİKKS HHM sistemləri Azərbaycanda - Kəlbəcərdə quraşdırılıb
Hərbi güc təhlükəsizliyin əsas qarantıdır - Prezidentin mesajlarının pərdəarxası
Üçtərəfli Bəyannamənin ilk səkkiz bəndini kim pozub? - VİDEO
Şirkət rəhbəri 20 məmurla əlbir olub pulları mənimsədi - Korrupsiyaya bulaşmış rəsmilər kimlərdir? + ADLAR
Deputatın istirahət mərkəzi əl dəyişir... - Təhvil-təslim işlərinə hazırlıq gedir
Azərbaycan Ermənistanın silahlanmasına necə reaksiya verməlidir? - ARAŞDIRMA
Qlobal qarşıdurma kəskinləşir - Azərbaycan nə etməlidir?
ABŞ ordusunun əsgərləri Zəngəzura yerləşir - Nə baş verir? + VİDEO
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
Ankara uyğurlara diqqəti artırıb – Çin türk kəndlərinin adlarını dəyişdirir
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
Japarov Azərbaycana niyə gəldi? - TƏHLİL
Tarix 27.04.24, 21:54 |
|
Bu həftə siyasi gündəmdə yaddaqalan hadisələrdən biri də Qırğız Respublikasının Prezidenti Sadır Japarovun Azərbaycana dövlət səfəri oldu.
“Kaspi” qəzeti səfərlə bağlı məqalə dərc edib.
Məqalədə deyilir ki, Sadır Japarovun səfər çərçivəsində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə apardığı müzakirələr ikitərəfli əlaqələrin genişləndirilməsi, çoxvektorlu əməkdaşlıq ruhunun gələcək modelləri üçün asan həllərin hazırlanması kimi yadda qala bilər.
18 sənəddəki məzmun
Bildirək ki, səfər zamanı Azərbaycanla Qırğızıstan arasında 18 sənəd imzalandı. Həmin sənədlərin məzmunlarını ümumi şəkildə təqdim etsək, deyə bilərik ki, onlar iqtisadi-ticari, nəqliyyat əlaqələrinin dinamikası üzrə perspektivi vurğulayır.
Prezident İlham Əliyev həmkarı ilə mətbuata birgə bəyanat zamanı həmin istiqamətləri belə açıqlayıb: “Bu gün biz, həmçinin energetika, nəqliyyat sahələrini geniş müzakirə etdik. Burada da potensial görürük. Biz Qırğızıstanda bərpaolunan enerji üzrə investisiya layihələrində maraqlıyıq. Nəqliyyat sahəsinə gəldikdə, həm Qırğızıstanda, həm də Azərbaycanda irimiqyaslı nəqliyyat layihələri, dəmir yolunun tikintisi həyata keçirilir. Əlbəttə, artıq indi nəqliyyat marşrutlarının rəqəmsallaşdırılmasının və tarif siyasətinin razılaşdırılması baxımından məsləhətləşmələr aparmağa başlamaq lazımdır. Biz Xəzər, Mərkəzi Asiya vasitəsilə Avropaya marşrutu təkcə məsafə nöqteyi-nəzərindən deyil, həm də kommersiya cəlbediciliyi baxımından əlverişli etməliyik”.
Sadır Japarov isə bildirib: “Danışıqlar əsnasında Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqazdan keçən beynəlxalq nəqliyyat dəhlizlərinin inkişafı məsələsində iki ölkənin qarşılıqlı fəaliyyətinin perspektivləri müzakirə olundu”.
Bu bəyanatlar onu deməyə əsas verir ki, tərəflər ikitərəfli münasibətlərdə və beynəlxalq təşkilatlarda bir-birilərinə dəstək ifadə edən məqamların vacibliyini vurğulamaqla yanaşı, geosiyasi mühitdəki daha geniş regional kontekstə nəzər salırlar.
Təhlükəsizlik naminə
Məsələni daha da aydınlaşdırmaq üçün demək lazımdır ki, Qırğızıstan hərbi qüdrət və iqtisadi indekslər baxımından elə də güclü ölkə sayıla bilməz. Amma Bişkekin Türk Dövlətləri Təşkilatındakı (TDT) üzvlüyü ona əlavə iqtisadi və siyasi, geosiyasi dividendlər qazandırır.
