Mütəxəssislər deyirlər ki, Azərbaycanda tətbiq edilən mövcud kənd təsərrüfatı sığortası fermerlərə sərf etməyən bir formada idi. Amma məhz Aqrar Sığorta Fondunun yaradılması ilə bir sıra güzəştlər olacaq, beynəlxalq təcrübədə tətbiq edilən aqrar sığorta həyata keçiriləcək. "Dünyada mövcud olan aqrar sığorta modelləri araşdırılaraq, mütərəqqi kənd təsərrüfatı sığortası sistemi olan ABŞ, Kanada, İspaniya, Türkiyə, İsrailin bu sahədə təcrübəsi öyrənilib. Ölkələrin kənd təsərrüfatı mütəxəssislərinin görüş və səfərləri, əldə edilmiş razılıqlar, təcrübə mübadilələri bu sahədə mövcud sistemləri dərinliklə öyrənməyə imkan verib. Həmin modellərin üstün və zəif cəhətləri araşdırılaraq, Azərbaycan üçün dövlət-özəl tərəfdaşlığını əsas tutan model hazırlanıb” – Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən fərmanla bağlı verilən şərhdə bildirilir.

Nazirlikdən həmçinin bildirilir ki, yeni qanun kənd təsərrüfatı sığortası fəaliyyətinin əsaslarının müəyyən edilməsinə, Aqrar Sığorta Fondunun fəaliyyətə başlamasına, dövlət-özəl tərəfdaşlığının təmin edilməsinə, kənd təsərrüfatı sığortasının qabaqcıl təcrübə əsasında həyata keçirilməsinə, kənd təsərrüfatı sığortası üzrə ekspertlər institutunun yaradılmasına, kənd təsərrüfatı sığortası üzrə statistik məlumatları özündə cəmləşdirən elektron informasiya sisteminin qurulmasına və s. xidmət edəcək: "Yeni sığorta mexanizmi Azərbaycanda ilk dəfə olaraq, müştərək sığorta sisteminin yaradılmasını nəzərdə tutur. Müştərək sığorta sistemi sığortaçıların birgə vəsaitləri ilə özlərini sığorta etdirməsidir. Sığorta şirkətlərinin etdiyi sığortadan fərqli olaraq, bu sistemdə heç bir sığorta hadisəsi baş vermədikdə yığılmış vəsaitlər silinmir və növbəti ilə saxlanılır. Üstəlik, dövlət sığorta vəsaitinin müəyyən edilən faizi həcmində sığorta edilənlərə subsidiya ayıracaq. Təkrarsığorta siyasəti və sığorta risklərinin düzgün qiymətləndirilməsi nəticəsində bu sahədə dayanıqlı və effektiv fəaliyyət təmin ediləcək, katastrofik fəlakətlər zamanı dövlət büdcəsinin artıq yüklənməsinin qarşısı alınacaq.

Bu tədbirlər çərçivəsində etibarlı kənd təsərrüfatı sığortası mexanizminin tətbiqi qeyri-neft sektorunda ÜDM-in artırılması ilə yanaşı, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasına və aqrar sektorun investisiya cəlbediciliyinin yüksəlməsinə də müsbət təsir göstərmək imkanına malikdir. Nəticədə yeni aqrar sığorta sisteminin tətbiqi kənd təsərrüfatı istehsalının davamlılığının təmin edilməsinə yönəlib. Yeni sığorta mexanizmi 2020-ci ildən etibarən işə salınacaq”.

