![]() |
|














Dünya kütləvi aclıq astanasında: İki seçim yolu var
Tarix 26.11.22, 11:58 |
|

Gələn il ərzində ərzaq qıtlığı ehtimalı yüksək olacaq. Qlobal bazarlar təhdidlərlə qarşı qarşıyadır. Dünya indi iki seçim qarşısındadır: ya inflyasiyaya gedilməli, ya da qlobal iqtisadi böhran elan edilməlidir. Hələlik birinciyə üstünlük verilir.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi dünyanın siyasi mənzərəsini ciddi şəkildə dəyişdirməklə yanaşı, iqtisadi və sosial çətinliklərə də yol açıb. Hərbi əməliyyatlar dünya bazarlarında kəskin bahalaşma yaradıb, inflyasiya təzyiqlərini də yüksəldib. Bunun nəticəsidir ki, bu gün dünya qiymət artımını, ərzaq qıtlığını ciddi şəkildə hiss edir. Nüfuzlu mərkəzlərin proqnozlarına görə, 2023-cü il ərzində dünyada ərzaq qıtlığı ehtimalı yüksək olacaq. Bu il bütövlükdə dünyada Ukrayna münaqişəsi fonunda ərzaq məhsullarının qiymətində ciddi artım müşahidə olunub. Düzdür, müxtəlif ölkələrdə vəziyyət eyni deyil - ən yoxsul bölgələr digərlərindən daha çox əziyyət çəkir. İyulda Rusiya, Ukrayna, Türkiyə və BMT arasında imzalanmış taxıl sazişi kənd təsərrüfatı məhsullarının Ukrayna limanlarından maneəsiz ixracına imkan yaradıb, taxılın qiymətini sabit saxlayıb və qlobal qıtlıq riskini azaldıb. Lakin BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının məlumatına görə, bu il qlobal ərzaq idxalı xərcləri rekord səviyyəyə - 1,94 trilyon dollara yüksəlib. Buna səbəb isə istehsal xərclərinin kəskin artması və təchizat zəncirinin pozulması olub. Ekspertlərin qeyd etdiyi kimi, qlobal bazarlar monetar və fiskal təhdidlərlə qarşı-qarşıyadır. Dünya indi iki seçim qarşısındadır: ya inflyasiyaya gedilməli, ya da qlobal iqtisadi böhran elan edilməlidir. Hələlik birinciyə üstünlük verilir.
Hər gün təxminən 828 milyon insan ac yatır
BMT bu günlərdə rəsmi olaraq dünya əhalisinin 8 milyard nəfər həddinə çatdığını açıqlayıb. Son onilliklərdə müşahidə olunan və bundan sonra da davam edəcək əhəmiyyətli artıma diqqət çəkən təşkilat, bütün dünyada ərzaq təhlükəsizliyi və qiymətlərlə bağlı narahatlıqlarını dilə gətirib. Dünyada ərzaq yardımı göstərən BMT-nin Ümumdünya Ərzaq Proqramına (WFP) görə, hər gün təxminən 828 milyon insan ac yatır. 2019-cu ildən bəri ərzaq təhlükəsizliyi riski ilə üzləşən insanların sayı 135 milyondan 345 milyona yüksəlib.
Hər il dünya qidalanma üçün təxminən 4 milyard ton ərzaq istehsal edir. BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının məlumatına görə, bütün ərzaqların demək olar ki, üçdəbiri, - təxminən 1,3 milyard ton meyvə, tərəvəz, süd və ət məhsulları israf edilir.
2080-ci ildə dünyada əhali sayı 10 milyard nəfəri keçəcək
Paralel olaraq 1950-ci illərdən etibarən dünya əhalisinin sayı da tədricən artır. 2020-ci ildə artım 1 faizdən bir qədər az idi. BMT-nin son proqnozlarına görə, dünya əhalisi 2030-cu ilə qədər 8,5 milyarda, 2050-ci ilə qədər isə 9,7 milyarda çata bilər. 2080-ci ildə əhali sayının 10,4 milyard nəfərə çatacağı gözlənilir. BMT-nin İqtisadi və Sosial Məsələlər Departamentinin Əhali Bölməsinin məlumatına görə, Hindistan gələn il dünyanın ən çox əhalisi olan ölkəsi kimi Çini keçəcək. 2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin proqnozlaşdırılan artımının təxminən yarısı səkkiz ölkədə olacaq: Konqo Demokratik Respublikası, Misir, Efiopiya, Hindistan, Nigeriya, Pakistan, Filippin və Tanzaniya Birləşmiş Respublikası.