Bu vəziyyətin formalaşmasında Azərbaycan və onun strateji müttəfiqi Türkiyə böyük rol oynayır. Bakı-Ankara tandemi müştərək maraqları baxımından Mərkəzi Asiya ölkələrindəki türk dövlətlərini, o cümlədən Qırğızıstanı Qərb-Rusiya-Çin rəqabətinin yarada biləcəyi fəsadlardan əhəmiyyətli dərəcədə qorumağı hədəfləyir.
Buna görə də, Qırğızıstanda TDT kimliyini gücləndirməklə yanaşı, ölkədə siyasi sabitlik, davamlı təhlükəsizlikdə maraqlı olmağı nümayiş etdirmək olduqca əhəmiyyətlidir.
Azərbaycan dövləti İlham Əliyevin timsalında bütün regionlarda sabitlik və təhlükəsizliyə dəstək bəyanatlarını göstərir. Ancaq şiddətlənən qlobal güc konsentrasiyasındakı rəqabət fonunda bir çox region xarici müdaxilələrə açıq məkan olaraq qalmaqdadır.
Qırğızıstanın da siyasi və təhlükəsizlik vəziyyəti həssasdır və o, güc rəqabətinin arasında kritik sıxılmalara məruz qala bilmək riskini itirməyib.
Buna görə də Qırğızıstanda siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik üzrə stabilliyi şərtləndirmək üçün genişmiqyaslı investisiya layihələrinə diqqəti artırmaq zərurəti yaranır.
Elə bu səbəbdən təsadüfi deyil ki, İlham Əliyevlə Sadır Japarov qarşılıqlı iqtisadi-ticari və nəqliyyat sahəsindəki əməkdaşlıqların işığında investisiya portfelləri üzrə mövqelər səsləndirdilər.
Sağlam balans zərurəti
Təbii ki, Mərkəzi Asiya regionunda Çinin iqtisadi rıçaqlarını bərkitməsi diqqətdən kənarda qala bilməz. Pekin “Bir Kəmər, Bir Yol” təşəbbüsü çərçivəsində Mərkəzi Asiyaya əhəmiyyətli iqtisadi sərmayələr qoyur və infrastrukturun inkişafı üçün əhəmiyyətli imkanlar təqdim edir.
Bişkek administrasiyası üçün bunun ən son nümunəsi Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan Dəmir Yolu Layihəsidir.
İndi üçün Çin-Qırğızıstan-Özbəkistan-Xəzər dəmir yolu layihəsini həll etmək və əmtəə dövriyyəsinin artmasına imkanlar yaratmaq Bakı-Bişkek xəttində vacib prioritet olaraq görünə bilər.
Beləliklə, Qırğızıstan Azərbaycanla münasibətlər və TDT-dəki təmsilçilik fonunda ölkəni əhəmiyyətli sağlam balansa söykəmək çağırışlarına baxmalıdır.
Bu baxımdan demək olar ki, TDT-nin siyasi nizamı Rusiya-Qərb-Çin arasında çoxvektorlu və çöxölçülü yanaşmasını göstərməkdən çəkinmir. Ona görə ki, regionda Transxəzər Nəqliyyat Dəhlizi (Orta Dəhliz) də olmaqla, bir çox layihə Çinin geosiyasi imkanlarına diqqəti ayırır. Bu diqqətin artırılması sözsüz ki, Qərb və Rusiyanı maksimum dərəcədə bir-biriləri ilə mübarizə fonunda daha kəskin rəqabətə fokuslayır.
Ancaq Qırğızıstan siyasi elitasında Qərb oriyentasiyasına diqqət ayrılması biristiqamətli iqtisadi asılılığın qarşısını alır, birbaşa və ya dolayısı ilə xarici investisiyaların cəlb edilməsini asanlaşdırır.
Bu mənada TDT-dəki aparıcı qüvvə kimi Azərbaycan Mərkəzi Asiyada qlobal səviyyədə təsirini hiss etdirən potensial hegemon gücləri daha çox iqtisadi formatda sağlam rəqabətə kökləməkdə maraqlıdır.
Hərbi qarşıdurma olmadan aparıla biləcək sağlam rəqabət Mərkəzi Asiya regionuna daxil olan Qırğızıstanı iqtisadi əməkdaşlıq və siyasi oriyentasiya baxımından daha çox TDT-nin təsirlərinə uyğunlaşdırır.
Bu oriyentasiyanın saxlanılması üçün ideoloji-mədəni aspektlərə nəzər yetirmək mütləqdir, buna görədir ki:
- Prezident Sadır Japarovun Bakıda Çingiz Aytmatovun abidəsinin açılış mərasimində iştirak etməsi,
- Bir gün sonra TDT-nin əhəmiyyətini çoxaldan Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərinə səfəri qarşılıqlı anlaşmaları təşviq edir.
