|
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
“Üçüncü dünya müharibəsi riski artıb“ – “Qara dəniz üzərində ABŞ və Rusiya toqquşa bilər...”
Milli Məclis buraxıldı, növbədənkənar seçkilər təyin olundu- SƏRƏNCAM
Zakir Fərəcovun 3 milyonluq borcu – Şöbə müdiri iş adamlarına hədə-qorxu gəlir
Müdafiə Nazirliyindən yeni müharibə xəbərdarlığı - “Məsuliyyəti Ermənistan rəhbərliyi və Makron diktaturası daşıyacaq“
Çin NATO pilotlarını “oğurlayır” – Pekin Tayvana qarşı müharibəyə hazırlaşır
“Bu halda sülh sazişinin bağlanması mümkün deyil“ - Prezident nöqtəni qoydu
Mərkəzi Bank 5 ayda 3 milyard dollar satıb – Devalvasiya ola bilərmi?
“Azestetik”in azərbaycanlıları öldürən cihazları: çip də yerləşdiriblər - ŞOK FAKTLAR
Bu kəndlər Azərbaycanın nəzarətinə keçdi - Sərhədçilərimiz daxil oldu (RƏSMİ)
“Təhməzli üçün ölkənin qida təhlükəsizliyi də biznesdir” - AQTA rəhbərinin tikinti biznesini kim idarə edir?
Sumqayıtın oliqarx məmuru Gündüz Əliyev - Bu qədər var dövlət hardandır?
“Gəlir gəlsin, gəlmir, heç lazım da deyil” - Prezidentdən xəbərdarlıq
Emin Əmrullayevin qardaşına sərt ittiham var: “Dedi, al bu 100 mini, get və...“ (VİDEO)
İran rejimində ixtilaf – “Frans Press”
Tarix 17.01.23, 21:00 |
|
Fransanın “Frans Press” agentliyi İran rejimi daxilində ölkədə aylardır keçirilən etirazlarla mübarizə məsələsində fikir ayrılığı yarandığını yazır.
Novator.az-ın məlumatına görə, şərh ingilis dilində yayılıb.
ABŞ-ın Denver Universitetinin Yaxın Şərq Araşdırmaları Mərkəzinin direktoru Nadir Haşimi “Frans Press”ə deyib ki, İran hakimiyyətindən onlara daxil olan informasiyalar etirazlarla bağlı gərgin müzakirələrin getdiyini göstərir: “Bu təbiidir, çünki heç bir avtoritar rejim bütünlüklə sərt xətt tərəfdarlarından ibarət olmur, xüsusilə böhran zamanı repressiyanın dərəcəsinə münasibətdə bəzi iqtidar nümayəndələri daha yumşaq mövqeyə yönəlir”.
“Frans Press” vurğulayır ki, İran Ali Məhkəməsinin barəsində ölüm hökmü çıxarılmış bir neçə etirazçının işini ilkin məhkəmə instansiyana qaytarması və aksiyalara dəstək verdiyinə görə tutulan bəzi tanınmış şəxslərin sərbəst buraxılması məhz rejimdaxili debatların, bir sıra rəsmilərin daha yumşaq mövqe seçməsinin nəticəsidir: “Lakin 2022-ci ilin dekabrında edam edilmiş iki aksiyaçının ardınca 2023-cü ilin yanvarında daha iki nəfərin dar ağacından asılması bizə rejimin güzəştsiz mövqeyini də xatırladır”.
Şərhdə qeyd olunur ki, İranda kütləvi etiraz aksiyaları 2022-ci ilin sentyabr ayında hicab qaydalarını pozma ittihamı ilə tutulandan üç gün sonra dünyasını dəyişmiş gənc kürd qadın Məhsa Əmininin ölümünə etirazla başlasa da, sonradan aksiyalar dini dövlət quruluşunu dəyişmək çağırışları ilə müşayiət olunub: “İranda 1979-cu ilin islam inqilabı nəticəsində qurulmuş dini rejim o vaxtdan bəri bu cür böyük problemlə üzləşməyib. Rejimin aksiyaları zor gücünə yatırtmaq istəyi artıq yüzlərlə insanın ölümü ilə nəticələnib. İranın ədliyyə orqanlarının təsdiqlədiyi məlumata görə, minlərlə adam həbs edilib, 14 məhbus edama məhkum olunub. Barəsində ölüm hökmü çıxarılanların bir çoxu təhlükəsizlik qüvvələri əməkdaşlarını öldürməkdə və ya onlara qarşı sui-qəsdə cəhd göstərməkdə təqsirli bilinib.