Birgə fəaliyyət planı hazırlanmasa
G20 sammitində BMT-nin baş katibi dünya liderlərinə bildirib ki, birgə fəaliyyət planı hazırlanmasa, ərzaqla bağlı problemlər 2023-cü ildə ərzaq qıtlığına səbəb olacaq. Ukraynadakı böhran qiymətlərin artmasına səbəb olub. Həm Rusiya, həm də Ukrayna buğda, arpa, qarğıdalı və bitki yağının mühüm tədarükçüləridir. May ayında ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin rəhbəri Samanta Pauer bildirib ki, vəziyyət qlobal miqyasda ərzaq və gübrə çatışmazlığına gətirib çıxarıb və bu, bütün dünyada istehlakçılar və fermerlər üçün yüksək qiymətlərə səbəb olub. BMT-nin hesabatına görə, vəziyyət koronavirus pandemiyası səbəbindən daha da pisləşib. Oktyabr ayında Ümumdünya Ərzaq Proqramının direktoru Devid Bisli bildirib ki, dünya kütləvi aclıq astanasındadır və liderlər humanitar yardımı təmin etmək üçün hərəkətə keçməlidirlər.
BMT-nin məlumatına görə, Afrikanın Saharaaltı ölkələrində ərzaq təhlükəsizliyi riski 66,2 faiz təşkil edir. Dünyada kifayət qədər qidalanmayan insanların yarıdan çoxu Asiyada, üçdəbiri isə Afrikada yaşayır.
Azərbaycan vəziyyətdən çıxacaq
Azərbaycanda ərzaq böhranı özünü qiymətlərin baha olması, inflyasiyanın sürətlənməsi ilə göstərməkdədir. Yerli ekspertlər hesab edir ki, Azərbaycanın buğda aldığı hər iki ölkədə - Rusiya və Qazaxıstanda bu il buğda istehsalında artım proqnozlaşdırılır. Bu o deməkdir ki, əsas ərzaq məhsulu olan buğda təchizatında qıtlıq yaranmayacaq. Lakin Azərbaycan qlobal bazar qiymətlərinin bahalaşması fonunda buğda bazarında kəskin qiymət rəqabəti ilə üzləşə bilər. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdən yeni torpaqların əkin dövriyyəsinə cəlb edilməsi, dünya miqyasında əhalinin gündəlik tələbatına daxil olan bir sıra ərzaq və qeyri-ərzaq məhsullarının qiymətinin artım dinamikası da nəzərə alınmaqla, Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyi tədbirləri üçün 625,2 milyon manat vəsait proqnozlaşdırılıb ki, bu da 2022-ci illə müqayisədə 38,6 faiz çoxdur. Beləliklə də, növbəti il ərzində ölkəmizi ərzaq böhranı gözləməsə də, büdcədən ayrılacaq vəsait baş verə biləcək hər hansı fors-major hallardan yaxa qurtarmağa kömək edə biləcək.
Xəbərin oxunma sayı : 364
loading...