Nəticə olaraq deyə bilərik ki, Qırğızıstan Prezidentinin Azərbaycana səfəri həmin dövlətin və Bakının qarşılıqlı gözləntilərindəki profilləri yüksəltməyə xidmət edir.
Bu reallığa uyğun olaraq, Azərbaycanla Qırğızıstanın daha güclü regional əməkdaşlığa əsaslanan təhlükəsizlik axtarışlarını genişlədəcəyini proqnozlaşdırmaq mümkündür.
Xəbərin oxunma sayı : 2149
Analiz
Xəbərlər
-
Bu gün instaqramda önə çıxanlar - FOTOLAR
-
Prezidentlərə təqdim olunan yemək menyusu - FOTO
-
“ABŞ Zelenskinin “qələbə planını” uğursuz hesab etdi” – “The Economist”
-
Ərdoğan Kazana səfərini yarımçıq qoyub ölkəyə qayıdacaq - Ankaradakı terror aktına görə
-
Hansı özəl bağçalarda təhsil haqqının yarısının ödəniləcəyi məlum olub - SİYAHI
-
Pulu Elman Rüstəmov “yeyib”, vətəndaşın mülkü əlindən alınır - NONSENS MƏHKƏMƏ İŞİ
-
Dilbər Həsənəliyeva azadlığa çıxmaq istəyir - 333 min mənimsəmədə ittiham olunub
-
İlham Əliyev Kazanda rəsmi ziyafətdə iştirak etdi - FOTO
-
“BRICS sammitində iştirak Ermənistan üçün vacibdir“ - Paşinyan
-
“Türkiyədəki terror aktını pisləyir, hadisələri yaxından izləyirik“ - NATO Baş katibi
-
Prezident Si Cinpinlə ayaqüstü görüşüb - Fotolar
-
Həbsdəki keçmiş generalın pensiya davası - Mövlam Şixəliyev nə istəyir?
-
Putinlə Ərdoğan bir araya gəldi - Görüş 55 dəqiqə davam edib
-
“Dünya bu qurumda biabırçı korrupsiya əməllərini gördü” - Hikmət Hacıyev
-
İlham Əliyev Rəcəb Tayyib Ərdoğana başsağlığı verib - Terror aktı ilə bağlı
-
“East Broker“ şirkəti cərimələndi - Gömrük qaydalarını pozduğuna görə
-
“Xəzər TV”nin efirində qeyri-etik sözlər... - Kanala xəbərdarlıq edildi
-
Prezident Kazanda Milorad Dodiklə görüşdü - Fotolar
-
Ərdoğan Kazanda həmin terrordan danışdı - “4 şəhidimiz var”
-
Turistlər üçün dünyanın ən təhlükəsiz 15 ölkəsi - SİYAHI
-
İlham Əliyev Kazanda Laosun Prezidenti ilə görüşdü - FOTOLAR
-
Bu il üçün dünyanın ən böyük iqtisadiyyatları - SİYAHI
-
“Qərbin Kiyevə hərbçi göndərməsi nüvə dövlətlərinin toqquşmasına gətirib çıxaracaq“ - Zaxarova
-
İcra başçısının sabiq müavininə qarşı 51 min manatlıq iddia - Məhkəmə başlayıb
-
Azərbaycanda il ərzində uşaqlara ən çox qoyulan adlar - SİYAHI
-
Yağışın fəsadları ilə bağlı vəziyyət araşdırılır, yekun qərar qəbul ediləcək - Əli Əsədov
-
Beyləqanda genişmiqyaslı ağacəkmə aksiyası - FOTOLAR
-
Ankarada terror hücumu - 5 ölü, 22 yaralı
-
Hökumət rəsmiləri yağışın fəsadları ilə bağlı toplaşdı - FOTOLAR
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Prezident Kazanda “Dostluq” ordeni ilə təltif edildi - FOTO
-
“Mənim gecə klublarında adamlarım yoxdur“ - Qurban Qurbanov
-
Sabiq icra başçısının oğlu 1 milyon manat vergini ödəməmək üçün ölkədən QAÇIB
-
Prezident Kazanda görüşlər keçirdi - FOTOLAR
-
Qazandıqları pulu ölkəyə qaytarmayan sahibkarlar həbs edildi - RƏSMİ
-
Hakiminin alim bacısı hakim qarşısında - Dələduzluqda ittiham olunur
-
Sığorta yığımlarının 70 faizi “Paşa Sığorta”nın payına düşüb - 9 ayda 710 milyon manat
-
Belarusda prezident seçkisi keçiriləcək – MSK seçki tarixini açıqladı
-
