Əslində, onların məkrli niyyəti olmasaydı və üzlərində abır-həya olsaydı, özlərini buraxar, missiyalarının sona (özü də uğursuzluqla) çatdığını elan edərdilər.

Amma elə deyil. Ötən il 44 günlük müharibədən əvvəl, müharibənin gedişində və ondan dərhal sonra özləri, əsl mahiyyətləri, gerçək niyyətləri bir neçə dəfə faş olmuş həmsədrlər sözün birbaşa mənasında Bakıdan qovulduqdan sonra da sağdan, soldan həmlələr edərək öz mövcudluqlarını qorumaq, yenə də münaqişə tərəflərinin arasına girmək istəyirlər.

Əlbəttə, yuxarıdakı tikanlı sözlər ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri vəzifəsini tutan diplomatlara aid deyil, onların təmsil etdiyi dövlətlərin, xarici siyasət idarələrinin kursu bərbad olandan sonra diplomatlar nə edə bilər? Olsa-olsa onların bəziləri yüngülvari şəkildə öz simpatiyalarından çıxış edə bilərlər – dövlətin kursuna xələl gətirmədən.

Ümumiyyətlə, Minsk qrupunun yaradıldığı 1992-ci ildə (24 mart) ona ümidlər böyük idi. Biz hesab edirdik ki, “Avropa münaqişənin ədalətli həllini təmin edəcək”. O zaman bu qrupun, biri Rusiya olmaqla iki həmsədri vardı – 1994-cü ildə Finlandiya, 1996-cı ildə İsveç. Sonradan, 1997-ci ildə isə qrupda hakimiyyəti Fransa, ABŞ və Rusiya ələ keçirdi.

Elə o vaxtdan başlayaraq ölkəmizdə bu qrupun ədalətinə inamın ilbəil sarsılması prosesi başlandı və bu etimad iki sıfırlı 2020-ci ildə sıfıra qədər endi.

Ona görə də Azərbaycanın siyasi arenasının fiqurantlar tez-tez ATƏT-in Minsk qrupunun buraxılmalı olduğunu bəyan edirdilər. Bu qrupun yeritdiyi siyasət vaxtaşırı həm müxalifət, həm də iqtidar partiyasının funksionerləri tərəfindən tənqid olunurdu.

2020-ci ilin payızında isə həmsədrlər əllərindəki domino daşlarını masanın üstünə açıq şəkildə çırparaq oynamağa başladılar. Bu dəfə Rusiya bitərəf kimi görünürdü, amma Fransa və ABŞ açıq-aşkar ermənilərin tərəfindən “vuruşurdu”. Fransanın bölgəyə hərbi legion göndərməsi qalmışdı yalnız. ABŞ prosesin gedişindən məmnun deyildi. O biri Avropa dövlətləri də yaxalarını cırırdılar.

Hələ yaxşı ki, hərbi kampaniya qısa müddətdə başa çatdı, müharibə uzansaydı, Avropanın bəzi dövlətləri əllərindən gələni edəcəkdilər ki, Azərbaycan öz torpaqlarını işğaldan azad edə bilməsin.

Bütün bu proseslər o qədər açıq müstəvidə gedirdi ki, artıq hər şey siyasətlə maraqlanan hər kəsə gün kimi aydındır. Hansı güclü dövlət nə istəyir, niyyəti nədir, münaqişə tərəflərindən kimi dəstəkləyir, bütün sirlər pozulub.

İndi ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri ona çalışırlar ki, münaqişə elə bu formatda yenidən dondurulsun, Dağlıq Qarabağda qalan ermənilər status alsın, bu status Azərbaycanın yurisdiksiyasından kənarda olsun. Bütün oyunlar bunun üstündədir.

Yox, əgər bu qrupsuz keçinmək mümkün olmazsa, o zaman Minsk qrupunun digər üzvləri (Almaniya, Belarus, İsveç, İtaliya, Niderland Krallığı, Portuqaliya, Türkiyə, Finlandiya) arasında yeni həmsdərlər seçilə bilər.

Ermənilərlə savaşı da, sülh danışıqlarını da təkbətək, üz-üzə aparsaq, qalıcı sülh bir o qədər tez başa gələr. Yoxsa onlar ortalıqda tüyünənləri, qahmar çıxanları çox görəndə cızıqlarından çıxırlar.(musavat.com)