Dünya
Xəbərlər
-
Ərəb ölkəsi mundial üçün kisənin ağzını açır - Bu ölkələrə də pul verəcək
-
Azərbaycanın Türkiyəyə etdiyi yardımların detalları açıqlandı - FOTO
-
Şolts Parisdə Makron və Zelenski ilə görüşəcək - KİV
-
Ermənistan və İran Azərbaycana qarşı hərbi təxribat hazırlayır – SEPAH -ın diversiya qrupu Zəngəzura gəlib
-
“Hər qurtarılan can elə bil ki, bizə bir dünyanı bağışlayır” - VİDEO
-
Gürcüstanlıların sığınacaq arzusu: statistika yayılıb
-
Binaların inşası zamanı zəlzələyə davamlılıq hesablanmalıdır - Mütəxəssis
-
Şuşaya qar yağır, havanın temperaturu mənfi üç dərəcədir - VİDEO
-
Azərbaycanda daha 31 nəfər COVID-19-a yoluxub, bir nəfər vəfat edib - FOTO
-
Mehriban Əliyeva göstəriş verdi, təyyarə Türkiyəyə yola düşür - FOTO
-
Türkiyədə zəlzələ qurbanlarının sayı 9 mini keçdi - Son rəqəmlər açıqlandı
-
Bu məhsullar gömrük rüsumundan azad edildi - QƏRAR
-
Zəlzələdən sonrakı Hatay... – VİDEO
-
11 gün əvvəl yaranan şirkət 3,6 milyonluq tenderi necə udur?
-
Mərkəz Vəkil Bürosunun rəhbəri generalın oğluna qarşı yarım milyonluq dələduzluqda ittiham olunur
-
Hərbi tibb personalımız Kahramanmaraşda fəaliyyətə başladı - FOTO
-
“Aİ Rusiyaya qarşı sanksiyaları gücləndirəcək” - Şolts
-
Türkiyəyə yardım edənlərin nəzərinə! - ƏDV tutulmayacaq - RƏSMİ
-
Mənzil almaq istəyənlərin nəzərinə: Yeni dəyişikliklər qüvvəyə mindi
-
Qarajdan villaya girdilər, seyfi yarıb 500 min manatlıq qızıl oğurladılar - Bakıda film kimi cinayət
-
““Çarbağ MMC“ obyektimi təhvil vermir“ - Ölkə rəhbərliyinə şikayət
-
“Türkiyəyə həkimlər, xilasedicilər, könüllülər göndərilir və göndəriləcək“ - Prezident İlham Əliyev
-
XXI əsrin ən dağıdıcı zəlzələləri – “Nyu-York Tayms” qəzetinin məqaləsi
-
Məşhur bazar uğrunda yenidən savaş başladı - İki general paylarını itirə bilər
-
Qeyd olunanlar həqiqətdən tamamilə uzaq fikirlərdir - İcra hakimiyyəti təkzib edir
-
Ərdoğan Azərbaycan Prezidentinə təşəkkür etdi - “Bütün komandası ilə bizim yanımızda yer aldı“
-
Türkiyədəki dəhşətli zəlzələdə həlak olanların sayı 7 mini keçdi - Son rəqəmlər açıqlandı
-
Qarabağ Regional Turizm İdarəsi yaradılıb - FƏRMAN
-
“Yaxın günlərdə zəlzələ bölgəsindəki mövcud çətinliklər aradan qaldırılacaq“ - Ərdoğan
-
İlham Əliyev Türkiyə səfirliyinə getdi - FOTO
-
Mehdiabadda narkotik və silaha görə 3 nəfər saxlanılıb - VİDEO
-
Dini qurumlara maliyyə yardımı ayrıldı - Siyahı
-
Bakıya qar yağacaq - Sabahın havası
-
“Tofiq Quliyevin əsərləri Azərbaycan mədəniyyət aləmində inqilab edib” - İlham Əliyev
-
Qardaş ölkəyə yardım üçün hansı əşyalar göndərilməlidir? - AÇIQLAMA + SİYAHI
-
Kəlbəcər rayonunun Birinci Milli kəndi - FOTO
-
Dağıntılar altından 40-50 saat sonra çıxarılan körpə ümidlər - VİDEO
-
Bakıda Türkiyəyə göndəriləcək yardım kampaniyası davam edir - VİDEO
-
SEPAH Avropanın qara siyahısına yol alıb – “Doyçe Velle”
-
Kərim Vəliyev hərbi hissələrin xidməti-döyüş fəaliyyətini yoxladı - FOTO/VİDEO
-
Türkiyədə zəlzələ qurbanları: Son rəqəmlər açıqlandı
-
Azərbaycanın növbəti çevik xilasetmə qüvvələri Türkiyəyə yola düşdü - FOTOLAR
-
Qaxa 45 sm qar yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Seysmoloji Mərkəzin direktorunun açıqladığı qorxunc fakt - kim məsuliyyət daşıyır?
