![]() |
|














Dünya kütləvi aclıq astanasında: İki seçim yolu var
Tarix 26.11.22, 11:58 |
|

Gələn il ərzində ərzaq qıtlığı ehtimalı yüksək olacaq. Qlobal bazarlar təhdidlərlə qarşı qarşıyadır. Dünya indi iki seçim qarşısındadır: ya inflyasiyaya gedilməli, ya da qlobal iqtisadi böhran elan edilməlidir. Hələlik birinciyə üstünlük verilir.
Mövzu ilə bağlı “Kaspi” qəzetinin yazısını təqdim edirik.
Rusiya-Ukrayna müharibəsi dünyanın siyasi mənzərəsini ciddi şəkildə dəyişdirməklə yanaşı, iqtisadi və sosial çətinliklərə də yol açıb. Hərbi əməliyyatlar dünya bazarlarında kəskin bahalaşma yaradıb, inflyasiya təzyiqlərini də yüksəldib. Bunun nəticəsidir ki, bu gün dünya qiymət artımını, ərzaq qıtlığını ciddi şəkildə hiss edir. Nüfuzlu mərkəzlərin proqnozlarına görə, 2023-cü il ərzində dünyada ərzaq qıtlığı ehtimalı yüksək olacaq. Bu il bütövlükdə dünyada Ukrayna münaqişəsi fonunda ərzaq məhsullarının qiymətində ciddi artım müşahidə olunub. Düzdür, müxtəlif ölkələrdə vəziyyət eyni deyil - ən yoxsul bölgələr digərlərindən daha çox əziyyət çəkir. İyulda Rusiya, Ukrayna, Türkiyə və BMT arasında imzalanmış taxıl sazişi kənd təsərrüfatı məhsullarının Ukrayna limanlarından maneəsiz ixracına imkan yaradıb, taxılın qiymətini sabit saxlayıb və qlobal qıtlıq riskini azaldıb. Lakin BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının məlumatına görə, bu il qlobal ərzaq idxalı xərcləri rekord səviyyəyə - 1,94 trilyon dollara yüksəlib. Buna səbəb isə istehsal xərclərinin kəskin artması və təchizat zəncirinin pozulması olub. Ekspertlərin qeyd etdiyi kimi, qlobal bazarlar monetar və fiskal təhdidlərlə qarşı-qarşıyadır. Dünya indi iki seçim qarşısındadır: ya inflyasiyaya gedilməli, ya da qlobal iqtisadi böhran elan edilməlidir. Hələlik birinciyə üstünlük verilir.
Hər gün təxminən 828 milyon insan ac yatır
BMT bu günlərdə rəsmi olaraq dünya əhalisinin 8 milyard nəfər həddinə çatdığını açıqlayıb. Son onilliklərdə müşahidə olunan və bundan sonra da davam edəcək əhəmiyyətli artıma diqqət çəkən təşkilat, bütün dünyada ərzaq təhlükəsizliyi və qiymətlərlə bağlı narahatlıqlarını dilə gətirib. Dünyada ərzaq yardımı göstərən BMT-nin Ümumdünya Ərzaq Proqramına (WFP) görə, hər gün təxminən 828 milyon insan ac yatır. 2019-cu ildən bəri ərzaq təhlükəsizliyi riski ilə üzləşən insanların sayı 135 milyondan 345 milyona yüksəlib.
Hər il dünya qidalanma üçün təxminən 4 milyard ton ərzaq istehsal edir. BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatının məlumatına görə, bütün ərzaqların demək olar ki, üçdəbiri, - təxminən 1,3 milyard ton meyvə, tərəvəz, süd və ət məhsulları israf edilir.
