![]() |
|














Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır? – “The Hill”
Tarix 29.11.22, 19:18 |
|

ABŞ-ın “The Hill” qəzetində “Si Cinpin ən çox nədən narahat olmalıdır?” başlıqlı məqalə dərc olunub. Məqalənin müəllifi Vaşinqtonda fəaliyyət göstərən ən nüfuzlu beyin mərkəzlərindən birinin – Atlantik Şurasının (Atlantic Council) baş məsləhətçisi Harlan Ullmandır.
Novator.az saytı məqaləni ingiliscədən çevirib təqdim edir.
Çin lideri Si Cinpin mütləq hakimiyyətə can atmaqla özü də bilmədən təhlükəli bir gedişatın bünövrəsini qoyub. Noyabrın əvvəlində Çin Kommunist Partiyasının 20-ci qurultayı onu üçüncü müddətə ölkənin rəhbəri seçib. Bununla Si Cinpin faktiki olaraq Çin Xalq Respublikasının qurucusu Mao Tzsedundan sonra ölkənin ən nüfuzlu liderinə çevrilib. Cinpin faktiki olaraq ömürlük hakimiyyət yolundadır.
Pekinin başı hələ də COVİD-19 infeksiyası ilə mübarizəyə və ölkə daxilində bunun doğurduğu problemlərin həllinə qarışıb. Kommunist Partiyası Si Cinpinin rəhbərliyi altında hələ ki, ölkəyə tam nəzarəti həyata keçirə bilir.
Çində Kommunist Partiyasının və hökumətin başlıca vəzifəsi həmişə ölkədə sabitliyi qorumaq olub. Sabitlik isə Pekinin nəzərində heç bir kəndli inqilabının, iğtişaşın, rejimə qarşı etirazın baş qaldırmaması deməkdir.
Çin rəhbərliyi bu məqsədə yetməyin əsas yolunu iqtisadi faktorda – insanların həyat səviyyəsini yüksəltməkdə görüb və həqiqətən də dolanışığın yaxşılaşdırılması sabitliyin qorunmasında mühüm rol oynayıb.
Davamlı iqtisadi artım fonunda Cinpin hakimiyyətinə başağrısı yaradan məsələlər isə Tayvan problemi, əhalinin sayının azalması, eyni zamanda yaşlı nəsillə gənc nəsil arasında nisbətin gənclərin ziyanına dəyişməsi, borc həcminin çoxalması, daşınmaz əmlak bazarının süni şəkildə şişməsi olub.
Beynəlxalq aləmə gəlincə, bu sahədə Çin əlverişli mövqedədir. Pekin Ukrayna müharibəsində yaxın dostu Rusiyanı dəstəkləsə də, hər halda bu dəstək Putinin nüvə silahından istifadə etməsinə dözəcək həddə qədər deyil.
Çin ABŞ-ın dünyadakı liderliyinə meydan oxuyur. O biri yandan da Pekin Ukrayna məsələsində Rusiyaya təsir imkanlarından Vaşinqtonun xeyrinə yararlana bilər. Onsuz da əvvəl-axır hansısa məqamda Ukrayna münaqişəsi ilə bağlı danışıqlara gedilməli olacaq. Pekin həmin məqamın yetişməsini sürətləndirə də bilər, ləngidə də.
Bəs onda Çinin qarşısında duran, ölkə rəhbərliyinin hələ o qədər də fərqinə varmadığı ən böyük təhlükə nədir?
Sovet İttifaqının sonuncu lideri Mixail Qorbaçovu yada salaq. 1985-ci ildə hakimiyyətə gələndə Qorbaçov anlayırdı ki, irrasional sovet sistemi ölkəni fövqəldövlət statusunda yaşatmağa yaramır. Ona görə də Qorbaçov yenidənqurma və aşkarlıq siyasəti yürütməyə başladı.
Sovet sistemi həm sərt, həm də kövrək idi. “Yuxarılar” hər şeyə nəzarət edirdi, “aşağılar”ın idarəçilik məharəti, çevikliyi yox idi. Və belə bir sistem rasionallığa, aşkarlığa, həqiqətə uyuşa bilmədi.
Sovet İttifaqında daima “yuxarılar” “aşağılar”ın qarşısında əlçatmaz, ünyetməz vəzifələr qoyublar, “aşağılar” isə həmin vəzifələrin yerinə yetiriləcəyi haqda durmadan cəfəng vədlər verməklə məşğul olublar.
Yenidənqurmadan az sonra – 1989-cı ildə Almaniyanı ikiyə bölən Berlin divarı yıxıldı. 1991-ci ildə isə Sovet İttifaqının özü dağıldı. Onun yerində xeyli kiçilmiş varisi – Rusiya Federasiyası qaldı.