Ali Məhkəmə bəzi ölüm hökmlərini qüvvədə saxlayıb. 4 nəfər barəsində çıxarılmış hökm ötən ilin sonu, bu ilin əvvəli icra edilib. 6 nəfərlə bağlı işi isə Ali Məhkəmə yenidən baxılması üçün ilkin məhkəmə instansiyasına qaytarıb”.
ABŞ-da yaşayan iranlı ekspert, “İnqilabdan sonrakı İran” kitabının həmmüəllifi Mehrzad Borucerdi “Frans Press”ə açıqlamasında rejimin bu taktikasını “siyasi hesablama” kimi qiymətləndirib. Onun sözlərinə görə, rejim bir yandan anlayır ki, kütləvi edamlara əl atsa, vəziyyət daha da qızışa, daha çox insan küçəyə axışa bilər: “O biri yandan rejim vəziyyətin nəzarətdən çıxmasına imkan verməmək, etirazçıları qorxu altında saxlamaq üçün edam cəzasının mövcudluğunu xatırlatmağı da zəruri sayır”.
“Frans Press” analitiklərə istinadla molla rejiminin vəziyyəti yumşaltmağa müəyyən cəhdlər etdiyini yazır. Agentlik etirazlar zamanı həbs olunmuş iki tanınmış dissidentin – Məcid Tavakoli ilə Hüseyn Ronaqinin azadlığa buraxılmasının bu cəhdlərin tərkib hissəsi kimi qəbul olunduğunu bildirir: “Hüseyn Ronaqi həbsinə etiraz olaraq aclıq aksiyasına başlamışdı”.
Mehrzad Borucerdi də o fikirdədir ki, rejim xox gəlməkdən, gerçək təzyiq mexanizmlərindən tutmuş uzunmüddətli həbs cəzalarına, edamlaradək ən müxtəlif üsullara əl atır: “Hakimiyyət daha effektli siyasət formalaşdıra bilmək üçün faktiki bütün üsulları sınaqdan keçirir”.
Böyük Britaniyanın Darem Universitetinin Yaxın Şərq və İslam Araşdırmaları İnstitutunun direktoru Anuş Ehteşami “Frans Press”ə müsahibəsində İranda Ali Məhkəmənin bəzi işləri yenidən baxılması üçün ilkin məhkəmə instansiyasına qaytarmasını tək daxili deyil, həm də xarici təzyiqlərlə əlaqələndirib. Anuş Ehteşami də təsdiqləyib ki, rejimin öz daxilində bu proseslərə münasibət birmənalı deyil, fikir ayrılıqları mövcuddur: “Bir tərəfdə sərt xətt tərəfdarları, digər tərəfdə isə edamların etirazı daha da gücləndirəcəyini deyib bu xəttə müqavimət göstərənlər dayanır. Təkrar məhkəmə baxışlarının təyin olunması, bəzi müxaliflərin azadlığa buraxılması etirazları səngitmək məqsədilə atılmış addımlardır. Belə tədbirlər yetərli görünməyə də bilər, lakin çətin duruma düşmüş rejim bununla humanist olduğunu, ictimai etirazlara reaksiya verdiyini nümayiş etdirməyə çalışır”.
Etirazlar zamanı tanınmış şəxslərin də saxlandığını yada salan “Frans Press” aktrisa Təranə Əlidustini misal çəkir: “Onu aksiyalara dəstək verdiyinə görə üç həftəyə yaxın həbsdə saxlayıblar, sonra girov müqabilində sərbəst buraxıblar.
Bəzi analitiklər rejimin tutub-buraxmasına insanların gözünün odunu almaq cəhdi kimi baxır. Nadir Haşimi hesab edir ki, rejim məşhur adamları tutanda xalqın reaksiyasını yoxlayır, sonra elə həmin reaksiyanı nəzərə alıb onları sərbəst buraxır”.
Bununla belə “Frans Press” İran həbsxanalarında hələ də bir sıra məşhur simanın saxlandığını qeyd edir: “Onların arasında Məhsa Əmininin ölüm işinin açılmasına yardım etmiş jurnalistlər də var”.
2022-ci ilin dekabr ayının əvvəlində İranın baş prokuroru Məhəmməd Cəfər Müntəziri əxlaq polisinin fəaliyyətini dayandırdığını söyləyib. Lakin “Frans Press” yazır ki, hələlik baş prokurordan savayı bu xəbəri rəsmən təsdiqləyən olmayıb.
