![]() |
|



.jpg)





645.jpg)




Türkiyə üçün prioritet layihə - “Akkuyu“ AES
Tarix 15.05.22, 22:37 |
|

Türkiyə ilə Rusiya arasında “əsrin layihəsi” kimi qeyd olunan “Akkuyu” Atom Elektrik Stansiyasının (AES) inşası reallaşmaq üzrədir. Bu müjdəni türk xalqına çatdıran prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan bildirib ki, Türkiyənin ilk nüvə stansiyası gələn ilin sonuna qədər istifadəyə veriləcək.
Bir çoxları hesab edirdi ki, Türkiyə Ukraynadakı müharibə səbəbindən Rusiya ilə bu razılaşmanı donduracaq. Və etiraf etmək lazımdır ki, bu istiqamətdə ona xeyli təzyiqlər də oldu. Lakin gözləntilərin əksinə olaraq, Türkiyə onun üçün zəruri olan bu layihəni dayandırmadı. Məsələ ondadır ki, stansiyanın inşası yekun mərhələdədir. Başqa bir fakt - layihəyə sərf olunan vəsaitin həcmi də tərəflər arasında yarıya bölünüb. Rusiya nağd pul, Türkiyə isə texnika, avadanlıq qismində layihədə pay sahibidir. Qərbi sakitləşdirmək üçün Ankara Rusiyadan savayı digər ölkələrlə də nüvə stansiyalarının inşasının nəzərdə tutulduğunu bəyan edib. Sinopda yaponlarla daha bir AES-in əsasını qoymaq üçün işlər yekunlaşmaq üzrədir. AES-lərin yerləşdiyi ərazilərə gəlincə, bu layihələr 2000-ci illərdən məlumdur. İlkin olaraq AES danışıqları Fransa-Yapon və Çin-Amerika konsorsiumu ilə aparılıb.
Bütövlükdə Türkiyə hakimiyyəti “Akkuyu” AES-dən əlavə daha iki atom elektrik stansiyası tikmək niyyətindədir. “Akkuyu” Türkiyənin enerji təhlükəsizliyinə mühüm töhfə olacaq. O ki qaldı Ankaranın nüvə dövlətinə çevriləcəyi barədə ittihamlara - rəsmi Ankara dəfələrlə bəyan edib ki, Türkiyənin iqtisadi müstəqilliyi və ölkənin rifahının yüksəlməsi tərəfdarı olan hər kəs nüvə enerjisindən dinc məqsədlər üçün istifadəni dəstəkləməlidir.
Mövzu ilə bağlı Kaspi qəztinin yazısını təqdim edirik.
Türkiyə 40 milyard dollardan çox gəlir götürəcək
AES-in baş direktoru Anastasiya Zoteyeva bildirib ki, Türkiyə tərəfi “Akkuyu”nun elektrik enerjisi satışından 40 milyard dollardan çox gəlir əldə edəcək. "Türkiyə iqtisadiyyatının artımını və elektrik enerjisinə tələbatın artımını nəzərə alsaq, satışdan gələn gəlirin məbləği 40 milyard dolları keçə bilər", - deyən Zoteyeva əlavə edib ki, vergilərin və sosial ödənişlərin həcmi daha çox olacaq. Təxminən 20 milyard dollar dəyərində olan və Türkiyənin elektrik ehtiyacının 10 faizini qarşılayacaq bu dördbloklu meqalayihə tikinti mərhələsində 10 min insanı işlə təmin edib. İstismar mərhələsində isə AES-də 3.500 nəfər çalışacaq. Türkiyə Sinopda tikintisi planlaşdırılan nüvə obyektinin istifadəyə verilməsi ilə elektrik enerjisinə olan tələbatının 20 faizini təmin edəcək mərhələyə yaxınlaşacaq.