Fermerlərin bütün riskləri qarşılanacaq - nazir müavini

 

Ekspertlərə görə, yeni aqrar sığorta mexanizmi kənd təsərrüfatı istehsalçılarının, yəni fermerlərin bu sahədə yaşadıqları risklərin qarşılanması, investisiya cəlbediciliyinin artırılması və dövlət vəsaitinin, eyni zamanda aqrar sığortalıların, fermerlərin ödədikləri vəsaitin səmərəli istifadəsini təmin edəcək. Yeni mexanizmdə bir sıra yeniliklər nəzərdə tutulub. Aqrar Sığorta Fondu fermerlərin bütün irad və təkliflərini dinləyəcək qurum olmaqla yanaşı, dövlət vəsaitinin səmərəli istifadəsinə və bu mexanizmin işlək vəziyyətdə olmasına nəzarət edəcək. Kənd təsərrüfatı nazirinin müavini İlhamə Qədimova prosesi şərh edərkən bildirib ki, yeni mexanizmdə bu sahədə investisiya cəlbediciliyinin artırılması ilə bağlı dövlət-özəl tərəfdaşlığı nəzərdə tutulub: "Fərmana əsasən, aqrar sığortanın tətbiqini həyata keçirəcək qurum formalaşdırılacaq. Bu, ölkədə fəaliyyət göstərən bütün sığortaçıların bərabər payları ilə iştirak edə biləcəyi bir qurum olacaq. Bu qurum aqrar sığorta üzrə formalaşdırılacaq məhsulların fermerlərə çatdırılmasını həyata keçirəcək, fermerlərin aqrar sığorta xidmətləri ala bilməsini təmin edəcək. Təbii ki, müştərək sığorta mexanizmində eyni zamanda dövlət vəsaitinin aqrar sığortada istifadəsi də nəzərdə tutulub. Yəni aqrar sığorta haqlarının müəyyən qismi fermerlər, müəyyən qismi isə dövlət tərəfindən qarşılanacaq. Yeni qanunla aqrar sığorta risklərinin və aqrar sığorta predmetinin əhatə dairəsi genişləndirilib. Artıq sadəcə bitkiçilik məhsulları üzrə deyil, bütün kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə sığorta mexanizmi işlənmiş olacaq.

Növbəti illərdə işlək sığorta mexanizmi vasitəsi ilə fermerlərin bütün riskləri qarşılanacaq. Aqrar sığorta risklərinin əhatə dairəsi genişləndirilib. Sadəcə təbii fəlakətlər, yəni sel, yanğın deyil, eyni zamanda üçüncü şəxslərin hərəkətləri, heyvandarlıq, bitkiçilik sahəsində yayılan zərərvericilər də sığorta mexanizminin risklərinin tərkibində ehtiva edilmiş olacaq. Nəticədə kənd təsərrüfatı istehsalının davamlılığında böyük bir amil olan sığorta mexanizmi onlara öz köməyini göstərmiş olacaq”. 

Çox vacib addım atılıb…

İqtisad elmləri doktoru Müslüm İbrahimov Qaynarinfo-ya açıqlamasında prosesin aktuallığına toxunmaqla yanaşı, son 5 ildə bir neçə dəfə bu haqda məsələ qaldırıldığını da vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, bu sahədə təcrübəsi olan ölkələrdən mütəxəssislər dəvət edilərək Azərbaycanda da mütəxəssislər hazırlanıb: "Sığortalanma üç istiqamətdə aparılır: bitkiçilik, heyvandarlıq və kənd təsərrüfatı infrastrukturu. Hansı ki, burada sığorta mütəxəssislərindən başqa kənd təsərrüfatı mütəxəssislərinin – aqronomların, zootexniklərin, kənd təsərrüfatı qurğularını idarə edən texnoloqların, mütəxəssislərin iştirakı olmalıdır. Sığorta hadisələri yeni yaradılan Aqrar Sığorta Fondu tərəfindən ödəniləcək. Təbii ki, Fondun müəyyən funksiyaları var. Sığortaçılar ilk mərhələdə sığorta rezervləri yaratmağa başlayacaq, sonra yığım gedəcək və Fondun gəlirləri artacaq. Yəni kənd təsərrüfatı müəssisələri bu prosesdə iştirakın üstünlüyünü görəndən sonra proses vüsət alacaq. Çox vacib bir sistemdir. Dövlətin və kənd təsərrüfatı sahəsinin inkişafında lazım olan yanaşmadır. Proseslər onu göstərir ki, dövlət artıq kənd təsərrüfatı sığortasının mexanizmlərini müəyyənləşdirib və çox önəmli addım atılıb”.

Qaynarinfo