Nadir Haşimi “Frans Press”ə açıqlamasında baş prokurorun bəyanatını, sonradan rəsmilərin bu mövzuya qayıtmamasını da rejimdaxili ixtilafın göstəricisi kimi yozub. Onun sözlərinə görə, rejim təmsilçilərinin bir qismi qadınların baş örtüyü məsələsinə daha loyal yanaşmağın tərəfdarıdır, amma buna müqavimət göstərənlər də var.
Anuş Ehtişami agentliyə deyib ki, artıq bəzi hakimiyyət nümayəndələri güzəştlərin vacibliyindən açıq danışmağa başlayıb: “Bunun nə ilə nəticələnəcəyini söyləmək hələ mümkün deyil. Ancaq ümumən rejimin cəmiyyətin istəyinə uyğun qərarlar çıxaracağına, yəni köklü dəyişikliklərə gedəcəyinə inanmaq olmur”.
Nadir Haşimi isə hesab edir ki, tarixə nəzər saldıqda İran rejiminin heç də həmişə güzəştsiz mövqe tutmadığını, lazım gələndə güzəştə getməyi bacardığını görmək mümkündür: “Unutmayaq ki, bu rejim məhz öz mövcudluğunu qorumaq üçün lazımi məqamda nə qədər desən güzəştə getməyi bacardığına görə 44 ildir yaşayır”.
Xəbərin oxunma sayı : 757
Analiz
Xəbərlər
-
Röya rəqsi ilə diqqət çəkdi - VİDEO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
PA rəsmilərinin avqust ayında vətəndaş qəbulu cədvəli açıqlandı - CƏDVƏL
-
“Saville“ makaronlarının içindən diri siçan balaları çıxdı - VİDEO
-
Deputat olmaq istəyənlər üçün bir həftə vaxt qaldı - Sənədlərini DSK-lara təqdim etmək üçün
-
Azərbaycanda vəzifəli şəxsin qətlinin təfərrüatları: İşığı kəsib evdən çıxmasını gözləyiblər
-
Nazir, komitə sədri və... - Onların qəbul günləri açıqlandı (CƏDVƏL)
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanında dörd nəfər yüksək nəticə göstərib - Altısının nəticəsi ləğv edilib
-
Dolları olanlar mütləq bu xəbəri oxusun - VACİB AÇIQLAMA
-
Tikinti şirkəti şəhərin mərkəzini xarabalığa çevirib - Dövlət qurumlarının “Pilot-16”-ya gücü çatmır? (VİDEO)
-
Kamran Əliyev Kadir Özkaya ilə görüşdü - FOTO
-
“Milyardlarla insan ekstremal istilik epidemiyası ilə üz-üzədir” – Quterreş
-
“Ekoloji tələblərə cavab verməyən bütün layihələr geri qaytarılır“ - Agentlik rəhbəri
-
Kreditlə bağlı mühüm yenilik: Zamin tələbi ləğv olunur?
-
DİN əməliyyat keçirdi: Saxlanılanlar var (VİDEO)
-
“100 balı“ keçə bilməyən abituriyentlər: Universitetlərdə plan yerləri boş qalacaq
-
“Tramp prezident seçilərsə, Ukraynaya 500 mlrd. dollar yardım edəcək“ - Pompeo
-
Bu istiqamətdə əlavə qatar reysləri təyin edildi - CƏDVƏL
-
Naftalanı xaraba qoyan Vüqar Novruzovun Nəsimiyə başçı gəlməkdə məqsədi nədir?
-
“Özəl sektorda aktivliyi artırmaq niyyətindəyik“ - Mikayıl Cabbarov
-
Sərdar Cəlaloğlu seçkilərdən geri çəkildi - Səbəbini belə əsaslandırdı
-
Güclü külək və sel olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı
-
“Mövcud qlobal sistem artıq öz əhəmiyyətini və gücünü itirir“ - Ərdoğan
-
Prezident bu sazişləri təsdiqlədi - FƏRMAN
-
Bu il cəmi 6 dəfə gömrük ödənişlərinin ödənilməsindən yayınma halı olub – SİYAHI
-
Növbəti günlərdə də dağlıq rayonlarda leysan yağacaq, şimşək çaxacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Tramp prezident seçilsə, Rusiya ilə bağlı mövqeyi Baydendən fərqlənməyəcək“ - Kreml
-
Bakının bu küçəsində kirayə evlər od qiymətinədir - Buna görə imiş...