"İnşa et, sahib ol, istismar et"
Yeri gəlmişkən, Mersində - Aralıq dənizi sahilində inşa edilən stansiya Türkiyə tarixinə ilk AES kimi düşməklə yanaşı, dünya atom enerji tarixinə "inşa et-sahib ol-istismar et" (ingiliscə BOO, Build-Own-Operate) modeli ilə düşəcək ilk enerji obyekti olacaq. Bu formula uyğun olaraq Türkiyə hakimiyyət orqanları Rusiya tərəfinə AES inşası üçün meydança təqdim etməklə yanaşı, elektrik enerjisinin müəyyən hissəsini almaqla bağlı da təminat verib. Rusiya tərəfi isə stansiyanın layihələndirilməsi, inşası, istismarı və xidmətini həyata keçirəcək "Akkuyu nuklear" layihə şirkətini də qurub. Eyni zamanda bundan irəli gələcək bütün xərc və riskləri öz üzərinə götürüb. Yəni türk tərəfi sanksiyalara qoşulmaqla çox şeydən məhrum olacaqdı. AES-in tikinti sahəsinin infrastrukturu ilə bağlı bütün işlər Türkiyənin mövcud norma və qanunlarına uyğun, eləcə də hökumətin tövsiyələri əsasında həyata keçirilir. “Akkuyu” AES-in başqa bir əhəmiyyəti də odur ki, bu layihə Türkiyə-Rusiya münasibətlərinin sabit qalmasını təmin edəcək. Bu AES münasibətlərdə tamamilə yeni bir mərhələdir. Layihə həm də iki ölkə arasında əlaqələri geosiyasi və strateji baxımdan gücləndirmək, onların davamlılığını təmin etmək və hər iki tərəfə regionda xüsusi güc vermək əhəmiyyətinə malikdir. “Akkuyu” AES Türkiyənin iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəsinə və Türkiyə iqtisadiyyatının canlanmasına da mühüm töhfə verəcək. Belə ki, bu gün dünyada iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə mühüm rol oynayan nüvə enerjisinə artan tələbat var.
“Metsamor”un bağlanması reallaşır
Bir faktı da qeyd edək ki, “Akkuyu”nun reallaşması “Metsamor” AES-in təhlükəsini də gündəmə gətirib. Yalnız dünya ekspertlərinin deyil, Ermənistanın aparıcı ekspertlərinin də stansiyanın vəziyyəti ilə bağlı verdikləri proqnozlar ürəkaçan deyil. Erməni ekoloji təşkilat fəalları hesab edirlər ki, “Metsamor” olduqca təhlükəlidir. Xüsusilə Cənubi Qafqaz kimi geostrateji əhəmiyyətli, müxtəlif maraqların toqquşduğu, Şərqlə Qərb arasında dəhliz rolunu oynayan bir regionun istər ekoloji, istərsə də siyasi-iqtisadi baxımdan təhlükəsizliyi Qərb dövlətlərini də narahat etməlidir. Cənubi Qafqaz regionu o qədər böyük olmasa da, burada bir neçə dövlətin ərazisi paylaşılır. Nəticədə, region dövlətlərindən birində baş verən hər hansı bir fəlakət bu və ya digər dərəcədə regionun digər ölkələrindən də yan keçməyəcək. “Metsamor”un köhnə olması, müasir AES-lərdən geridə qalmasını nəzərə alsaq, Ermənistanın 37 yaşlı reaktorunun regionu hansı miqyasda təhlükə ilə üz-üzə qoyduğu təkcə Azərbaycanı deyil, beynəlxalq aləmi də düşündürməlidir.
Xəbərin oxunma sayı : 1312
loading...
Analiz
Xəbərlər
-
Rəşadətli Azərbaycan Ordusunun yaradılmasından 104 il ötür
-
Səmra hovuzdan görüntülərini paylaşdı – VİDEO
-
Onlar 25 ildən çoxdur deputatdır - SİYAHI+FOTO
-
“Putinin qələbəsi fəlakətə səbəb olacaq“ - Boris Conson
-
Kondisionerli dayanacağın bu görüntüləri müzakirələrə səbəb oldu – Rəsmi açıqlama
-
Azərbaycan Prezidenti Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə paylaşım edib - FOTO
-
Bakıdan Füzuliyə ilk müntəzəm avtobus marşrutu açıldı - VİDEO
-
Xalqların Rusiyaya münasibəti necə dəyişib? – Sorğu
-
Yay mövsümündə haraya gedək? - Bölgə turizminin ənənəvi problemləri
-
Baş nazir Ələt Azad İqtisadi Zonası ilə bağlı tapşırıqlar verib - FOTO
-
“Mançester Yunayted“ tarixinin ən yaxşıları - Ronaldo yoxdur
-
Sumqayıtda su və kanalizasiya xəttinə görə dağıdılan yol asfaltlanmayıb - VİDEO
-
Tanınmış vəkil həbs edilib - Təfərrüat açıqlanmır, amma...