Cinpin Qorbaçovla müqayisədə tam əks kurs götürüb. O, Den Syaopinin irəli sürdüyü xətti – Qərbsayağı kapitalizmə, sahibkarlığa meydan verməyi təşviq etməkdənsə marksizm-leninizm ideologiyadan yapışıb, Kommunist Partiyasının hakimiyyətini möhkəmləndirmək, cəmiyyəti dəmir nizam-intizamla idarə etmək yolunu seçib. Bu, Qorbaçovun çalışdığı (amma nail ola bilmədiyi) yola daban-dabana ziddir.
Çin siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni baxımdan qapalı, avtokratik sistemə qayıdır. Bu, Mao Tzsedun dövründəki acınacaqlı “mədəni inqilab” günlərini xatırladır. Halbuki indi 21-ci əsrdir.
Diqqət edin, Çində milyarderlərin sayı 1000 nəfərədək azalıb. Bu ölkədə sahibkarlar tək sərvətini yox, nüfuzunu, statusunu da itirməkdədir. Ölkədə özəl şirkətlərin əvəzinə iri dövlət müəssisələrinin yaradılmasına üstünlük verilir. Hökumət sahibkarlığı, kapitalizmi məhdudlaşdırmaqla məşğuldur. Bu isə 21-ci əsr Çinində öz əlinlə özünə quyu qazmaq deməkdir.
Tarix birmənalı şəkildə sübuta yetirib ki, dövlət müəssisələri heç vaxt özəl sektorla rəqabətə girə bilməz.
Özəl sektorun sıxışdırılması iqtisadi artımı dayandıracaq. İqtisadi artım olmadan isə insanların həyat səviyyəsini yaxşılaşdırmaq, o cümlədən siyasi sabitliyi qorumaq mümkün deyil.
İndi Çin elitasının bir çox təmsilçisi ölkəni tərk etməyə çalışır. Bu, iqtisadi potensialın daha da zəifləməsinə gətirib çıxaracaq.
Deyəsən, Cinpin qurmağa çalışdığı yeni ecazkar dünyanın bəlalarından xəbərsizdir.
Hazırda ABŞ Çini yaxın dövr üçün özünə ən təhlükəli ölkə kimi görür. Amma belə getsə, Cinpinin qoyduğu uzunmüddətli məhdudiyyətlər bu “yaxın təhlükə”nin sovuşması ilə nəticələnəcək. Ona görə ABŞ-ın Çinlə bağlı siyasətini yenidən gözdən keçirməli olacağı gün, deyəsən, heç də uzaqda deyil.
Xəbərin oxunma sayı : 1129
Analiz
Xəbərlər
-
Çoxmərtəbəli binalarda səs izolyasiyasına niyə diqqət edilmir? - VİDEO
-
Bağçalara qəbul başlayır - Proses necə keçiriləcək?
-
Abortla bağlı yeni qanun qəbul edilə bilər - VİDEO
-
Qərb Ukraynaya silah tədarükünü bərpa edib - Zelenski
-
Xocalı girovlarının ifadələri: Dəhşətli faktlar ortaya çıxdı
-
Mingəçevir sakinlərin nəzərinə: Bəzi ərazilərdə qaz olmayacaq
-
“Yadıma düşmür ki, nəvaxtsa mən onu söyüm...“ - Zülfüqarov Məmmədyarova cavab verdi
-
Kolumbiya üsyançılarının sayı artır - hökumət narahatdır
-
Masallıda 24 yaşlı oğlan xalası qızı ilə münasibətdə oldu: anası və atasına isə... - TƏFƏRRÜAT
-
“Azəriqaz”da absurd təyinat…- Nəqliyyat mühəndisi maliyyə sektorunda
-
15 mini icra başçısının sürücüsünə vermək adı ilə aldı - Sahibkarın başına iş gəldi
-
Baş prokuror Nərimanovda vətəndaşları qəbul etdi - Fotolar
-
“Qaçqınkom“un tenderi şübhələr yaratdı: “SS-İnşaat“ kimindir?
-
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
-
Natiq Cəfərli quru sərhədlərinin bağlı qalmasını tənqid etdi - “Belə də iş olar?!”