-
Məhkəmə Rəşad İbrahimovun şikayətini təmin etmədi - CƏRİMƏ KƏSİLDİ
-
Rusiya Krıma yanacaq tədarükü üçün mühüm kanalı itirib - Britaniya kəşfiyyatı
-
Biznesmen yoxsa deputat? - Qafarov şirkətlərini qorumaq üçün parlamentə düşmək istəyir?
-
Narkotik dövriyyəsi ilə məşğul olan dəstənin 5 üzvü saxlanılıb - VİDEO
-
POS-terminalı olmayan obyektlərə xəbərdarlıq - “6 min manat cərimə gözləyir”
-
Azərbaycanda bu universitetlərdə illik təhsil haqqı artırıldı - SİYAHI
-
Evdən qaçan 16 yaşlı qız tapıldı - Oğlan tutuldu
-
Polisin qanunsuz miqrasiyaya qarşı keçirdiyi əməliyyatda daha 34 əcnəbi saxlanılıb - VİDEO
-
“Araz” marketdə qurdlu xurmalar satılır - ŞOK VİDEO
-
“Sevimli Dad”ın “Közləmə” sosislərində də zərərli maddə var – FOTO
-
Evin qarşısına qumbara və qərənfil qoyana - Bu cəza verildi
-
Adı kazinoda külli miqdarda pul uduzmaqda hallanan prorektor deputatlığa hazırlaşır? - İDDİA
-
“Mcdonald”s Azərbaycan” niyə cərimələnir? - Hüquqşünas səbəbi açıqladı
-
Leysan yağacaq, şimşək çaxacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Azercell” rouminq xidmətini bahalaşdırdı: – bir meqabayt 6 manat oldu
-
Su polisləri Xəzərdə brokonyerləri saxladı - VİDEO
-
Bu şəxslərə hər ay 150 manat veriləcək - QƏRAR
-
Kolleclərə ixtisas seçimi başlayıb - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib - ARAŞDIRMA
-
“Trampla debata hazıram” – Harris
-
Bütün növ pensiyalar artacaq - Bu tarixdən...
-
Avtomobillərdəki “səssiz qatil“ - sürücü və sərnişinlərə XƏBƏRDARLIQ!
-
Psixoloqların fantastik qiymət tələb etdikləri seanslar - VİDEO
-
Bu mənzillərin qiyməti bahalaşdı - Ekspertlər nə deyir?
-
“Hazırda İsraillə İran arasında danışıqlar mümkün deyil“ - Səfir
-
Bəzi yerlərə leysan yağıb - FAKTİKİ HAVA
-
Azərbaycanda 14 yaşdan yuxarı şəxslərə bu nəqliyyat vasitəsini idarə etməyə icazə verildi - VİDEO
-
“Mənə baxıb arzu tutsunlar” - Samirə Əfəndi
-
UEFA Konfrans Liqası: “Sabah“ səfərdə qalib gəlib
-
Qalmaqallı şirkət “Hermes-S“ MTK-ya tender verildi - 9 milyonluq
-
Sabah bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
Atalar və mandatlı övladlar ... - Bu adamlar YAP-ın siyahısına necə düşür?
-
KTN-də kadr dəyişikliyi - Bayandur Rzayev Məcnun Məmmədova təsir edə biləcək?