2080-ci ildə dünyada əhali sayı 10 milyard nəfəri keçəcək
Paralel olaraq 1950-ci illərdən etibarən dünya əhalisinin sayı da tədricən artır. 2020-ci ildə artım 1 faizdən bir qədər az idi. BMT-nin son proqnozlarına görə, dünya əhalisi 2030-cu ilə qədər 8,5 milyarda, 2050-ci ilə qədər isə 9,7 milyarda çata bilər. 2080-ci ildə əhali sayının 10,4 milyard nəfərə çatacağı gözlənilir. BMT-nin İqtisadi və Sosial Məsələlər Departamentinin Əhali Bölməsinin məlumatına görə, Hindistan gələn il dünyanın ən çox əhalisi olan ölkəsi kimi Çini keçəcək. 2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin proqnozlaşdırılan artımının təxminən yarısı səkkiz ölkədə olacaq: Konqo Demokratik Respublikası, Misir, Efiopiya, Hindistan, Nigeriya, Pakistan, Filippin və Tanzaniya Birləşmiş Respublikası.
Birgə fəaliyyət planı hazırlanmasa
G20 sammitində BMT-nin baş katibi dünya liderlərinə bildirib ki, birgə fəaliyyət planı hazırlanmasa, ərzaqla bağlı problemlər 2023-cü ildə ərzaq qıtlığına səbəb olacaq. Ukraynadakı böhran qiymətlərin artmasına səbəb olub. Həm Rusiya, həm də Ukrayna buğda, arpa, qarğıdalı və bitki yağının mühüm tədarükçüləridir. May ayında ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin rəhbəri Samanta Pauer bildirib ki, vəziyyət qlobal miqyasda ərzaq və gübrə çatışmazlığına gətirib çıxarıb və bu, bütün dünyada istehlakçılar və fermerlər üçün yüksək qiymətlərə səbəb olub. BMT-nin hesabatına görə, vəziyyət koronavirus pandemiyası səbəbindən daha da pisləşib. Oktyabr ayında Ümumdünya Ərzaq Proqramının direktoru Devid Bisli bildirib ki, dünya kütləvi aclıq astanasındadır və liderlər humanitar yardımı təmin etmək üçün hərəkətə keçməlidirlər.
BMT-nin məlumatına görə, Afrikanın Saharaaltı ölkələrində ərzaq təhlükəsizliyi riski 66,2 faiz təşkil edir. Dünyada kifayət qədər qidalanmayan insanların yarıdan çoxu Asiyada, üçdəbiri isə Afrikada yaşayır.
Azərbaycan vəziyyətdən çıxacaq
Azərbaycanda ərzaq böhranı özünü qiymətlərin baha olması, inflyasiyanın sürətlənməsi ilə göstərməkdədir. Yerli ekspertlər hesab edir ki, Azərbaycanın buğda aldığı hər iki ölkədə - Rusiya və Qazaxıstanda bu il buğda istehsalında artım proqnozlaşdırılır. Bu o deməkdir ki, əsas ərzaq məhsulu olan buğda təchizatında qıtlıq yaranmayacaq. Lakin Azərbaycan qlobal bazar qiymətlərinin bahalaşması fonunda buğda bazarında kəskin qiymət rəqabəti ilə üzləşə bilər. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdən yeni torpaqların əkin dövriyyəsinə cəlb edilməsi, dünya miqyasında əhalinin gündəlik tələbatına daxil olan bir sıra ərzaq və qeyri-ərzaq məhsullarının qiymətinin artım dinamikası da nəzərə alınmaqla, Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyi tədbirləri üçün 625,2 milyon manat vəsait proqnozlaşdırılıb ki, bu da 2022-ci illə müqayisədə 38,6 faiz çoxdur. Beləliklə də, növbəti il ərzində ölkəmizi ərzaq böhranı gözləməsə də, büdcədən ayrılacaq vəsait baş verə biləcək hər hansı fors-major hallardan yaxa qurtarmağa kömək edə biləcək.