-
Mobil cihazlarımızda zəlzələni öncədən bildirən funksiya hansıdır? - VİDEO
-
Şeyx İrandakı nümayəndəsini “Təzə Pir”ə rəis təyin etdi - FOTO
-
Xankəndi-Laçın yolundakı aksiyanın 59-cu günü - Tələblər dəyişməz, şüarlar eyni
-
FHN-in xilasediciləri 16 nəfəri dağıntılar altından sağ çıxarıblar - VİDEO
-
Bakıda Türkiyəyə göndərilən yardımla əlaqədar izdiham yaşandı -VİDEO
-
“Mahal Rezidens” işçiləri pulsuz işlətdi, nazirlik işə qarışdı - Məhkəmədən müəmmalı qərar
-
Bakının təhlükə saçan binaları - VİDEO
-
Türkiyədə zəlzələdə ölənlərin sayı 5 434-ə çatıb, 31 777 nəfər yaralanıb - Son vəziyyət
-
“Ölkə Saakaşvili məsələsinin girovuna çevrilib“ - Gürcüstan Prezidenti
-
Bakı apteklərindən zəruri dərmanlar niyə yoxa çıxıb? - Ekspert rəyi və Səhiyyə Nazirliyinin cavabı
-
Mülki Prosessual Məcəlləyə dəyişiklik edilib
-
Kəlbəcərdə yolların qardan təmizlənməsi işləri dayanmadan aparılır - VİDEO
-
Azərbaycanda daha 21 nəfər koronavirusa yoluxub - FOTO
-
Mehriban Əliyeva göstəriş verdi - Heydər Əliyev Fondu Türkiyəyə humanitar yardıma başladı
-
İranın cəllad hakimləri – “Vaşinqton Post”
-
Soğanın qiyməti iki dəfə bahalaşıb - VİDEO
-
“Kadırov xəstə və narkotik aludəçisdir“ - Əhməd Zakayev
-
FHN Türkiyədəki əməliyyatlardan görüntülər yayımladı - FOTO/VİDEO
-
Diplomlarının tanınması ilə bağlı imtina almış şəxslər yenidən müraciət edə bilərlər - Açıqlama
-
Azərbaycanda həyət evlərinin qiyməti bahalaşıb? - AÇIQLAMA
-
İsraildən Türkiyəyə 150 nəfərlik yardım qrupu göndərilib - VİDEO
-
“RabitəBank“ Qarabağı erməni dilində təqdim edir - FOTOFAKT
-
Prezident tütün və içkilərlə bağlı sərəncam imzaladı - Nələr olacaq?
-
Dağıntılar altında qalan türkiyəli deputat həlak oldu
-
Bəhreynin ordu komandanı İrana xəbərdarlıq edib - FOTO
-
Türkiyənin 10 vilayətində fövqəladə vəziyyət rejimi elan olunub - Ərdoğan açıqladı + VİDEO
-
Rusiyada azərbaycanlı avtoritetlərin “sxodka”sına basqın – 50 nəfər saxlanıldı
-
“Çin kəşfiyyat şarı partlayıcı maddə daşıya bilərdi” - Amerikalı general
-
Azərbaycan xalqı Türkiyə XİN-in çağırışına cavab verdi: Yardımlar toplanır — VİDEO
-
Şeyxdən səfirlikdəki terrorla bağlı dini liderlərə ÇAĞIRIŞ
-
“Eskalasiya gözlənilməz həddə çata bilər” - Sergey Şoyqu
-
Dövlət Vergi Xidmətinə yeni rəis təyin olundu - Abbas İsmayılov kollektivə təqdim edildi
-
Sabiq icra başçısının köməkçisi məhkəmə zalında həbs olundu
-
İcra başçısının qardaşı “Azərsu”da imperiya qurub: İmran Abbasova dur deyən tapılacaqmı?
-
Türkiyəyə yardım göndərmək istəyənlərin nəzərinə - Bu ünvanda....