-
“Stomatoloq.Mehemmed” necə pasiyentləri implant edir? - Araşdırma
-
Dövlət Miqrasiya Xidməti əməkdaşlarının geyim forması dəyişdi - Fərman
-
Biləcəridə şəhid ailəsinin evini dağıtdılar - FOTOLAR
-
Serftifikasiyadan kəsildi, məktəbə texniki işçi kimi düzəlmək istədi - Dələduzluğun qurbanı oldu
-
Pekin düşmənlərinə qarşı “kiber-arılar“ yaradır - SENSASİNON DETALLAR
-
Əhalinin banklardakı əmanətləri 15 milyard manatı keçib - Statistika
-
Bakıda avtomobil ehtiyat hissələri mağazasının faəliyyəti dayandırıldı - VİDEO
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
-
Nikahların sayı artıb, boşanmalar azalıb - Doğulanların və ölənlərin sayı isə...
-
Mənzil qiymətləri niyə sürətlə artır? - Bazara təsir edən amillər
-
Dənizçi pasportu almaq istəyən 181 nəfəri belə aldadıblar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
“Putin Ukraynada uzunmüddətli müharibəyə hazırlaşır“ - “Financial Times“
-
Növbəti dörd gündə havanın maksimal temperaturu 41 dərəcə olacaq - XƏBƏRDARLIQ
-
“Veysəloğlu“ Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
-
Sosial yardım məbləğində artımlar olacaq? - Deputat
-
PKK silahları təhvil verməyə başladı - FOTOLAR/VİDEO
-
Xocalıda girov götürülmüş qadın: Yaşyarımlıq oğlum başından qəlpə xəsarəti aldı
-
Bosniyalı müsəlmanların qətli - Srebrenitsa soyqırımından 30 il ötür
-
Azərbaycanda orta aylıq əmək haqqı 9 % artıb - Rəsmi
-
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
-
Lisey və gimnaziyalara qəbul - 200 şagirdin nəticəsinin əlavə araşdırılmasına zərurət yaranıb
-
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
-
Magistraturanı bitirənlər bu qədər maaş alacaq - SİYAHI
-
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
-
İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi - FOTO
-
Pakistanda avtobusa silahlı hücum olub - 9 nəfər öldürülüb
-
Milli Onkologiya Mərkəzinə 650 min manat ayrılıb - SƏRƏNCAM
-
Bakıda dəfn mərasimində DƏHŞƏT: Oraqla qardaşının BAŞINI KƏSDİ
-
20 avtobus marşrutu müsabiqəyə çıxarılır - SİYAHI
-
Köhnədir, oturacaqları sınıqdır - 50 nömrəli avtobusdan ŞİKAYƏT
-
Bakı zənginlərinin qumar oynadığı məkan: “Ağ klub“un aqibəti necə oldu? (VİDEO)
-
ABŞ-nin NATO müttəfiqləri Amerika silahlarının Ukrayna üçün əvəzini ödəyəcəklər - Tramp
-
Sumqayıtda əliliyi olan şəxslər üçün quraşdırılan panduslar yarımçıq qaldı - VİDEO
-
İsrail yaxın vaxtlarda bir neçə ərəb dövləti ilə sülh sazişi imzalaya bilər - Netanyahu
-
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib - Statistika
-
Bazarlarda satılan şaftalıların üzərinə boya vurulur? - VİDEO
-
Azərbaycanda əhalinin yanacaq xərclərinin nə ilə bağlıdır? - VİDEO
-
“Ciyər axşamı”ndakı qanlı davanın səbəbi bilindi - Məclis sahibi də etiraz edib
-
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb - FOTOLAR
-
Vətən müharibəsinin iştirakçısı arvadını öldürüb? - Valideynlər danışdı
-
Metroda ən çox sərnişin bu stansiyalardan istifadə edir - SİYAHI
-
“AtaSığorta” kibertəhlükəsizlik tələblərini pozub - AMB xəbərdarlıq etdi
-
Bakının ən bahalı və ucuz mənzilləri - Sotu 350 min AZN olan torpaq sahəsi
-
Sərxoş sürücü polisə tabe olmadı - İçkili maşın sürməsini belə izah etdi
-
Romada Ukrayna toplantısı: Zelenski Marşall Planı təklif edir
-
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
-
Fərid Əhmədov pakistanlı həmkarı ilə görüşdü - Fotolar
-
Bu imtahanın keçirilmə qaydaları dəyişdirildi - Keçid balı artırılıb
-
Kiyevə göndərilən dron səfirliyimizin yaxınlığına düşüb - Fotolar
-
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
-
Ən çox şikayət edilən sığorta şirkətlərinin - Siyahısı
-
Lavrov və Rubio arasında görüş olub - Nə müzakirə edilib?