Xəbərin oxunma sayı : 364
Dünya
Xəbərlər
-
Polis Maştağada xüsusi əməliyyat keçirib - VİDEO
-
Xocalı kərpic zavodunun açılışı oldu - FOTOLAR
-
Azərbaycanlı müəllim Mədinədə öldü - Bəqi qəbiristanlığında dəfn edildi
-
“FS Club Badam”da kisəçi işləyən şəxs müştərinin başına oyun açdı - ŞOK TƏFƏRRÜAT
-
Prezident Xocalıda bu ailənin qonağı oldu - FOTOLAR
-
Bakının bu ərazisi plana düşdü: Söküntü işlərinə başlanılır
-
Fərhad Əhmədovdan gəmisinin həbsdən azad olunması üçün 6 milyon dollar rüşvət istənilib - MƏHKƏMƏ
-
Ağdamda tarixi məscidin binasının bərpadan sonra açılışı oldu - Fotolar
-
Bakı aeroportunda əməliyyat: brilyant qaşlar aşkar edildi
-
Futbol qaydalarında inqilab: Penalti və VAR dəyişir
-
Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin binasının açılışı olub - Fotolar
-
Bakıda 39, rayonlarda 41 dərəcə isti olacaq - Sabahın havası
-
Naxçıvan “respublika“ statusunda qalmalıdırmı? - Zahid Orucdan maraqlı mesajlar
-
Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
-
İtkin şəhidimiz Xaçmaz rayonunda dəfn olundu - Fotolar
-
Qərb payızda ölkədə sabitliyi pozmağa cəhd göstərəcək - Gürcüstan parlamentinin sədri
-
Vəhdət Partiyası toplantı keçirdi:Sədr tapşırıqlar verdi
-
“İlin ilk yarısında cinayətlərin sayı əhəmiyyətli dərəcədə azalıb” - Hərbi prkuror
-
Sakinlər qəzalı vəziyyətə düşmüş evlərin yarısının sökülməməsindən narazıdırlar - VİDEO
-
Rusiyanın növbəti gecə hücumları – Ukrayna isə Moskvanı hədəfə alıb
-
50 minə qəbir yeri satan şöbə müdiri həbs edilibmiş - Hökm oxundu
-
Bakıda dayanacağın işığı kəsilib, sərnişinlər çətinlik çəkirlər - VİDEO
-
Ələsgər Məmmədlinin səhhəti pisləşib - Tanınmış şəxslər Prezident İlham Əliyevə müraciət edib
-
Güzəştli şərtlərlə Qarabağda da ev almaq mümkün olacaq - VİDEO
-
Piylənmə ilə bağlı xərçəng ölümləri kəskin artıb - ARAŞDIRMA
-
Sənədsiz evlərlə bağlı dəyişiklik - VİDEO
-
Bu, Rusiya üçün son müddətdir – Ağ Ev
-
Neftimizi hansı ölkələrə və neçəyə satmışıq? - Tam siyahı
-
Yeni binalarda kombi olmayacaq? - Açıqlama
-
Əliyevlə Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər - FOTOLAR
-
“Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik“ - Ərdoğan
-
Paytaxtın bu rayonlarında qaz olmayacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Mandarin” bağçasında uşaq yıxılıb xəsarət aldı - Niyə nəzarət olunmur?
-
“Aİ öz maliyyə yardımı ilə Ermənistanı asılı vəziyyətə salmağa çalışır“ - Zaxarova
-
“Çinə vizasız rejim tələbə axınını artıracaq“ - Ekspert Aisa Aslanova
-
İsmayıllı rayonunda örüş sahəsində hotel tikilir - Sakinləri narazılıq edirlər
-
“Trampla dronlarla bağlı meqasövdələşməni nəzərdən keçiririk“ - Zelenski
-
Batma təhlükəsi ilə üzləşənlər belə xilas edildi - VİDEO
-
II və III qrup üzrə qəbul imtahanının nəticəsi açıqladı:kimlərin nəticəsi ləğv edilib?