“Ağbənd-Salam Məlik istiqamətində dəmir yolu çəkiləcək“ - Rövşən Rüstəmov
-
“Holcim Azərbaycan“a protokol yazıldı - Ölkədən pul çıxarılıb
-
Sahibkar xanım Kamran Əliyevdən kömək istəyir - Dələduzluq hadisəsinin istintaqı yubadılır
-
Daxili İşlər Nazirliyi “ASAN xidmət” mərkəzlərində işləmək üçün kadr axtarır - Şərtlər elan olundu
-
“Tezliklə daha təkmil “Bakıkart“ proqramı istifadəyə veriləcək“ - Nazir müavini
-
Şərqi Anadolu bölgəsi: mədəniyyət və turizm cənnəti
-
BRICS ölkələri tərəfdaş dövlətin meyarları barədə razılığa gəliblər - 13 dövlətin siyahısı razılaşdırılıb
-
“Ermənistan Ukraynadakı müharibə hesabına qazanc əldə edir“ - “Euronews“
-
Prezident Kazanda Rüstəm Minnixanovla görüşdü - FOTOLAR
-
Öcalan azadlığa çıxa bilər? - Baxçalı gündəm yaratdı
-
“İsrailin İrana cavab zərbəsi gərginliyə səbəb olmamalıdır“ - Blinken
-
Bakıda 371 min manatlıq fırıldaq - Şirkət rəhbərinə cinayət işi açıldı
-
Prezident Kazana rəsmi səfərə getdi - “BRICS+” formatında iştirak edəcək
-
Sabiq vəzifəli şəxslərin bəzilərinin müsadirə edilmiş əmlaklarının yarısı geri qaytarıldı - MƏHKƏMƏ
-
MSK yenidən formalaşacaq - Məzahir Pənahov postunda qalır
-
BRİCS toplantısı ərəfəsində vacib razılaşma - Nəhənglər arasında toqquşma riski azaldı
-
Gəncənin və digər iki rayonun prokuroru dəyişdi - FOTOLAR
-
“Hitler kimi generallara ehtiyacım var” - Tramp
-
Ali Məhkəmənin yeni Plenum qərarı vətəndaşlar üçün niyə əhəmiyyətlidir? - ŞƏRH
-
“İşə qəbulun 63 faizi bu yolla aparılır...“ - Əmək bazarı ilə bağlı şok araşdırma
-
Dönər yalnız bu ətdən hazırlana bilər - Yeni qayda
-
Bakıda aktyor və xanımı qətlə yetirildi - FOTO
-
“Azeri Light” bahalaşdı - 2 dolardan çox
-
Universitetlər distant təhsilə hazırdır? - Açıqlama
-
Dünya üçün “X günü” - sosial şəbəkənin sonu?
-
“Premium Bank” kiçilib, depozit portfeli 54 mln. manata yaxın azalıb - Hesabat
-
Xəstəxanalarda uzun növbələr yarandı: Vətəndaşlar şikayətçidirlər
-
Modi ilə görüşdə tərcüməçini yadından çıxaran Putin vəziyyətdən zarafatla çıxdı - VİDEO
-
Ərdoğan Fətullah Gülənin ölümündən danışdı - Video
-
Paytaxtın bu yollarında tıxac var - Siyahı
-
“Trampı həbs etməliyik” - Bayden
-
“Real”dan möhtəşəm geridönüş - ÇL-də gecənin nəticələri
-
Tünzalə Ağayeva qəzətdən plaş geyindi - VİDEO
-
Ulduzların başı dərddə - Vinisius, Fiqu, Ronaldinyo və digərlərini həbs gözləyir
-
Sabah Bakının bəzi ərazilərində qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Göyçayda 39 yaşlı kişi qətlə yetirildi - Saxlanılan var
-
Azərbaycan XİN fransız nazirin yalanlarına cavab verdi - FOTO
-
2 nəfərin boğularaq öldüyü tunel: onu kim tikib?
-
“Türkiyənin BRICS ölkələri ilə əməkdaşlığı ölkənin NATO-ya üzvlüyünə zidd deyil“ - Mark Rütte
-
Bəzi ərazilərə leysan xarakterli yağış, dağlıq ərazilərdə isə qar yağır - FAKTİKİ HAVA
-
Tramp iki ayda ilk dəfə Harrisi qabaqlayır - ABŞ mediası yazır
-
Deputat seçilən xanımın yerinə təyinat oldu - Direktor vəzifəsinə Ənsari gətirilib
-
Bakıda bağçada uşaqlar dərmanla yatızdırılır? - İDDİA
-
İstilik mövsümü vaxtından əvvəl BAŞLAYACAQ?