-
Səbail rayon İcra Hakimiyyəti küçələri işıqlandırmır: işığa qənaət və fanarla gəzən sakinlər - VİDEO
-
Bağırov işdən çıxardığı sabiq rəisə yeni vəzifə verdi - Dindirilmək üçün Bakıya gətirilmişdi
-
Azad edilmiş ərazilərə buraxılan şəxslər bu tələblərə riayət etməlidir - SİYAHI
-
Deputat olmaq istəyən yeni simalar - SİYAHI
-
“Bolt”dan “comfort” taksi çağıran qadının başına dəhşətli iş gəldi - Məhkəmə
-
2023-cü ildə dünyada hər 11-ci adam ac qalıb – BMT
-
“Bu, həyatımda gördüyüm ən böyük sirkdir“ - Xavyer Maskerano
-
Saxta pullar hazırlayan Türkmənistan vətəndaşı ölkəsinə təhvil verilib - RƏSMİ
-
“Zelenski ilə sülh danışıqları çətin, amma mümkündür“ - Kreml
-
“Obama Harrisin namizədliyini dəstəkləyəcək” – NBC
-
Nəvə nənəsinin evindən 102 minlik oğurluq etdi - Gəncədə
-
Çörəyin qiyməti ucuzlaşacaq? - AÇIQLAMA
-
Bu qidadan imtina edənlərin ömrü 30 il uzanır – Həkimdən iddia
-
İmişlidə yanacaq daşıyan maşın aşdı, xəsarət alanlar var - FOTOLAR
-
Dövlət Agentliyi yenə zərər etdi, yığılmış zərəri 24 milyon manatı keçdi - HESABAT
-
Sabiq icra başçısının klinikası əmək qanunvericiliyini pozub - Məhkəməyə verildi
-
Bu pivənin istehsalı dayandırıldı - Nöqsanlar aşkarlanıb
-
Müdafiə Nazirliyi Ermənistana xəbərdarlıq etdi - “Bu, növbəti müharibəyə hazırlıqdır...“
-
Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
-
“Yeni Klinika“nın mühafizə rəisi rüşvəti qaytardı - Mühafizəçisinə cəza verildi
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank məzənnəni açıqladı
-
Siqaretlərin qiyməti nə qədər artacaq? – İqtisadçı açıqladı
-
Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
-
Daha 295 gənc xaricdə dövlət hesabına oxuyacaq - SİYAHI
-
Polkovnik rektor təyin edildi - Sərəncam
-
Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
-
Tovuzda məzarlıqda dava: həmkəndlisini döyərək öldürən şəxs tutulub
-
1 litr benzinlə icra başçısının qəbuluna getdi - Cərimə edildi
-
Model Afaq Aslan yeni fotosessiyası gündəmə gəldi - FOTOLAR
-
Polad Bülbüloğlu seçkiyə gedir: Bu dairədən namizəd oldu
-
“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi“ QSC-də qanunsuzluq: protokol yazılıb
-
Deputatlığa namizəddən sensasion bəyanat: “...enerjinizi tükətməyin“
-
Natiq Qasımovun anasına ev verildi - FOTO
-
“Müxalifət seçkilərdə qalib gəlsə, Gürcüstan “ikinci cəbhə”yə çevriləcək“ - Baş nazir
-
Ağadadaş Ağayevlə onu döyən mühafizəçi haqda qərar - Vəkillər danışıdı
-
Partiya sədrinin qızı “Yüksəliş“ müsabiqəsinin qalibi oldu - FOTO
-
Yağış yağacaq, şimşək çaxacaq – Sabahın havası
-
Kəlbəcərdə yeni tikilən evlərin görüntüsü - VİDEO
-
Azərbaycanda alkoqol istifadəsi artacaq - hər 100 manatın...
-
İqbal Əbilovun həbs detalları məlum oldu: Ermənistanla gizli Skype sövdələşmələri...
-
Türkiyənin 13 vilayətində İŞİD-ə qarşı əməliyyat keçirilib - 72 şübhəli saxlanılıb
-
Keçmiş deputatın oğlu DSK önündə qalmaqal yaratdı - Qohumlarını və işçilərini DSK-nın qarşısına toplayıb...
-
"Naxçıvan Bank"ın lisenziyası ləğv edildi - Bankın bazasında yaradılmış kredit təşkilatına lisenziya verilib
-
Lənkəran Gömrük Postunun rəisi biznes fəaliyyəti ilə məşğuldur? - İDDİA
-
Zaurla Xoşqədəm arasında 30 minlik DAVA
-
“Azvirt“ işçiləri qanunsuz işlədib - PROTOKOL
-
Bakıda hansı yol kəsişmələrində işıqfora ehtiyac var? - VİDEO
-
Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı sirr pərdəsi aralanır - Cinayəti törədən...
-
Bu il hansı dərmanlar apteklərdən yığışdırılıb? - Rəsmi açıqlama
-
İranla Ermənistan 500 milyonluq məxfi müqavilə bağlayıb - KİV
-
“Şlyapa Zahid” işi məhkəmədə - 42 milyon necə mənimsənilib?
-
Qiymətli kağızlar bazarı: kim satır, kimlər alır və niyə?
-
Mənzil bazarında durğunluqdur, amma qiymətlər enmir - VİDEO
-
Fatimənin hovuz görüntüsü - FOTO
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Sel gəldi, Qəbələnin iki kəndini su basdı - VİDEO
-
“Ümid edirik ki, Ermənistan Kiyev rejiminin seçdiyi yolu seçməyəcək” – Peskov
-
“Türkiyə Ukraynada nizamlanma ilə bağlı açıq danışıqlar aparır“ - Fidan
TOP 10
ARXİV