-
Son 10 ildə azərbaycanlılar Türkiyədən 11 mindən çox mənzil alıblar - Statistika
-
“Atlant”ın sahibinin adı keçən cinayət işi: 90 min manatlıq mülki iddia qaldırıldı
-
İranda tragikomik olay - Pezeşkianın korteji yolda qaldı
-
Dilqəm Məhərrəmov lisenziyası olmadığı halda Aysunu necə əməliyyat edib? - VİDEO
-
EXPARGO-nun gətirdiyi uşaq qidası zay çıxıb - Şikayət
-
“İsrailin Suriya hücumlarını qətiyyətlə qınayırıq, dəstək verməyə hazırıq” - Türkiyə MN
-
Əliyev və Berdiməhəmmədov Mehmandarovların malikanə kompleksində - FOTOLAR
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bakıda bu ilin altı ayı üzrə 7 min 549 cinayət qeydə alınıb - Baş Prokurorluq
-
ABŞ İrandakı nüvə obyektlərindən cəmi birini sıradan çıxara bilib - Kəşfiyyat məlumatı yayıldı
-
Prezident “Dostluq” adlı atı Berdiməhəmmədova hədiyyə etdi - Fotolar
-
İsrail Dəməşqdə Baş Qərargaha dron zərbəsi endirdi - Şiddətli döyüşlərdə yüzlərlə insan ölüb
-
“Dəyənəklə, yumruq və təpiklə döyürdülər” - Əsirlikdə olan şəxs
-
Prezident Berdiməhəmmədovla Yuxarı Gövhər Ağa məscidini ziyarət edib - Fotolar
-
Tramp 150-dən çox ölkəyə məktub göndərməyə hazırlaşır - Yeni tarifərlə bağlı...
-
Mbappe ilə bağlı araşdırmalar aparılır - Polisə rüşvət verib?
-
Naxçıvanda 41 dərəcə isti qeydə alınıb - Faktiki hava
-
İlham Əliyev və Berdiməhəmmədov Şuşada olublar - Fotolar
-
Bakı və Abşeronda ucuz evi haradan almaq olar? - VİDEO
-
Daşaltı kəndinin fonunda - FOTOLAR
-
Sabah 41 dərəcə isti olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Aİ Rusiyaya qarşı 18-ci sanksiyalar paketini təsdiqləyə bilmir - Səbəb aşıqlandı
-
Dağıdılmış yerlərə baxdılar... - FOTOLAR
-
Laçında meşə yanğınına görə 3 nəfər məsuliyyətə cəlb olunub - BİRGƏ MƏLUMAT
-
Berdiməhəmmədov Füzuliyə getdi, Prezident qarşıladı - Fotolar
-
“Suriya döyüşməyə hazırdır” - Əhməd Əl Şaraa
-
Müğənniliyə başlayan dırnaq ustasının qazancı mübahisə yaratdı - efirdə dava düşdü
-
Rusiyada döyüşlərə məcburi cəlb edilən azərbaycanlılar nə etməlidirlər? - VİDEO
-
“Evlərimizdə çatlar əmələ gəlib“ - MTK binanın qarşısında qaraj tikir?
-
Min bir dərdin dərmanı - Gündə 1 stəkan için
-
Suriyadakı toqquşmalarda 356 nəfər ölüb - Nə baş verir?
-
Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı - FOTOLAR
-
Zelenski Ukraynanın yeni hökumətinin namizədlərini açıqlayıb - SİYAHI
-
Bakı-Sumqayıt yolundakı piyada keçidi bərbad vəziyyətdədir - VİDEO
-
“Həyatımın bir dövrünü bağladım” - İradə İbrahimova
-
PSJ finalda kabusuna dönən futbolçuya elçi düşdü - Razılaşsa, tarixə düşəcək
-
Vaşinqton İsrail və Suriya arasında gərginliyin yaxın saatlarda azalacağını gözləyir - Marko Rubio
-
Azərbaycanda mənzillər nə qədər bahalaşıb? - Qiymətlər açıqandı
-
Klinika direktoru arvadını buna görə güllələyib - Təfərrüat
-
Salyanda əqli qüsurlu qıza qarşı seksual zorakılıq edilib - Dəhşətli cinayətin təfərrüatı
-
Miqrantlar Rusiyaya daxil olarkən məcburi peyvənd oluna bilər - SƏBƏB
-
Azərbaycanda güclü zəlzələlər olacaq? - VİDEO
-
Nərimanov rayonunda aparılan tikintidə təhlükəsizlik qaydaları pozulur - VİDEO
-
ABŞ İsrailin Suriyaya endirdiyi zərbələrdən narahatdır - Rubio
-
Bakıda görünməmiş dələduzluq: Tanışının telefonu oğurladı, anasına yazdı...