-
Çin Tayvanı hərbi yolla geri almağa hazırdır - Rəsmi Pekin
-
Hücum rus ordusuna baha başa gəldi – Ağır itkilərlə geri çəkildi
-
Yıldız Tilbe yağışın altında rəqsi ilə diqqət çəkdi - VİDEO
-
“Azərbaycan Prezidenti ordunun bundan sonra da gücləndiriləcəyini vurğulayır” - Məhərrəm Əliyev
-
“Ərzaq təhlükəsizliyimiz təhdid altındadır“ - Moldova Prezidenti
-
Bu gün İlham Əliyevin “general-leytenant” rütbəsi verdiyi hərbçilər kimlərdir? - FOTO
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
Rusiya Moldovaya hədə-qorxu gəldi: “Moskvadan cavab gecikməyəcək”
-
Oğuzda yarıməsrlik ağacları kim qurudub? - VİDEO
-
Bir qrup hərbçiyə ali hərbi rütbələr verilib - SƏRƏNCAM
-
Deputatdan Tahir İmanova cavab: “Mənim 250 minlik maşınım yoxdur” - VİDEO
-
Prezident Vətən müharibəsində fərqlənən bir qrup hərbçini təltif edib - SİYAHI
-
“Ukraynada müharibə uzun çəkəcək” - Stoltenberq
-
Avtobus az, tələbat çoxdur: Şuşaya nə üçün bilet tapılmır?
-
“Artıq Türkiyə başqalarının ssenarilərində fiqur deyil” - Çavuşoğlu
-
Sevil-Sevinc bacıları əsəbiləşdilər: “Bizi alan yoxdur” - FOTO
-
Bakının bəzi küçələrində avtomobillərin hərəkəti məhdudlaşdırılacaq - SİYAHI
-
“NATO ölkələri Ukraynaya tam yardım paketi ilə bağlı razılığa gələcəklər“ - Baş katib
-
“Yüzlərlə tələbi yerinə yetirmişik” - Zelenski
-
Füzulidə ermənilərin atıb qaçdıqları raket sistemi aşkarlanıb - VİDEO
-
Azərbaycanın ABŞ-dakı səfiri Prezident Cozef Baydenlə görüşüb - FOTO
-
“Bunun adı qardaş köməyidir” - Türkiyə səfiri Azərbaycanın yardımı barədə
-
Klublarımızın yay planları: Kim gəlir, kim gedir?
-
Bu avtobuslarda kondisionerlər niyə işləmir? - VİDEO
-
“Sizin qələbəniz iradənin əyani sübutudur“ - Mehriban Əliyeva
-
İcra başçısı vergi borcu olan şirkətlə 440 min manatlıq müqavilə bağlayıb - FOTO
-
Rusiyaya təzyiq, Çinə nəzarət – “Reuters”
-
Bölgələrdə internet problemi nə vaxt həll olacaq? – VİDEO
-
“Meşə yanğınını törədənlərin cəzası edam olmalıdır” - Ərdoğan
-
Azərbaycan Ordusunun Baş Qərargah rəisi MDB-nin iclasında iştirak edib - FOTO
-
Nura Suri Kolumbiyada klip çəkdirdi - VİDEO
-
Asensio seçim qarşısında: “Milan“, yoxsa “Liverpul“?
-
“İnstagram“da yeni funksiya: Bəziləri sevinəcək, bəziləri...