-
Alimlərdən sensasion kəşf: Yumurta qabığı olmadan cücə yetişdirdilər
-
Bayramov və Hacıyev müsəlman ölkələrinin səfirləri ilə görüşdü - Nə müzakirə olunub? +FOTOLAR
-
Dünya liderləri Kazanda - BRICS sammiti başladı
-
Gecə onlarla nömrə itib, sürücülər nə etsin? - Rəsmi cavab
-
“EuroHome“ MMC sahibi məhkəmədən qalib çıxdı - 1.5 milyon zərərə düşən 10 sahibkar narazıdır
-
“Türkiyə Azərbaycanın haqlı mübarizəsini dəstəkləyir“ - Hulusi Akar
-
Cənub rayonlarında yağış, qar yağacaq, çaylardan sel keçəcək – Xəbərdarlıq
-
Ukrayna əhalisi 10 milyon azalıb - Doğuş nisbəti kəskin şəkildə aşağı düşüb
-
ABŞ-ın Nyu-Meksiko ştatında daşqınlar - Ölən və xəsarət alanlar var
-
Sabah rayonlarda 10 mindən çox abonentin qazı olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Azərikart“ın bu xidmətlərində müvəqqəti fasilə yaranacaq – Xəbərdarlıq
-
Prezident Milli Qvardiyanın Döyüş Bayrağının yeni təsvirini təsdiq etdi - FOTO
-
“MORNİG STAR” MMC işçiləri müqaviləsiz işlətdi - 24 min 500 manat cərimələndi
-
Su basmış tuneldən ikinci şəxsin meyiti çıxarıldı - FHN
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“FETÖ-yə qarşı mübarizə sona qədər davam etdiriləcək“ - Türkiyə Prezidenti
-
Tuneldə 2 nəfərin ölməsi ilə bağlı araşdırma başladı - Baş Prokurorluq və FHN məlumat yaydı
-
Milli Məclis 21 min manatlıq kağız paket alır - Bir ədədi 9 manat 50 qəpik
-
Yağış yağacaq, leysan olacaq - Sabahın havası
-
Tuneldə boğularaq ölən şəxslərdən birinin meyiti sudan çıxarılıb - Video
-
Kəmaləddin Heydərov su basmış ərazilərə gəldi - FOTO
-
Milli Məclisdə yeni işçi qrup yaradılıb - Bu deputatlara yeni vəzifə verildi
-
“Bu gün axşam oturub götür-qoy etməliyik” - Bakı meriVİDEO
-
“Sabunçu keçidi”ndə 2 nəfər boğularaq ölüb - VİDEO
-
Avtobusların hərəkət istiqaməti dəyişdirildi - Səbəb tunellərə suyun dolmasıdır
-
Neft Emalı Zavodundakı yanğın söndürüldü - VİDEO
-
Yağışın fəsadlarının aradan qaldırılması istiqamətində operativ tədbirlər həyata keçirilir - BİRGƏ MƏLUMAT
-
KOBİA-nın saytına 704 min manatlıq texniki dəstək göstərəcək şirkətin özünün saytı yoxdur
-
Azərbaycanda bunu edən şəxslər 15 il müddətində həbs oluna bilərlər - QƏRAR
-
“Bəzi nöqsanlara yol verilib“ - Eldar Əzizov (VİDEO)
-
“MTN işi” üzrə zərərçəkən Nərimanov İcra Şöbəsini məhkəməyə verdi – yarım milyon manat kimin cibindədir?
-
Gələn il universitetlərə qəbul planı artırılacaq? - RƏSMİ
-
“İsrailin istənilən hücumuna dərhal cavab verəcəyik“ - İran Prezidenti
-
Bu cərimənin məbləği - 200-dən 4000-ə qədər oldu
-
Tikinti materialları bahalaşdı - VİDEO
-
“Rusiya ilə ABŞ arasında birbaşa toqquşma riski var“ - Rəsmi Moskva
-
Yasamalda yaşayış evində uçqun olub - Bir nəfər dağıntı altından çıxarılıb (VİDEO)
-
Bakıda bəzi yollara məhdudiyyət tətbiq edilib - SİYAHI
TOP 10
ARXİV