-
İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov “Sea Breeze”də olublar - FOTOLAR
-
“Tramp başa düşür ki, Putin ona yalan danışır” - Zelenski
-
Gül kollarının alınması məxfi məlumatdır? - Şabranda müəmmalı tender
-
Dini Komitə 800 min manata portal açır - “Amin“
-
İsrail ordusu Dəməşqə yeni zərbə endirdi - Ölənlər var + Video
-
Beyləqanda “Qərbi Azərbaycan İrsi” kitabının təqdimat mərasimi - Fotolar
-
Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - “Zon”a köçürüləcək
-
“Ermənistanda ikinci dövlət olmayacaq“ - Paşinyan
-
“Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri haqqında” qanuna edilb - Fərman
-
“UNEC”in Sevda adlı müəllimi “Porshe”sindən düşərək vətəndaşı hədələdi - VİDEO
-
Marqarin idxalı kəskin artıb - Marketlərdə 2,6 dəfə baha satılır
-
Bakıda qadın güllələndi - Klinika direktoru olan həyat yoldaşı saxlanıldı
-
Prezident İlham Əliyev bəzi qanunlara dəyişikliyi təsdiqləyib - Detallar
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
Bu prospektdə yol hərəkətinin təşkili dəyişdi - Fotolar
-
Leyla Əliyeva Atabayeva ilə bir arada - FOTOLAR
-
Prezident ipoteka krediti ilə bağlı fərman imzaladı - Qayda dəyişdi
-
Beyləqanda qadın qətlə yetirilib - 23 yaşlı oğlan saxlanılıb
-
Sumqayıtda 67 kq narkotik dövriyyədən çıxarılıb - İki nəfər saxlanılıb
-
Mərkəzi Klinikanın həkimi əməliyyat etdiyi xəstəni qəbul etmədi - Kişi 8 gün sonra öldü
-
“Ermənistanın KTMT-dən çıxma ehtimalı daha yüksəkdir“ - Paşinyan
-
“270 nəfərlik müəssisədə 700 nəfər məhbus var” - Qadın kalonundan şikayət
-
Zelenski Trampdan narazıdır - “Bayden dövründə yardım daha güclü idi”
-
Rəsmi sənəddə qeyri-rəsmi ünvan: “Elmar marketin yaxınlığı...”
-
Magistraturaya qəbul imtahanında dəyişiklik gözlənilir - DİM rəsmisi
-
Şəmkir rayonunda maye qazdoldurma məntəqəsinin istismarı dayandırıldı - VİDEO
-
General vəzifədən azad edilib? - DSX xəbəri təkzib elədi
-
7 ildir ev alıblar, amma çıxarış yoxdur - VİDEO
-
“Az-Lead” şirkətin 1,7 milyon borcu var - “İndart Holding” də borclanıb
-
Sosial şəbəkələrdə dərman tövsiyə edənləri bu cəza gözləyir - VİDEO
-
Ünvanlı yardım alanların sayında 20 minlik artım - İqtisadçı əsas səbəbi açıqladı
-
Türkiyədə meşə yanğınları şiddətlənib - Çanaqqala və Tekirdağda kəndlər təxliyə edildi
-
Bu il ali məktəblərə qəbul planı 90 faizdən artıq dolacaq - DİM sədri
-
İlham Əliyevin Qurbanqulu Berdiməhəmmədovla görüşü oldu - FOTO
-
“Melissa park” tikinti şirkəti ilə sakinlər arasında münaqişə yaşanır - Kim haqlıdır?
-
Naxçıvanda sahibkarların bank hesabları kəskin azaldı - Talıbovdan sonrakı bir ayda nə baş verib?
TOP 10
ARXİV