-
“Ukraynada Rusiyanın 4 generalı və 21 polkovniki ölüb” - BBC
-
Mason emblemli malikanəsi olan generel təşvişdə - FOTO
-
Zaqatalada itkin düşən Hindistan vətəndaşının axtarışına təlim keçmiş itlər cəlb olundu - VİDEO
-
Prezident “Qida təhlükəsizliyi haqqında“ qanunu təsdiqləyib - Qanunun tam mətni
-
Elçin Babayevin rektor fiaskosu: Bakı Dövlət Universitetində nə baş verir?
-
Şuşada ilk binaları bu şirkət tikəcək – 15 milyon manata
-
Təhsil şöbəsinin müdiri direktora hücum edib? - İDDİA
-
Bakıda güclü külək əsəcək, rayonlarda yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
-
“Milli Ordumuzun hərb tarixinə yazdığı Zəfər səhifəsi 104 illik yolun təqdimatıdır“ - Vüqar Rəhimzadə
-
DTX əməliyyat keçirdi - İki nəfər saxlanıldı + FOTO
-
Yoluxma sayı açıqlandı - Koronavirus statistikası
-
Tahir İmanov meyvə ala bilməyən deputatı lağa qoydu: 250 minlik “Bentley”, yoxsa 8 manata gilas? - VİDEO
-
“ATƏT-in Minsk qrupu fəaliyyətini dayandırıb” - Lavrov səbəbini aşıqladı
-
“Azərbaycan sülh müqaviləsi üzərində işləməyə hazırdır” - Ceyhun Bayramov
-
Ərdoğan azərbaycanlı yanğınsöndürənlərlə görüşdü - FOTOLAR
-
Partiya sədrləri Həkəri çayına balıq buraxdılar - FOTO
-
“Sülh prosesi formatın girovu ola bilməz” - Azərbaycan XİN rəhbəri
-
Cozef Bayden 907-ci düzəlişin dayandırılması müddətini uzadıb
-
“Rusiya Ukraynada “Vaqner”in qırıcı təyyarələrindən istifadə edir“ - Britaniya kəşfiyyati
-
“Ermənilər Laçın istiqamətində mövqelərimizi atəşə tutub“ - Azərbaycan MN
-
“Qarabağın bərpasında QDTİB-in iştirakını zəruri sayırıq“ - Maliyyə naziri
-
Sergey Lavrov Şəhidlər xiyabanında - VİDEO
-
Türkiyədə cinayətdə ittiham olunan şəxs Azərbaycanda klinİka açır – Sensasiyalı faktlar + FOTOLAR
-
“Xarici ticarət dövriyyəsi 74 faizdən çox artıb” - Nazir
-
Bakıda memarlıq abidəsi olan yaşayış binası dağıdılıb: Sakindən şikayət - FOTO
-
Tərtərdə 21 yaşlı qızı iki dəfə qaçırdılar: Anasının yanında döyüb, nömrəsiz maşınla aparıblar - İDDİA
-
Qiyabi təhsil alan tələbələrə də təhsil krediti verilə bilər - Rəsmi
-
“Zərərsizləşdirilən Rusiya hərbçilərinin sayı 34 500-ü ötüb“ - Ukrayna Baş Qərargahı
-
“Neft və məhsulların qiymətləri nəzarətdən çıxıb” - ABŞ Federal Ehtiyatlar Sistemi
-
Sumqayıtda 1 milyon manatlıq abadlıq işləri görüləcək - TENDER
-
Paytaxt yollarında son vəziyyət: Sıxlıq olan küçələrin SİYAHISI
-
Bred Pitt kino karyerasını bitirir: “Son nəfəsdə olduğumu hiss edirəm”
-
“Belə savadsızın oxuduğuna qulaq asa bilmərəm“ - Qalmaqal+Video
-
Günün transfer xəbərləri: PSJ-nin yeni baş məşqçisi açıqlandı
-
“Dəqiq qalib gələcəyik” – Zelenski
-
Putinin dünya arenasına qayıdışı – CNN
-
Geyimi hədiyyə paketinə bənzədildi: Damla özünü Elzaya oxşadır? - FOTO
-
“Əminəm ki, göstərdiyimiz səylər Ermənistan tərəfindən müsbət qəbul ediləcək“ - Prezident
-
Məktəb direktoru intihara cəhd etməsinin səbəbindən DANIŞDI: Təhsil idarəsinin rəisi onu niyə hədələyir?