-
Bakı metrosunda ən çox hansı stansiyadan istifadə edilir? - SİYAHI
-
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
-
“Nar” tədbirdə rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - Fotolar
-
Azərbaycanlı “Vaqner”çilər həbs olundu - DTX-dən əməliyyat
-
Məhşur blogerin “Papağ” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
-
İlham Əliyevlə Paşinyan nələri müzakirə ediblər? - Rəsmi açıqlama
-
Cərrah Elçin Bayramov qonşularına təzyiq göstərir - “Heç kimdən qorxmuram...“
-
Azərbaycan kənd təsərrüfatında fəlakət göstəriciləri: Əkin sahələrinin zərəri 90% artdı
-
İşdən çıxarılan məktəb direktorlarının 20 faizi vəzifəsinə bərpa olunub - Nazir
-
Özünü “vəkil“ kimi təqdim edən Səbiyyə Panəliyevanın dələduzluğu davam edir - ŞİKAYƏT
-
Azərbaycanla Ermənistan bu məsələlərdə razılığa gəldi - Görüşün nəticələri
-
Yağış yağacaq, külək əsəcək - Sabahın havası
-
Xocalıda yaralanan şəxs: Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım isə...
-
Generalın nömrəsini axtaran müəllimin başına oyun açdılar - DƏLƏDUZLUQ İŞİ
-
İlham Əliyevlə Nikol Paşinyan arasındakı görüş başa çatdı - FOTO
-
“Bakı və İrəvanın sülh sazişi imzalaması regiona sabitlik gətirəcək“ - Peskov
-
Miras üstündə mübahisələrə son qoyulur? - Qanun dəyişdi, qaydalar yeniləndi
-
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
-
Bahalaşan və ucuzlaşan məhsullar açıqlandı - SİYAHI
-
“Atlant” sahibi ilə kürəkəni məhkəmədə üz-üzə - 14 milyon kimin cibindədir?
-
“Təxminən 20 min uşaq bağçadan kənarda qalacaq“ - Nazir
-
Zelenskidən Rusiyaya xəbərdarlıq: “Sərt reaksiya olacaq!”
-
I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan keçiriləcək - DİM-dən xəbərdarlıq
-
Arvadını öldürmək istəmişdi - 15 il həbs verildi
-
Məhbus ailələrinin Tolikə qarşı şikayətinə baxılır - Məhkəmə qapalı keçirilir
-
Trampdan daha bir qalmaqallı qərar - Braziliyaya 50% rüsum tətbiq etdi
-
Azərbaycan məktəblərində rus bölmələri bağlanır? - Rəsmi cavab
-
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
-
Bağ evi almaq müşkülə çevrilib: Hansı ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır?
-
Yol polisindən yağışlı hava ilə bağlı - Müraciət
-
Bakıda iş adamının 2 villasını soydular - Yarım milyon manat oğurlandı
-
Kredit borcu olanların NƏZƏRİNƏ - Manatın məzənnəsi dəyişərsə...
-
Ağdərədə mina partladı - Xəsarət alan var
-
İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşü başladı - FOTO/VİDEO
-
Fahreddin Altun vəzifəsindən azad edildi - Yeni TƏYİNAT
-
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
-
Əhali Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir - SORĞU
-
Böyük Britaniya və Fransa bəyannamə imzalayacaq - Nüvə sahəsində
-
Klublararası Dünya Çempionatı: PSJ "Real"ı darmadağın edərək finala çıxdı
-
Qeydiyyatdan keçmədən də Qarabağa gedə bilərsiz - Bu dəfə 5 gün
-
Abşeronda şok hadisə:Oğul anasını yandıraraq öldürdü - VİDEO
-
“İplik“ fabrikindən 10 minlik oğurluq - Gözətçilər saxlanıldı
-
Sabah bu ərazilərdə 4 saat işıq olmayacaq - Xəbərdarlıq
-
“Bu müharibədə diplomatiya tükənib” - Merts məyusdur
-
Azərbaycanda neçə nikah müqaviləsi bağlanıb?
-
Usta Natiq birdən-birə necə “vəzifəli şəxs” olub? - TƏFƏRRÜAT
-
Sabah bəzi rayonlarda şimşək çaxacaq, dolu düşəcək - Xəbərdarlıq
-
“Türkiyədə prezident seçkiləri 2028-ci ildə keçiriləcək“ - Ərdoğan
-
Bakıda ŞOK cinayət - 13 yaşlı qızın intim videolarını yaydı, həbs edildi
-
Prezident İlham Əliyev BƏƏ lideri ilə görüşdü - Fotolar
-
Avropada on gündə 2300 nəfər dünyasını dəyişib - İstilərə görə
-
Bu kəndlərdəki evlər təmir olunacaq - 30 milyona yaxın vəsait ayrıldı
-
Ərdoğandan İmamoğlu ilə bağlı təklifə reaksiya - “Xeyirli olar...”
TOP 10
ARXİV