-
“Kupça”sı olmayan evlər necə sığortalanacaq? - Rəsmi cavab
-
Sabah Bakıda sulu qar yağacaq, güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
-
“Azərbaycanın göndərdiyi yardımdan istifadə edirik” - Türkiyənin vitse-prezidenti
-
Türkiyədə zəlzələ qurbanlarının sayı artır: Son rəqəmlər
-
Yeni dəyişikliklər pensiya məbləğini artıracaqmı? – İqtisadçı hökumətin məqsədini açıqladı
-
Müşfiq Hətəmov “Space”dən getdi - Yerinə o təyin olundu
-
“Zəlzələdən 13,5 milyon vətəndaşımız zərər görüb” - Türkiyəli nazir
-
Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin yeraltı gəlirləri... - Anar Rzayev hardan necə qazanır?
-
27 saat sonra dağıntılar altından xilas edildi... - FOTO
-
“Son sutkada Rusiyanın 1000-dən çox hərbçisi məhv edilib“ - Ukrayna Baş Qərargahı
-
FHN-in 41 nəfərlik heyəti Türkiyəyə yola düşdü - FOTOLAR
-
Hava şəraiti kəskin dəyişəcək – FHN-dən Xəbərdarlıq
-
“Rusiya fevral ayı ərzində genişmiqyaslı hücuma keçəcək” - ABŞ institutu
-
Avropadan Azərbaycana ümid dolu baxışlar
-
“Dəfələrlə demişəm, reaksiya verən yoxdur“ - Qurban Yetirmişli
-
Xankəndi-Laçın yolunda 58 günlük aksiya: “Azərbaycan vahiddir, sərvətinə sahibdir”
-
Zidan PSJ ilə anlaşdı: Neymarı göndərir
-
“Müharibə olsa, Britaniyanın sursatı bir neçə günə bitəcək“ - Sky News
-
FHN-in növbəti yardımı Türkiyəyə yola salınacaq - FOTO
-
Azərbaycanın dostluq körpüsü kimi qazandığı imicə yeni əlavələr edir
-
Türkiyədə 7 günlük ümummilli matəm elan edildi
-
Vasif Talıbovun müavini villasının tikintisini yarımçıq saxladı - FOTO
-
Buraxılış imtahanlarının vaxtı bilindi - Rayonlar üzrə CƏDVƏL
-
Hatay zəlzələdən sonra... – Dron görüntüləri
-
Azərbaycana gətirilən telefonların rəsmiləşdirilməsi ilə bağlı qoyulan tələb nələri dəyişəcək? - FOTO
-
Xaricdə verilən diplomlar Azərbaycanda hansı hallarda tanınacaq? - DETALLAR
-
“Türkiyəyə xilasetmə qrupları və tibbi yardım göndəriləcək” - Netanyahu
-
Nazirlik səfirliyimizə hücumla bağlı videoçarx yaydı - VİDEO
-
Azərbaycanın axtarış-xilasetmə qrupu Adanadan Kahramanmaraşa yollanıb - FOTO
-
Zəlzələdə ölənlərin sayı 1500-ə çatır -8 533 nəfər yaralanıb
-
Azərbaycanın artan nüfuzunun göstəricisi
-
“Azərbaycandan getmiş 420 nəfərlik xilasedici heyət sonacan Türkiyədə fəaliyyət göstərəcək” - General
-
Türkiyədəki güclü zəlzələ qonşu ölkələrə də sirayət etdi: Suriyada 800 nəfər öldü
-
“Pakistan Türkiyəyə yardım edəcək” - Şahbaz Şərif
-
“NATO və Avropa Birliyindən əlavə 45 ölkədən də yardım təklifi almışıq” - Ərdoğan
-
“Artıq redaktorlar, şöbə müdirləri də jurnalist kimi qeydiyyata alınacaqlar” - Əhməd İsmayılov
-
Son sutkada 3 nəfər COVID-19-a yoluxub - Ölən yoxdur
-
“İran polisi səfirliyə hücumun qarşısını almaq üçün heç bir tədbir görməyib“ - Azərbaycan XİN
-
Azərbaycandan xaricə ən çox məhsul satan 10 şəxs - Siyahı
-
Putin riskli qərarlar qəbul etməkdən çəkinir - ISW
-
Daha 8 qazimiz Vətənə qayıdıb - SİYAHI
TOP 10
ARXİV