-
Körpə balıqlara qənim kəsilən şəxslər SAXLANILDILAR - VİDEO
-
Prezident İlham Əliyev Sergey Lavrovu qəbul edib - FOTO/VİDEO
-
Meymunçiçəyi pandemiya elan olundu - “Milyonlarla insan öləcək, kor və əlil olacaq“
-
Quru sərhədləri nə vaxt açılacaq? - Deputat mərhələli həll variantı təklif edir
-
“Sual yaranır ki, bu xanım necə gəlib düşdü MM-ə?” - Siyavuş Novruzov
-
“Türk kəşfiyyatı İranın İsrail vətəndaşlarına sui-qəsd planını aşkara çıxarıb” - Yair Lapid
-
Atasını küt alətlə öldürən şəxsə hökm oxundu - 5 il həbs cəzası
-
Prezidentin tapşırığı ilə nardaranlılara verilən torpaq sahələri zəbt edilib - MÜRACİƏT
-
“Sel Goranboyda 306 məcburi köçkünün evinə ziyan vurub“ - “Qaçqınkom“
-
Məhkəmədə hakimlə vəkil arasında insident baş verib
-
İyunun 27-dək rayonlarda şimşək çaxacaq, güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
-
Azərbaycan və Özbəkistan böyük uğurlar qazanmış qüdrətli müstəqil dövlətlərdir
-
Son sutkada koronavirusa yoluxma sayı açıqlandı - Statistika
-
Azərbaycanda mal və qoyun ətinin ucuzlaşacağını gözləməyə dəyməz? - ARAŞDIRMA
-
Küləkli hava şəraiti nə vaxta kimi davam edəcək?
-
“Dövlət büdcəsinə transfertin azalması layihələrin maliyyələşdirilməsinə təsir etməyəcək“ - ARDNF
-
Azərbaycan və Özbəkistan arasında münasibətlər yüksələn xətlə inkişaf edir
-
Sahibkarlara dəstək davam edir: Nazir ayrılan kreditlərdən yazdı - FOTO
-
Rəsul Rzanın ev-muzeyi yaradılacaq - SƏRƏNCAM
-
Azərbaycan və Özbəkistan dövlətlərinin regional və beynəlxalq məsələlərə dair mövqeləri üst-üstə düşür
-
Dilarə yataqdan görüntülərini paylaşdı: “Səhərlər də gözələm” - VİDEO
-
“İlan adası”nda Rusiya bölmələri və silahları məhv edilib - Administrasiya
-
“Qudyalçay” qum-çınqıl yatağında oğurluq: 48 min manatlıq ziyan dəydi
-
“Növbəti 7 ay üçün neftin büdcədə qiymətini 70 dollara kimi artırırıq“ - Samir Şərifov
-
İmzanlanmış siyasi Bəyannamə gələcək fəaliyyətimizin yol xəritəsidir
-
“Azərbaycan qeyri-neft ixracını 31% artırıb” - Mikayıl Cabbarov
-
“İşğalçılar ukraynalıları Rusiya pasportu almağa məcbur edirlər” - VİDEO
-
Fətullah Gülənin qardaşı qızı Yunanıstana qaçarkən tutuldu - FOTO
-
Məktəb direktoru olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ: Sənəd qəbulu başlayır
-
Prezident Rumıniya nümayəndə heyətini qəbul edib - FOTO/VİDEO
-
“Avtoş”luq edən əsgərin atası: “Adam öldürməyib, uşaqdır da, bir az gecikməsi olub” - FOTO
-
“Xəzər dənizində başqa ölkələrin təlimlərdə iştirakı qadağandır“ - İran prezidenti
-
“İsveç və Finlandiyanın tezliklə Alyansa üzv olacağına zəmanət verə bilmərəm“ - Baş katib
-
Beyləqanda pambıq yığımı zamanı kütləvi zəhərlənmə - Araşdırma aparılır
-
Azərbaycan pilotları “Anadolu Qartalı - 2022” təlimində - FOTOLAR
TOP 10
ARXİV